Gieo chữ - giữ biên cương

Vượt núi gieo tri thức

Bản Piêng Vai nằm sâu trong vùng lõi biên giới Nghệ An, nơi địa hình hiểm trở với những dãy núi cao, khe suối chằng chịt, giao thông đi lại vô cùng khó khăn, đặc biệt vào mùa mưa lũ. Đường vào bản nhiều đoạn dốc đứng, trơn trượt, có nơi chỉ có thể đi bộ; xe máy, ô tô không thể lên tới.

Để duy trì lớp học xóa mù chữ, cán bộ Đồn Biên phòng Mỹ Lý phải vượt qua hàng chục ki-lô-mét đường rừng mỗi ngày, đối mặt với thời tiết khắc nghiệt và địa hình nguy hiểm.

Dù vậy, vào mỗi buổi tối, Trung úy Cự Bá Pó vẫn đều đặn có mặt tại lớp, mang theo sách vở và bài giảng, kiên trì truyền từng con chữ cho đồng bào.

Những buổi học đã góp phần nâng cao dân trí, giúp người dân tự tin hơn trong giao tiếp, tiếp nhận thông tin, thực hiện quyền và nghĩa vụ công dân

Việc duy trì lịch dạy liên tục tại một bản xa xôi, thiếu thốn cơ sở vật chất, ánh sáng, bàn ghế, đòi hỏi không chỉ sức bền mà còn là sự kiên nhẫn, trách nhiệm và tâm huyết lớn lao của người thầy mang quân hàm xanh.

Chia sẻ về công việc của mình, Trung úy Pó cho biết: “Địa bàn biên giới còn nhiều khó khăn, tỷ lệ người dân chưa biết chữ còn cao. Mở lớp không chỉ giúp bà con tiếp cận kiến thức cơ bản mà còn là công cụ quan trọng để tuyên truyền pháp luật, nâng cao nhận thức và củng cố an ninh trật tự trên địa bàn”.

Thực tế cho thấy, mỗi buổi học là một thử thách, nhưng cũng là cơ hội để người lính biên phòng góp phần xây dựng niềm tin, tạo sự gắn kết giữa lực lượng vũ trang với đồng bào, đồng thời thúc đẩy việc thực hiện quyền và nghĩa vụ công dân trong cộng đồng dân cư vùng biên.

Lớp học giữa lưng chừng núi

Lớp xóa mù chữ tại Piêng Vai được tổ chức trong một căn nhà tạm của bản, mái tôn cũ, vách gỗ ọp ẹp, bàn ghế chắp vá, ánh sáng chỉ dựa vào bóng điện. Điều kiện học tập còn thiếu thốn nhưng không làm giảm đi quyết tâm của cả thầy và trò.

Học viên tại đây đa dạng về độ tuổi: từ những thanh niên chưa từng bước chân đến trường, đến các cụ già tóc bạc, đôi tay run run, mong muốn biết đọc, biết viết để phục vụ đời sống hằng ngày và tự chủ trong các thủ tục hành chính cơ bản.

Khó khăn lớn nhất trong giảng dạy là rào cản ngôn ngữ. Đa số học viên là đồng bào Mông, tiếng phổ thông còn hạn chế, nên việc truyền đạt kiến thức trở nên phức tạp hơn nhiều so với lớp học thông thường.

Để giải quyết vấn đề này, Trung úy Cự Bá Pó sử dụng song ngữ Mông - Việt trong từng bài giảng, kết hợp minh họa trực quan và dẫn các ví dụ gắn liền với sinh hoạt hàng ngày của bà con, giúp học viên dễ tiếp cận, nắm bài nhanh và ghi nhớ lâu hơn.

Những ngày đầu tiên, nhiều học viên lớn tuổi gần như không thể nhớ nổi mặt chữ, phải liên tục lặp lại. Thầy Pó đã áp dụng phương pháp thực hành lặp lại, yêu cầu mỗi học viên viết tên mình ở đầu buổi học, như một bài tập khởi động, vừa giúp ghi nhớ mặt chữ vừa tạo phản xạ, dần dần hình thành thói quen viết và đọc.

Theo đánh giá của Đồn Biên phòng Mỹ Lý, việc dạy xóa mù chữ cho đồng bào Mông không chỉ là truyền đạt kiến thức cơ bản, mà còn là quá trình kiên trì vận động, thuyết phục và tạo lòng tin để bà con duy trì sĩ số.

Những buổi học như vậy góp phần nâng cao dân trí, giúp người dân tự tin hơn trong giao tiếp, tiếp nhận thông tin, thực hiện quyền và nghĩa vụ công dân, đồng thời tạo nền tảng để các chính sách pháp luật đến được với người dân vùng sâu, vùng xa một cách hiệu quả.

Nhìn những nét chữ lần đầu hiện lên trên trang giấy, ánh mắt háo hức và nụ cười rạng rỡ của bà con, Trung úy Pó cùng đồng đội nhận thấy rằng từng giờ học, từng con chữ không chỉ mở ra tri thức mà còn thắp lên niềm tin, sự tự chủ và hy vọng thay đổi cuộc sống cho cộng đồng.

Con chữ - niềm tin của đồng bào

Sau một thời gian triển khai, lớp học xóa mù chữ tại Piêng Vai đã ghi nhận những chuyển biến rõ rệt, góp phần thay đổi đời sống của người dân. Nhiều học viên giờ đây có thể đọc và hiểu các giấy tờ cơ bản, viết được tên mình và thực hiện các phép tính đơn giản, bước đầu tự tin trong các công việc hàng ngày.

Đặc biệt, một số người lần đầu tiên tự ký vào biên bản làm việc với cán bộ xã, thay vì chỉ điểm chỉ như trước, cho thấy sự chủ động và tự tin trong tiếp nhận thông tin, thực hiện quyền, nghĩa vụ công dân.

Theo Trung úy Cự Bá Pó, những bước tiến nhỏ này thực sự là nền tảng để bà con tiếp tục tự tin giao tiếp, nắm bắt thông tin chính xác, chấp hành pháp luật và tích cực tham gia các hoạt động cộng đồng.

“Mỗi con chữ được học là một công cụ để bà con hiểu rõ quyền lợi, nghĩa vụ của mình, đồng thời nâng cao năng lực bảo vệ chính bản thân và cộng đồng”, thầy Pó chia sẻ.

Không chỉ dừng lại ở việc nâng cao dân trí, lớp học còn là kênh hỗ trợ trực tiếp cho công tác tuyên truyền pháp luật về biên giới, phòng chống tội phạm, phòng chống mua bán người, hôn nhân trái pháp luật và chính sách dân tộc.

Khi người dân hiểu đúng thông tin, họ trở nên chủ động hơn, nguy cơ bị lôi kéo vượt biên hoặc vi phạm pháp luật được giảm thiểu đáng kể.

Chính quyền xã Mỹ Lý đánh giá cao hiệu quả mô hình lớp học tại Piêng Vai. Lớp học không chỉ nâng cao dân trí và tạo chuyển biến về nhận thức của người dân, mà còn hỗ trợ cơ quan chức năng trong quản lý địa bàn, đặc biệt tại các khu vực biên giới phức tạp.

Đây là minh chứng sinh động cho việc kết hợp hiệu quả giữa công tác dân vận, nâng cao tri thức cộng đồng và nhiệm vụ bảo vệ biên cương, góp phần xây dựng mối quan hệ bền chặt giữa lực lượng biên phòng và nhân dân địa phương.

Chữ viết - Cầu nối biên cương

Dù còn nhiều khó khăn, Trung úy Cự Bá Pó cùng đội ngũ cán bộ Đồn Biên phòng Mỹ Lý xác định công tác xóa mù chữ tại Piêng Vai là một nhiệm vụ lâu dài, bền bỉ.

Việc duy trì lớp học không chỉ là hoạt động hỗ trợ dân sinh mà còn là giải pháp căn cơ để xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc, góp phần giữ gìn an ninh trật tự và bảo vệ chủ quyền nơi biên giới Nghệ An.

Mỗi buổi tối, Trung úy Cự Bá Pó vẫn đều đặn có mặt tại lớp, mang theo sách vở và bài giảng, kiên trì truyền từng con chữ cho đồng bào.

“Chỉ cần bà con còn mong muốn học chữ, chúng tôi vẫn sẽ tiếp tục lên bản. Kiến thức là nền tảng để người dân nâng cao đời sống, nắm vững pháp luật và cùng chung tay bảo vệ biên cương”, Trung úy Pó nhấn mạnh.

Lời khẳng định ấy không chỉ thể hiện trách nhiệm của người lính biên phòng mà còn phản ánh tấm lòng tận tụy với đồng bào, với vùng biên nghèo còn nhiều thiếu thốn.

Những năm qua, lớp học tại Piêng Vai đã minh chứng hiệu quả rõ rệt của mô hình “lính quân hàm xanh đứng lớp”. Từng con chữ giản dị, từng buổi tối bền bỉ nơi lưng chừng núi không chỉ xóa đi khoảng trống tri thức mà còn củng cố niềm tin của nhân dân đối với lực lượng Bộ đội Biên phòng những người vừa thực hiện nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, vừa sát cánh cùng đồng bào nâng cao dân trí, tiếp cận tri thức và xây dựng cộng đồng vững mạnh.

Nhìn ánh mắt rạng ngời, nụ cười hân hoan của những học viên lần đầu tiên biết đọc, biết viết, ai cũng nhận ra rằng từng con chữ hôm nay không chỉ là kiến thức, mà còn là viên gạch nâng nền cho tương lai.

Đó là nơi tri thức, pháp luật và lòng tin cùng đồng hành, mở ra cơ hội để đồng bào vùng biên tự tin hơn trong cuộc sống, chủ động hơn trong giao tiếp với xã hội, và góp phần xây dựng một cộng đồng vững mạnh, gắn kết, nơi mỗi nẻo đường biên giới đều thấm đẫm hy vọng và niềm tin vào ngày mai.

Gia Ân