Giữ gìn vệ sinh nâng cao hiệu quả phòng, chống dịch bệnh và cải thiện sức khỏe
Hưởng ứng lời kêu gọi 'Vệ sinh yêu nước' của Chủ tịch Hồ Chí Minh, từ năm 2012, Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 29/CT-TTg về việc triển khai Phong trào Vệ sinh yêu nước nâng cao sức khỏe Nhân dân, kêu gọi toàn dân tích cực tham gia các hoạt động vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường nhằm nâng cao hiệu quả phòng, chống dịch bệnh và cải thiện sức khỏe.
Thực hiện Phong trào Vệ sinh yêu nước nâng cao sức khỏe Nhân dân là trách nhiệm của tất cả các cấp, các ngành, mỗi đơn vị, mỗi người dân. Phong trào cần được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền, đoàn thể và sự hưởng ứng tích cực của mọi người dân nhất là trên địa bàn xã, phường, thị trấn,quận, huyện. Triển khai Phong trào Vệ sinh yêu nước nâng cao sức khỏe Nhân dân là hoạt động thiết thực học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh và thực hiện Chương trình xây dựng Nông thôn mới.
Trong đó, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chịu trách nhiệm toàn diện về chỉ đạo, phối hợp tổ chức triển khai thực hiện phong trào. Tất cả các cấp, các ngành, phối hợp với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên của Mặt trận Tổ quốc tại địa phương phát huy sức mạnh tổng hợp nhằm huy động toàn thể người dân tham gia thực hiện phong trào. Ngành Y tế là cơ quan đầu mối để tham mưu cho UBND các cấp trong việc chỉ đạo triển khai thực hiện, đồng thời tiến hành kiện toàn và giao nhiệm vụ bổ sung đối với Ban Chỉ đạo Chăm sóc sức khỏe Nhân dân các cấp. Triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm khơi dậy ý thức, trách nhiệm của Nhân dân tham gia giải quyết tốt các vấn đề vệ sinh liên quan tới sức khỏe như vệ sinh để phòng, chống dịch bệnh, an toàn vệ sinh thực phẩm; vận động người dân thay đổi thói quen, tập quán vệ sinh lạc hậu, thực hiện các hành vi vệ sinh có lợi cho sức khỏe. Thực hiện ăn sạch, uống sạch, ở sạch; thu gom, không vứt rác bừa bãi, giữ gìn vệ sinh, cảnh quan môi trường; xây dựng và sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh, không phóng uế bừa bãi; xây dựng chuồng trại hợp vệ sinh và di dời chuồng gia súc, gia cầm ra xa nhà; bảo đảm an toàn vệ sinh trong lao động để phòng, chống tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp. Phấn đấu đạt và vượt các chỉ tiêu có liên quan tới vệ sinh và nâng cao sức khỏe của các chương trình mục tiêu quốc gia, các chương trình dự án... đang triển khai trên địa bàn.
Các cơ quan truyền thông tại địa phương thực hiện tốt việc tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của các cấp ủy Đảng, chính quyền và toàn thể người dân về vệ sinh nâng cao sức khỏe, bảo đảm phong trào được thực hiện một cách sâu rộng và bền vững. Mỗi cán bộ, đảng viên phải là người tiên phong, gương mẫu đi đầu trong việc hưởng ứng và thực hiện phong trào. Lựa chọn và quyết định lấy ngày nhất định trong tháng để huy động toàn thể Nhân dân tham gia các hoạt động tổng vệ sinh đường làng, ngõ, xóm, cơ quan, trường học, công sở tạo những thói quen và nếp sống vệ sinh, văn minh trong Nhân dân. Tăng cường đầu tư, huy động các nguồn lực để thực hiện phong trào trên cơ sở đầu tư của Nhà nước, đồng thời thực hiện tốt việc xã hội hóa huy động nguồn lực từ các tổ chức, doanh nghiệp, tập thể, cá nhân và các hộ gia đình để thực hiện. Kiểm tra giám sát thường xuyên, thực hiện việc sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm và đưa ra những bài học, những mô hình, sáng kiến hay để nhân rộng. Phát động thi đua thực hiện phong trào trên cơ sở lồng ghép với các phong trào thi đua khác của địa phương, kịp thời khen thưởng, động viên những cá nhân, tập thể có thành tích xuất sắc trong việc thực hiện phong trào.
Trong giai đoạn 2012 -2023, Bộ Y tế đã phối hợp với các bộ, ngành, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, UBND các tỉnh, thành phố trong cả nước chỉ đạo các đơn vị ngành Y tế và các ban, ngành tổ chức triển khai có hiệu quả các hoạt động hưởng ứng Ngày Vệ sinh yêu nước (2/7) và Phong trào Vệ sinh yêu nước nâng cao sức khỏe Nhân dân. Các hoạt động thiết thực của phong trào đã góp phần hỗ trợ các địa phương đạt được mục tiêu của các chương trình mục tiêu quốc gia, chương trình dự án về phòng, chống dịch bệnh, an toàn vệ sinh thực phẩm, xây dựng nhà tiêu hộ gia đình, vệ sinh trong cơ sở y tế, cơ sở giáo dục, nơi làm việc, các khu du lịch, dịch vụ. Thói quen, hành vi về vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường của cộng đồng đã có sự thay đổi cơ bản: Tỷ lệ người dân rửa tay với xà phòng tăng gấp 2 lần sau 10 năm triển khai. Có 96% trạm y tế có nước sạch và nhà tiêu hợp vệ sinh (tăng gần 12% so với năm 2012).
Tuy nhiên, nhận thức và thực hành của người dân về vệ sinh và nước sạch còn hạn chế tại một số vùng, miền.
Vệ sinh môi trường tại một số khu du lịch, khu công nghiệp, làng nghề vẫn là vấn đề bức xúc ở nhiều địa phương. Bên cạnh đó, một số dịch bệnh truyền nhiễm liên quan đến yếu tố vệ sinh, môi trường, nước sạch như cúm A, tả, lị, thương hàn, tay chân miệng vẫn diễn biến phức tạp, một số bệnh lưu hành lây truyền qua muỗi như sốt xuất huyết, sốt rét có xu hướng gia tăng. Vì vậy, Bộ Y tế đã hướng dẫn tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Vệ sinh yêu nước nâng cao sức khỏe Nhân dân thực hiện phong trào năm 2024. Đối với UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo Sở Y tế chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành và các thành viên của Ủy ban MTTQ tỉnh xây dựng kế hoạch và tổ chức triển khai các hoạt động hưởng ứng Phong trào Vệ sinh yêu nước nâng cao sức khỏe Nhân dân năm 2024 lồng ghép với các hoạt động thuộc chương trình, phong trào và các dự án khác có liên quan. Mỗi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chọn một địa điểm điển hình để tổ chức mít tinh phát động, hưởng ứng với sự tham gia của các sở, ngành, đoàn thể, chính quyền các cấp, học sinh và các tầng lớp Nhân dân nhằm tuyên truyền nâng cao nhận thức và hành vi nhằm giải quyết tốt các vấn đề vệ sinh liên quan tới sức khỏe như vệ sinh để phòng, chống dịch bệnh, an toàn thực phẩm; thực hiện ăn sạch, uống sạch, ở sạch; thu gom, không vứt rác bừa bãi, giữ gìn vệ sinh, cảnh quan môi trường; xây dựng và sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh, không phóng uế bừa bãi; xây dựng chuồng trại hợp vệ sinh và di dời chuồng gia súc, gia cầm ra xa nhà; xây dựng cơ sở y tế Xanh - Sạch - Đẹp, bảo đảm vệ sinh trong trường học, cơ sở sản xuất, kinh doanh, cơ quan, khu dịch vụ, khu du lịch, nơi công cộng. Tổ chức thực hiện các chiến dịch vệ sinh môi trường, làm sạch các công trình vệ sinh tại nơi công cộng, khu du lịch, bệnh viện, cơ sở y tế, trường học, nơi làm việc...
Bên cạnh đó, tổ chức và phát động các cuộc thi hưởng ứng Phong trào Vệ sinh yêu nước nâng cao sức khỏe Nhân dân tại các khu dân cư, trường học, cơ quan, công sở. Chỉ đạo các cơ sở y tế trên địa bàn tham gia Cuộc thi “Cơ sở y tế Xanh - Sạch - Đẹp” theo hướng dẫn của Bộ Y tế. Bố trí kinh phí, huy động các nguồn lực để thực hiện phong trào, đồng thời thực hiện tốt việc xã hội hóa huy động nguồn lực từ các tổ chức, doanh nghiệp, tập thể, cá nhân và các hộ gia đình để thực hiện...