Góp phần tháo gỡ khó khăn trong đăng ký thế chấp quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất

Phóng viên:Thưa đồng chí, Thông tư số 07 gồm có những điểm đáng lưu ý gì?

Đồng chí Nguyễn Văn Đời: Thông tư số 07/2019/TT-BTP có một số điểm mới nổi bật so với Thông tư liên tịch số 09/2016/TTLT-BTP-BTNMT về hướng dẫn việc đăng ký thế chấp quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất.

Thứ nhất, so với quy định hiện hành, Thông tư số 07 bổ sung thêm 1 trường hợp ĐKTCQSDĐ. Đó là trường hợp đăng ký thế chấp dự án đầu tư xây dựng nhà ở, dự án đầu tư xây dựng công trình xây dựng không phải là nhà ở, dự án đầu tư xây dựng khác theo quy định của pháp luật. Theo đó, các trường hợp ĐKTCQSDĐ, TSGLVĐ bao gồm: ĐKTCQSDĐ; đăng ký thế chấp TSGLVĐ; ĐKTCQSDĐ đồng thời với TSGLVĐ; đăng ký thế chấp TSGLVĐ hình thành trong tương lai; ĐKTCQSDĐ đồng thời với TSGLVĐ hình thành trong tương lai.

Đăng ký thế chấp dự án đầu tư xây dựng nhà ở, dự án đầu tư xây dựng công trình xây dựng không phải là nhà ở, dự án đầu tư xây dựng khác theo quy định của pháp luật. Đăng ký thay đổi nội dung thế chấp đã đăng ký; đăng ký văn bản thông báo về việc xử lý tài sản thế chấp trong trường hợp đã đăng ký thế chấp; xóa đăng ký thế chấp.

Đồng chí Nguyễn Văn Đời - Giám đốc Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh Sóc Trăng. Ảnh: Quốc Kha

Thứ hai, theo quy định tại Điều 13 của Thông tư số 07/2019/TT-BTP, việc dồn điền, đổi thửa, đo đạc, xác định lại diện tích, kích thước, thay đổi thông tin đơn vị hành chính hoặc thông tin khác theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền trên thực tế dẫn đến sự thay đổi thông tin về bên thế chấp và tài sản thế chấp so với giấy chứng nhận. Do đó, thông tư quy định các trường hợp phải thực hiện việc xác nhận thay đổi hoặc đăng ký biến động đất đai trước khi thực hiện đăng ký thế chấp; các trường hợp có thể thực hiện đồng thời thủ tục đăng ký biến động đất đai, TSGLVĐ hoặc xác nhận thay đổi với thủ tục đăng ký thế chấp.

Thứ ba, tại Khoản 2, Điều 11 quy định trường hợp có yêu cầu dừng, tạm dừng ĐKTCQSDĐ, TSGLVĐ của cơ quan, cá nhân có thẩm quyền.

Thông tư hướng dẫn các văn phòng đăng ký đất đai nhận được văn bản yêu cầu dừng, tạm dừng việc ĐKTCQSDĐ, TSGLVĐ của chấp hành viên của cơ quan thi hành án dân sự, thừa phát lại của văn phòng thừa phát thì từ chối đăng ký khi có yêu cầu đăng ký. Trường hợp cơ quan, cá nhân có thẩm quyền tiến hành tố tụng và cơ quan, cá nhân khác có thẩm quyền theo quy định của luật có văn bản yêu cầu dừng, tạm dừng việc ĐKTCQSDĐ, TSGLVĐ thì văn phòng đăng ký đất đai có quyền yêu cầu cơ quan, cá nhân có thẩm quyền này xác định rõ thẩm quyền, các trường hợp dừng, tạm dừng đăng ký được áp dụng theo quy định của pháp luật về tố tụng, pháp luật khác có liên quan.

Ngoài ra thông tư cũng hướng dẫn đăng ký thế chấp trong trường hợp quyền sử dụng đất, TSGLVĐ là tài sản chung; trong trường hợp tài sản thế chấp trong hợp đồng thế chấp gồm nhiều loại tài sản khác nhau.

Phóng viên: Ngoài điểm mới trên, Thông tư số 07 đã có những hướng dẫn ra sao về ĐKTCQSDĐ, TSGLVĐ là tài sản chung, thưa đồng chí?

Đồng chí Nguyễn Văn Đời: Tại Điều 12 của Thông tư hướng dẫn văn phòng đăng ký đất đai vẫn thực hiện đăng ký thế chấp đối với một số trường hợp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất chỉ ghi họ, tên một người nhưng thông tin về bên thế chấp trong hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất, TSGLVĐ ghi đầy đủ họ, tên của các thành viên khác có chung quyền sử dụng đất, quyền sở hữu TSGLVĐ; trường hợp thông tin về tài sản thế chấp trong hợp đồng thế chấp bao gồm quyền sử dụng đất, TSGLVĐ và tài sản khác thuộc quyền sở hữu của bên thế chấp nhưng trong phiếu yêu cầu các bên chỉ kê khai thông tin về tài sản thế chấp là quyền sử dụng đất hoặc quyền sử dụng đất và TSGLVĐ.

Ngoài ra, thông tư cũng quy định, trường hợp đất, TSGLVĐ thuộc quyền sử dụng chung, quyền sở hữu chung của các thành viên hộ gia đình là người sử dụng đất, của nhóm người sử dụng đất theo quy định tại Khoản 2, Điều 167 của Luật Đất đai năm 2013 mà một hoặc một số thành viên của hộ gia đình, của nhóm người sử dụng đất có yêu cầu đăng ký thế chấp đối với phần quyền sử dụng đất, phần TSGLVĐ thuộc quyền sử dụng, quyền sở hữu của mình thì trước khi đăng ký thế chấp, người có yêu cầu phải thực hiện thủ tục phân chia quyền sử dụng đất, quyền sở hữu TSGLVĐ, thủ tục tách thửa đất theo quy định của pháp luật đất đai để được cấp giấy chứng nhận.

Phóng viên: Những quy định mới của Thông tư số 07 sẽ đem lại thuận lợi gì trong công tác quản lý nhà nước và đảm bảo lợi ích cho người dân, thưa đồng chí?

Đồng chí Nguyễn Văn Đời: Thông tư hướng dẫn chi tiết việc đăng ký trong một số trường hợp mà Nghị định số 102/2017/NĐ-CP của Chính phủ về đăng ký biện pháp bảo đảm chưa hướng dẫn hoặc hướng dẫn chưa rõ như: đăng ký thế chấp TSGLVĐ hình thành trong tương lai (Điều 14); đăng ký thế chấp trong trường hợp TSGLVĐ không phải là nhà ở mà tài sản đó đã hình thành nhưng chưa được chứng nhận quyền sở hữu trên giấy chứng nhận (Điều 15); đăng ký thay đổi nội dung thế chấp đã đăng ký (Điều 16); ghi nội dung đăng ký thế chấp trong trường hợp TSGLVĐ hình thành trong tương lai đã hình thành và được chứng nhận quyền sở hữu (Điều 17); chuyển tiếp đăng ký thế chấp quyền tài sản phát sinh từ hợp đồng mua bán nhà ở (Điều 18); xóa đăng ký thế chấp theo quy định tại Khoản 1, Điều 21 Nghị định số 102/2017/NĐ-CP (Điều 19).

Thông tư số 07 có hiệu lực sẽ tạo điều kiện để người yêu cầu đăng ký và văn phòng đăng ký đất đai thuận lợi hơn trong việc đăng ký, góp phần giải quyết một số vướng mắc trên thực tiễn về trường hợp ĐKTCQSDĐ, TSGLVĐ và việc thực hiện các thủ tục hành chính liên quan đến việc đăng ký thế chấp.

Phóng viên: Thưa đồng chí, để kịp thời triển khai các quy định của Thông tư số 07, Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh sẽ tuyên truyền, phổ biến quy định của thông tư ra sao cho cán bộ làm công tác chuyên môn và người dân nắm rõ?

Đồng chí Nguyễn Văn Đời: Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh sẽ phối hợp với Sở Tư pháp triển khai tập huấn, hướng dẫn các quy định của Thông tư số 07 cho cán bộ thực hiện đăng ký giao dịch bảo đảm, cán bộ tư pháp cấp xã, ngân hàng và phòng công chứng trên địa bàn tỉnh; phối hợp với Trung tâm Công nghệ thông tin của sở công bố danh mục và thành phần hồ sơ về đăng ký giao dịch bảo đảm trên trang web http://motcua.sotnmt.soctrang.gov.vn. Ngoài ra, chúng tôi cũng phối hợp với Trung tâm Phục vụ hành chính công, bộ phận tiếp nhận và hoàn trả kết quả cấp huyện công bố các thủ tục hành chính về đăng ký giao dịch bảo đảm theo Thông tư số 07 để người dân nắm rõ về các quy định, thành phần hồ sơ, thời gian giải quyết thủ tục hành chính và mức thu phí, lệ phí.

Phóng viên:Xin cảm ơn đồng chí về cuộc trao đổi này!

Quốc Kha (Thực hiện)