Giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc Thái

Đến thăm xã Mường Mô, rất dễ dàng nhận thấy các bản của người Thái nơi đây vẫn mang dáng vẻ nguyên sơ với những ngôi nhà sàn trải đều giữa những tán cây, mang đậm những nét đặc trưng như: được làm chủ yếu từ gỗ, cầu thang có 9 bậc tượng trưng cho sự trường tồn và vĩnh cửu. Tuy nhiên, một số nhà sàn đã cách tân, dùng vật liệu mới thay thế cho vật liệu truyền thống. Thay cột gỗ bằng cột xi-măng, sử dụng mái tôn, lát gạch bên dưới gầm sàn… tạo nên vẻ đẹp vừa truyền thống vừa hiện đại.

Anh Mào Văn Tuyển – Phó Chủ tịch UBND xã Mường Mô cho biết: Xã Mường Mô hiện có 746 hộ với 2.973 nhân khẩu sinh sống tại 8 bản, dân tộc Thái chiếm hơn 70%. Vì vậy, việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống dân tộc Thái là nhiệm vụ trọng tâm, luôn được xã quan tâm thực hiện. Bên cạnh đó, xã còn đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 15-NQ/TU ngày 22/12/2023 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về xóa bỏ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh trong nhân dân các dân tộc tỉnh Lai Châu giai đoạn 2024-2030, mang lại nhiều hiệu quả tích cực.

Việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc Thái nơi đây được thể hiện rõ nhất qua những hoạt động văn hóa, văn nghệ. Hiện xã có 1 câu lạc bộ dân ca dân vũ, 8 đội văn nghệ bản, thường xuyên tập luyện những tiết mục văn nghệ mang tính truyền thống như: Hát Khạp (là bài hát về công lao của cha ông ta và những nét đẹp truyền thống để con cháu gìn giữ đến mai sau); múa khăn piêu; múa quạt; chơi đàn tính tẩu; múa xòe;… Khi biểu diễn, những nghệ sĩ, vũ công thường diện những bộ trang phục truyền thống dân tộc, nam mặc áo chàm đen, nữ mặc áo cóm đeo xà tích. Bên cạnh đó, xã đẩy mạnh tuyên truyền tới thế hệ lão làng trong việc giáo dục con cháu, dạy tiếng Thái, hướng dẫn chơi nhạc cụ truyền thống, dệt may thổ cẩm, đan lát.

Câu lạc bộ dân ca, dân vũ xã Mường Mô (huyện Nậm Nhùn) luyện tập.

Chị Lò Thị Nga (bản Nậm Hài) chia sẻ: Là người dân tộc Thái, tôi rất yêu và quý trọng những nét văn hóa truyền thống, từ bộ trang phục, đến cây đàn tính, tiếng hát then, điệu múa xòe đến những trò chơi dân gian như nhảy sạp, tó má lẹ… Tôi đã tham gia đội văn nghệ bản từ lâu, thường xuyên luyện tập biểu diễn vào những dịp lễ, tết và tuyên truyền, vận động thế hệ trẻ tham gia nhằm lưu giữ và lan tỏa nét đẹp văn hóa của dân tộc.

Ngoài ra, để bảo vệ và phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc Thái trong thời đại phát triển và giao thoa văn hóa vùng miền, xã thường xuyên cử cán bộ xuống từng bản để tuyên truyền cho bà con hiểu rõ giá trị tốt đẹp của dân tộc mình, định hướng phương pháp lưu giữ và truyền nối cho thế hệ trẻ. Cùng với đó, đẩy lùi những hủ tục, phong tục lạc hậu như: thách cưới cao, hôn nhân cận huyết, người chết không cho vào quan tài… thực hiện ma chay, cưới hỏi đảm bảo tiết kiệm nhưng vẫn giữ được giá trị truyền thống. Trong năm 2024, xã có 7 bản và 695 hộ gia đình đạt danh hiệu văn hóa.

Với sự chung tay góp sức của cả chính quyền và nhân dân trên địa bàn, nét đẹp văn hóa truyền thống của người Thái nơi đây vẫn được bảo vệ, giữ gìn và lưu truyền qua nhiều thế hệ. Thời gian tới, xã tiếp tục đầu tư cơ sở vật chất, đảm bảo tất cả các bản đều có nhà văn hóa để sinh hoạt cộng đồng và rèn luyện thể thao; nỗ lực phục dựng và tổ chức những lễ hội truyền thống nhằm phát huy vai trò quảng bá hình ảnh, nét đẹp dân tộc Thái.

Sơn Lâm