HTX du lịch cộng đồng: 'Chìa khóa vàng' cho sự phát triển bền vững

Thái Nguyên từ lâu đã có nhiều yếu tố không chỉ mang lại giá trị kinh tế từ sản xuất nông nghiệp mà còn tạo ra cơ hội phát triển các sản phẩm du lịch cộng đồng độc đáo.

Du lịch từ đặc sản chè: Tôn vinh giá trị truyền thống

Cộng đồng dân cư đa dạng, với sự pha trộn hài hòa giữa các dân tộc như Kinh, Tày, Nùng, Sán Dìu, Sán Chay, Dao, Mông, Hoa, đã tạo nên bức tranh văn hóa phong phú, đậm đà bản sắc, thu hút du khách muốn khám phá và trải nghiệm tại Thái Nguyên.

Một trong những điểm sáng của du lịch cộng đồng Thái Nguyên chính là sự gắn kết giữa nông nghiệp và du lịch. Với thế mạnh là cây chè, nhiều địa phương trong tỉnh đã khéo léo biến những nương chè không chỉ là nơi sản xuất mà còn là điểm đến thu hút du khách. Mô hình này không chỉ tạo ra một nguồn thu nhập mới mà còn giúp quảng bá thương hiệu chè Thái Nguyên một cách chân thực nhất.

Thái Nguyên có nhiều tiềm năng phát triển du lịch cộng đồng.

Anh Nguyễn Thanh Dương, Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Chè trung du Tân Cương (TP. Thái Nguyên), chia sẻ: "Người dân gắn bó bao đời với cây chè. Khi tham gia mô hình du lịch cộng đồng, không chỉ giúp bà con phát triển kinh tế gia đình, mà còn tự hào khi giới thiệu văn hóa và sản phẩm chè truyền thống đến du khách. Khách rất thích thú khi được tự tay hái chè, rồi cùng thành viên HTX sao sấy và thưởng thức ngay tại chỗ. Họ bảo rằng, ở đây, họ cảm nhận được sự yên bình và mộc mạc mà khó có thể tìm thấy ở những nơi khác".

Câu chuyện của HTX Chè trung du Tân Cương là minh chứng rõ nét cho hiệu quả của việc lồng ghép du lịch vào sản xuất nông nghiệp. Từ những người nông dân thuần túy, bà con đã trở thành những "đại sứ văn hóa", trực tiếp mang sản phẩm và câu chuyện về cây chè đến với du khách. Điều này không chỉ tăng giá trị sản phẩm mà còn tạo ra một kênh tiêu thụ bền vững, không phụ thuộc vào thương lái.

Khám phá vẻ đẹp đa dạng

Không chỉ dừng lại ở mô hình chè, du lịch cộng đồng tại Thái Nguyên còn phát triển theo nhiều hướng đa dạng, khai thác triệt để những lợi thế về địa hình và sinh thái.

Điểm du lịch cộng đồng xóm Tân Sơn, xã La Bằng do HTX Du lịch cộng đồng Kẹm La Bằng quản lý, là một ví dụ điển hình. Đây là điểm có khu sinh thái suối Kẹm bắt nguồn từ đỉnh non xanh Tam Đảo, hai bên bờ suối là những thảm cây rừng nguyên sinh xen lẫn bãi đá, tạo nên một cung đường di chuyển đầy thơ mộng.

Với 4 bãi tắm khá rộng và các điểm check-in đẹp bên bãi đá và các tầng thác, suối Kẹm đã trở thành một điểm đến lý tưởng cho những ai muốn hòa mình vào thiên nhiên. Trên địa bàn hiện có 5 nhà hàng phục vụ ăn uống và kinh doanh dịch vụ nghỉ lưu trú homestay, gồm: La Bằng xanh, Huệ Phúc, La Bằng homestay, Tân Sơn quán, Nhà hàng suối Kẹm, đáp ứng đầy đủ nhu cầu của du khách.

Điểm du lịch suối Kẹm thu hút khách tham quan trải nghiệm.

Sau khi sáp nhập, bức tranh du lịch cộng đồng càng trở nên phong phú hơn bao giờ hết. Điển hình là HTX Thiên An (Bạch Thông) - một đơn vị hoạt động khá hiệu quả trong lĩnh vực này.

Với 6 sản phẩm đạt OCOP 3 sao cấp tỉnh, nét văn hóa độc đáo của đồng bào Dao là những lợi thế để HTX Thiên An dần bước chân vào làm du lịch cộng đồng. Sau hành trình khám phá thác, rừng, du khách về Thiên An tắm thuốc người Dao và thưởng thức những món ăn dân dã để tận hưởng cảm giác thư thái, lấy lại năng lượng. Hoặc theo chân thành viên HTX leo núi tự tay thu hái dược liệu rồi về sơ chế, cùng các em thiếu niên học lớp thêu gối thổ cẩm do đích thân Giám đốc HTX truyền dạy cũng là gợi ý thú vị cho chuyến đi miền sơn cước.

Sự xuất hiện của những mô hình như HTX Du lịch cộng đồng Kẹm La Bằng và HTX Thiên An cho thấy du lịch cộng đồng không chỉ là một trào lưu, mà đã trở thành một hướng đi chiến lược, đa dạng và bền vững.

Xây dựng thương hiệu chung

Để du lịch cộng đồng phát triển mạnh mẽ và bền vững, việc liên kết giữa các HTX là vô cùng quan trọng. Mô hình HTX nông nghiệp kết hợp với làm du lịch không chỉ góp phần quảng bá hình ảnh của tỉnh đến với du khách trong và ngoài nước mà còn tạo thêm việc làm, thêm đầu ra cho sản phẩm khi bán cho khách tham quan.

Hiện, trên địa bàn tỉnh còn có nhiều HTX hoạt động hiệu quả trong lĩnh vực du lịch như: HTX chè Hảo Đạt, HTX chè La Bằng, HTX du lịch cộng đồng ATK…

Mỗi cộng đồng làm du lịch lại có cách làm sáng tạo riêng, nhưng có điểm chung là cùng hướng tới phục vụ tốt nhất cho du khách. Ví như việc liên kết giữa các khu, điểm du lịch đã tạo cho du khách không bị nhàm chán. Các sản phẩm bày bán phục vụ nhu cầu tiêu dùng giữa các điểm được thống nhất không "trùng hàng”, sản phẩm không giống nhau, kể từ ẩm thực đến sinh hoạt văn hóa tinh thần.

Ông Lê Văn Hiệp, Giám đốc HTX Du lịch cộng đồng Ghềnh Chè, tâm đắc: “Phải thay đổi tư duy, đổi mới từng ngày thì du lịch cộng đồng mới có cơ hội chào đón, phục vụ khách tiềm năng, nhất là du khách nước ngoài”. Điều này cho thấy sự năng động, sáng tạo và tinh thần học hỏi không ngừng nghỉ của những người làm du lịch cộng đồng tại đây.

Thực tế cho thấy, mô hình HTX du lịch cộng đồng đã chứng minh được hiệu quả trong việc tạo ra sinh kế bền vững, nâng cao thu nhập và thúc đẩy giảm nghèo. Những HTX này không chỉ giúp người dân khai thác được giá trị từ những gì họ có – từ nương chè, con suối đến bản sắc văn hóa – mà còn giúp họ tự tin, chủ động hơn trong cuộc sống.

Với sự đồng lòng của người dân, sự hỗ trợ của các cấp chính quyền và sự năng động của các HTX, du lịch cộng đồng hứa hẹn sẽ trở thành một "thương hiệu" độc đáo, đóng góp vào sự phát triển chung và nâng cao vị thế của Thái Nguyên trên bản đồ du lịch Việt Nam.

Đây không chỉ là câu chuyện của ngành du lịch, mà còn là một bài học về sự phát triển bền vững, lấy con người làm trung tâm, để mỗi mảnh đất đều trở thành một điểm đến, mỗi người dân đều là một hướng dẫn viên, và mỗi sản phẩm đều mang theo một câu chuyện.

Trí Chiến