Hành tinh lạnh lẽo này cho thấy cái nhìn về tương lai của Trái đất

Hành tinh này, với khối lượng khoảng 1,9 lần khối lượng của Trái đất, đang quay quanh sao lùn trắng cách Hệ Mặt trời khoảng 4.200 năm ánh sáng gần phần phình ra ở Dải Ngân hà (tức thiên hà của chúng ta), theo một nghiên cứu từ kính viễn vọng tại Hawaii.

Thông tin này cho thấy rằng hành tinh đá đầu tiên được phát hiện quay quanh sao lùn trắng ban đầu nằm trong "vùng có thể sống được" của ngôi sao chủ. Đây là vùng không quá nóng cũng không quá lạnh, nơi nước lỏng có thể tồn tại và có khả năng hỗ trợ sự sống. Khi ngôi sao chủ vẫn còn sống và phát sáng, hành tinh này có thể có những điều kiện giống với Trái đất, với tiềm năng tồn tại nước lỏng và sự sống trên bề mặt.

Ảnh minh họa một hành tinh đá quay sao lùn trắng, cách Trái đất khoảng 4.200 năm ánh sáng. Ảnh: Reuters

Khi ngôi sao chủ chết đi và trở thành sao lùn trắng, hành tinh này di chuyển ra xa hơn, gấp 2,1 lần khoảng cách ban đầu, do sự mất mát khối lượng của ngôi sao. Sự di chuyển ra xa này làm giảm tác động lực hấp dẫn của sao lùn trắng lên hành tinh, khiến quỹ đạo của hành tinh mở rộng ra.

“Hiện tại, hành tinh này đang đóng băng vì sao lùn trắng - ngôi sao mà nó quay quanh - rất nhỏ và mờ nhạt so với khi còn là một ngôi sao bình thường," nhà thiên văn học Keming Zhang từ Đại học California, San Diego, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết.

Mặt trời của chúng ta, hiện khoảng 4,5 tỷ năm tuổi, trong tương lai cũng sẽ trở thành một sao lùn trắng. Nhà thiên văn học Jessica Lu từ Đại học California, Berkeley, đồng tác giả nghiên cứu, giải thích: "Vào cuối vòng đời, khi Mặt trời hết nhiên liệu hydro, nó sẽ phồng lên thành một sao khổng lồ đỏ và nhẹ nhàng thổi bay các lớp bên ngoài của mình trong quá trình này".

Khi Mặt trời mất đi một phần khối lượng, các hành tinh xung quanh nó sẽ di chuyển ra xa hơn trên quỹ đạo của chúng. Cuối cùng, Mặt trời sẽ chỉ còn lại một lõi đặc và nóng - chính là sao lùn trắng.

Các nhà thiên văn học đã đưa ra nhiều giả thuyết về tương lai của Trái đất khi Mặt trời mở rộng và bước vào giai đoạn sao khổng lồ đỏ. Trong khoảng 7 tỷ năm nữa, Mặt trời sẽ mở rộng, có khả năng nhấn chìm các hành tinh gần đó như Sao Kim.

Tuy nhiên, số phận của Trái đất vẫn là chủ đề tranh luận. Một số mô hình dự đoán Trái đất sẽ bị phá hủy, trong khi những mô hình khác lại cho rằng Trái đất có thể sống sót nhờ quỹ đạo thay đổi.

Sao Hỏa được dự đoán sẽ an toàn, vì nó xa Mặt trời hơn so với Trái đất và Sao Kim. Theo nhà khoa học Zhang, các mô hình mới cho thấy quỹ đạo của Trái đất có thể điều chỉnh theo cách tương tự như hành tinh mà nhóm nghiên cứu của ông đang quan sát. Điều này có thể cải thiện khả năng Trái đất tồn tại lâu hơn so với suy đoán ban đầu.

Cho đến nay, các hành tinh được phát hiện quay quanh các sao lùn trắng chủ yếu là các hành tinh khí khổng lồ, lớn hơn Sao Mộc - hành tinh lớn nhất trong Hệ Mặt trời của chúng ta. Tuy nhiên, có một ngoại lệ thú vị khi các nhà thiên văn học phát hiện một sao lùn trắng quay quanh bởi hai thiên thể: một hành tinh có kích thước tương tự Trái đất và một sao lùn nâu, là thiên thể lớn hơn một hành tinh nhưng nhỏ hơn một ngôi sao.

Hành tinh này đã phải trải qua nhiều giai đoạn khắc nghiệt khi ngôi sao chủ của nó trở thành sao khổng lồ đỏ, có thể đã chuyển sang trạng thái dung nham trước khi nguội dần và trở thành trạng thái hiện tại. Theo Zhang, đây là một minh chứng cho việc các hành tinh chịu sự thay đổi mạnh mẽ khi ngôi sao chủ trải qua giai đoạn hấp hối.

Trong khi Mặt trời của chúng ta già đi, vùng có thể sinh sống của hệ Mặt trời sẽ dịch chuyển ra bên ngoài, đẩy Trái đất ra khỏi vùng này trong chưa đầy một tỷ năm nữa. Khi đó, các đại dương trên Trái đất có khả năng sẽ bốc hơi, khiến hành tinh không còn có thể hỗ trợ sự sống.

Zhang dự đoán rằng nhân loại, hoặc bất kỳ sự sống nào còn tồn tại, sẽ phải di cư khỏi Trái đất trước mốc thời gian một tỷ năm. Ông cũng chỉ ra rằng một số mặt trăng lớn trong Hệ Mặt trời bên ngoài, như Ganymede (thuộc Sao Mộc), Titan và Enceladus (Sao Thổ), có thể trở thành nơi trú ẩn tiềm năng khi Mặt trời bước vào giai đoạn sao khổng lồ đỏ. "Vẫn còn hy vọng", Zhang nói, ám chỉ khả năng con người có thể tìm kiếm nơi sinh sống mới trong Hệ Mặt trời.

Hà Trang (theo Reuters)