Kéo giảm tỷ lệ ly hôn

Số vụ ly hôn có xu hướng tăng dần qua các năm, trong đó tỷ lệ nữ đứng đơn ngày càng cao hơn nam. Điều này phản ánh tác động của quan niệm và lối sống ngày nay đã khác xưa; nền kinh tế thị trường đã thâm nhập sâu vào đời sống gia đình; tác động đến cuộc sống hôn nhân.

Điều tra giữa kỳ dân số và nhà ở năm 2024 cho thấy, có 2,9% dân số thành thị đã ly hôn, tập trung nhiều nhất ở nhóm tuổi 40 - 49. Cả nước hiện có hơn 2,3 triệu người ly hôn, ly thân. Tỷ lệ ly hôn ở đô thị cao hơn nông thôn, lần lượt 2,9% và 2,4%.

Tính theo vùng, Đông Nam Bộ là khu vực có số người ly hôn, ly thân cao nhất với gần 560.000 người, tiếp đến là Đồng bằng sông Cửu Long hơn 521.700 người. Địa phương có số người ly hôn, ly thân cao nhất là TP HCM hơn 263.300 người, Hà Nội hơn 146.400 người.

Và thông thường, sau mỗi cuộc ly hôn, đều ít nhiều có những tổn thương tâm lý, có những rắc rối; và hệ lụy đặc biệt là sự phát triển thiếu toàn diện của những đứa con.

Đánh giá về những số liệu nêu trên, tại cuộc thảo luận sáng qua (9/12) của Quốc hội, một đại biểu nhận xét: “Đây là những con số đáng báo động, phản ánh sự mong manh của hôn nhân trong bối cảnh hiện nay”. Nữ đại biểu này đặc biệt lưu ý trẻ em là nhóm chịu tác động nặng nề nhất từ việc cha mẹ ly hôn. Đây được xem là một trong những nguyên nhân khiến tình trạng tội phạm vị thành niên có xu hướng gia tăng. Thực tế này đòi hỏi chúng ta phải có giải pháp nhằm hạn chế ly hôn, đặc biệt trong giới trẻ.

Người ta chỉ có một số lý do để kết hôn, nhưng lại có vô số lý do để ly hôn. Vì vậy, đại biểu này cho rằng công tác hòa giải, gồm hòa giải ở gia đình, cơ sở và tại tòa án có vai trò quan trọng trong việc hàn gắn các cặp vợ chồng đứng trước nguy cơ tan vỡ. Hoạt động này cần được quan tâm nhiều hơn nữa với các giải pháp tăng cường thực thi các quy định của Luật Hòa giải ở cơ sở và sửa đổi, bổ sung những quy định mới cho phù hợp thực tế; nâng cao chế độ chính sách với đội ngũ hòa giải viên để thu hút người có năng lực, kinh nghiệm tham gia. Hoạt động của các thẩm phán, tòa án không chỉ là phân chia tài sản hay quyền nuôi con, mà khi thụ lý trước hết cần hướng tới mục tiêu hòa giải, đoàn tụ để vợ chồng cùng nhìn nhận đánh giá lại mâu thuẫn, hóa giải mâu thuẫn, xây dựng gia đình hạnh phúc, chăm lo con cái.

Một số ý kiến khác cho rằng, bên cạnh đó, để giải quyết vấn đề từ gốc, chúng ta cần tăng cường giáo dục nhận thức kiến thức hôn nhân và gia đình cho giới trẻ ngay từ khi ngồi trên ghế nhà trường; có các lớp tư vấn giáo dục đào tạo kỹ năng về hôn nhân trước khi kết hôn… Khi mà không còn ai mang tâm lý “kết hôn chỉ vì đã đến tuổi”; khi mà các cuộc kết hôn đều có tình yêu, sự phù hợp, trách nhiệm; thì chắc chắn những mâu thuẫn trong đời sống vợ chồng sẽ ít đi, số vụ ly hôn sẽ ngày càng được kéo giảm.

Nguyễn Trường Giang