Hải Thượng triển khai nếp sống nông thôn mới văn minh

Quyết tâm thay đổi nhận thức

Xã Hải Thượng có 1.532 hộ/4.890 nhân khẩu phân bổ ở 2 thôn Thượng Xá và Đại An Khê. Thực hiện Chỉ thị số 27, Nghị quyết đại hội Đảng bộ xã nhiệm kỳ 2020 - 2025, trong đó chú trọng xây dựng NTM kiểu mẫu gắn liền với phong trào xây dựng đời sống văn hóa mới, Ủy ban MTTQ Việt Nam xã tích cực triển khai với nhiều cách làm hay và đạt được những kết quả đáng kể. Nhận thức và hành động của cán bộ, đảng viên và Nhân dân trong thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội có nhiều chuyển biến tích cực.

Hải Thượng luôn nỗ lực thực hiện có hiệu quả các hoạt động về nếp sống văn minh - Ảnh: K.S

Bảo tồn, phát huy có chọn lọc những phong tục, tập quán tốt đẹp của dân tộc, tổ chức việc cưới, việc tang, lễ hội lành mạnh, tiết kiệm, bài trừ mê tín dị đoan, tháng 1/2021, Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Hải Thượng chủ trì phối hợp triển khai ký cam kết tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 27 của Bộ Chính trị giữa UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam, các hội đoàn thể xã: nông dân, phụ nữ, cựu chiến binh, đoàn thanh niên, trưởng thôn, trưởng ban công tác Mặt trận thôn Thượng Xá và Đại An Khê.

Điều khoản ký cam kết đối với việc tang: sau khi chết không quá 10 giờ, người chết phải được khâm liệm và không quá 48 giờ phải tiến hành chôn cất; người mắc bệnh truyền nhiễm thì phải khâm liệm, chôn cất không để quá 24 giờ sau khi chết; không sử dụng đội cổ nhạc trong đám tang mà dùng loa, băng thu âm để mở các bản nhạc phù hợp với lễ cúng, lễ viếng; không mời rượu, bia, thuốc lá khi khách đến viếng; hạn chế tổ chức ăn trong nhà để quan tài người chết; không rải tiền Việt Nam, tiền nước ngoài, vàng mã và tiền địa phủ ở tại gia đình và trên đường khi đưa tang; thực hiện tốt quy chế quản lý và sử dụng nghĩa trang của UBND xã.

Tiếp sau đó, hai thôn Thượng Xá và Đại An Khê đồng phát động và ký cam kết thực hiện mô hình khu dân cư “Không sử dụng đội cổ nhạc trong đám tang”. Xác định đây là một việc làm mới và rất khó do việc mời đội cổ nhạc trong đám tang đã ăn sâu trong nếp sống, suy nghĩ của người dân. Vì vậy, các hội đoàn thể xã phối hợp với trưởng thôn, trưởng ban công tác Mặt trận thôn tổ chức họp dân, tuyên truyền, vận động, thuyết phục người dân chấp hành quy ước của thôn.

Trưởng Ban công tác Mặt trận thôn Thượng Xá Hoàng Thị Vân cho biết: “Trong thời gian đầu, đại đa số người dân đồng tình hưởng ứng thực hiện hương ước đối với việc tang nhưng có một bộ phận người dân vẫn giữ quan điểm muốn sử dụng đội cổ nhạc trong đám tang nên gây khó khăn cho công tác tuyên truyền. Vì thế, chúng tôi kiên trì vận động, ngoài lồng ghép trong các buổi họp dân, không kể ngày, đêm chúng tôi đến tận các gia đình chuẩn bị tổ chức đám tang để thuyết phục họ thực hiện không sử dụng đội cổ nhạc cũng như chấp hành các quy định về thời gian khâm liệm, chôn cất, đốt, rải vàng mã... Có những cuộc họp dân không thành, chúng tôi phải chia ra họp từng xóm nhỏ, tổ chức họp 2 - 3 lần, với sự kiên trì thuyết phục, cuối cùng người dân mới đồng tình”.

Để thực hiện tốt nếp sống văn minh trong việc tang, Ủy ban MTTQ Việt Nam xã tích cực phối hợp với các tổ chức thành viên triển khai tuyên truyền, vận động cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên gương mẫu chấp hành trước.

Đồng thời, đề nghị UBND xã có sự hướng dẫn kịp thời các văn bản của nhà nước, quy định của địa phương phù hợp nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội, xem đây là một tiêu chuẩn để đánh giá cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên và xếp loại gia đình văn hóa, làng văn hóa hằng năm.

“Việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội là nhằm giữ gìn và phát huy truyền thống thuần phong mỹ tục của dân tộc, đồng thời cũng phải loại bỏ dần những hủ tục. Vì vậy, mỗi công dân, từng gia đình và toàn thể cộng đồng ở xã, đặc biệt là cán bộ, đảng viên phải gương mẫu thực hiện bằng hành động cụ thể, góp phần thực hiện mục tiêu xây dựng và phát triển KT-XH của địa phương”, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Hải Thượng Lê Hữu Hòa cho hay.

Tiết kiệm được gần 400 triệu đồng

Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị xã, thôn, sau một thời gian ngắn triển khai mô hình khu dân cư “Không sử dụng đội cổ nhạc trong đám tang”, tất cả các hộ dân ở Hải Thượng đều nghiêm túc thực hiện hương ước và đạt nhiều kết quả đáng kể.

Để thực hiện có hiệu quả mô hình, Ban điều hành làng văn hóa xây dựng hương ước quy định các điều khoản về việc tang. Quá trình áp dụng, các thôn có điều chỉnh giờ chôn cất người chết (từ 48 giờ lên 60 giờ đối với thôn Thượng Xá và 72 giờ đối với thôn Đại An Khê) và tuyệt đối không sử dụng đội cổ nhạc. Thay vào đó, Ủy ban MTTQ Việt Nam xã trích kinh phí hỗ trợ mỗi thôn 3 triệu đồng để mua sắm loa máy, USB lưu các bản cổ nhạc để phục vụ việc tang.

Trưởng Ban công tác Mặt trận thôn Đại An Khê Hồ Xuân Lương cho biết: “Trường hợp không thực hiện tổ chức đám tang theo quy định của Ban điều hành làng văn hóa thì làng, xóm sẽ không tổ chức đưa tang, không thông báo trên hệ thống truyền thanh, không cho mượn xe tang, đĩa nhạc tang. Vì vậy, tất cả các hộ gia đình ở thôn có người chết đều nghiêm túc thực hiện. Quá trình thực hiện mô hình rất thuận lợi, hiện chúng tôi chỉ gặp một vài khó khăn nhỏ trong việc sưu tầm các bản cổ nhạc phù hợp với từng lễ của đám tang”.

Sau khi phát động mô hình, trong xã có một số gia đình cán bộ, đảng viên có việc tang đã nghiêm túc đi đầu thực hiện các quy định của thôn. Vì thế, nhiều người dân đến viếng nhận thấy được nhiều lợi ích mang lại nên đã học tập và làm theo.

Ông Nguyễn Văn Chiêm, Trưởng tộc họ Nguyễn ở Khu vực 5, thôn Đại An Khê cho biết: “Các hộ gia đình họ Nguyễn ở làng chấp hành nghiêm các quy định trong việc tang của thôn. Nếu như trước đây nhà nào có người mất, tổ chức đám tang rất tốn kém như thuê đội cổ nhạc ít nhất phải từ 5 - 7 triệu đồng/đám, các khoản chi về rượu, bia, thuốc lá; mua sắm nhiều lễ vật, nhất là tiền bạc âm phủ... thì sau khi thực hiện mô hình, người dân tiết kiệm được nhiều tiền cho việc tang.

Trong đám tang, không còn hộ nào mời đội nhạc cổ mà dùng loa, băng thu âm để mở các bản nhạc phù hợp với lễ cúng, lễ viếng. Hộ gia đình chỉ đóng một phần lệ phí (600 nghìn đồng) để khấu hao loa máy và thù lao cho người phục vụ loa máy trong thời gian tang lễ. Không tổ chức ăn uống cho người đến viếng đám tang. Không mở nhạc tang sau 22 giờ.

Các gia đình chấp hành tốt việc không rải giấy vàng mã khi đưa tang. Khi an táng xong thu dọn, vệ sinh sạch sẽ xung quanh mộ. Từ khi thực hiện mô hình đến nay, việc tổ chức tang lễ của các hộ gia đình vẫn giữ được sự chu đáo, trang nghiêm nhưng gọn nhẹ, tiết kiệm, phù hợp với phong tục tập quán, bản sắc văn hóa và hoàn cảnh của từng gia đình”.

Từ khi phát động đến nay, toàn xã đã có 61 đám tang, 100% đám nghiêm túc thực hiện quy định về việc tang. Theo tính toán của các thôn, số tiền tiết kiệm trung bình của mỗi đám tang khoảng 6 - 7 triệu đồng, tổng số tiền tiết kiệm của các đám tang ở xã hơn 2 năm qua khoảng gần 400 triệu đồng. Đây là số tiền tiết kiệm không nhỏ đối với những gia đình thuần nông, sản xuất, kinh doanh, buôn bán nhỏ ở địa phương.

Chủ tịch Ủy ban MTTQVN xã Hải Thượng Lê Hữu Hòa cho biết: “Bây giờ, việc không sử dụng đội cổ nhạc trong đám tang và các quy định về việc tang đã trở thành thói quen của người dân Hải Thượng. Có được thành công này phải kể đến sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị ở xã, đặc biệt là trong công tác tuyên truyền, vận động, tạo đồng thuận của toàn xã hội trong triển khai thực hiện.

Mô hình đã góp phần quan trọng vào thực hiện nếp sống văn minh, duy trì và nâng cao chất lượng xây dựng NTM kiểu mẫu, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2020 - 2025”.

Kô Kăn Sương