Giảm nghèo đa chiều bắt đầu từ sinh kế bền vững ở Mường Chà

Cán bộ, đảng viên và nhân dân xã Mường Chà xuống giống ươm 600 kg hạt giống cây cà phê nhằm chuẩn bị nguồn giống phục vụ trồng mới trong năm 2026.

Sinh kế từ đất rừng

Là xã vùng cao, biên giới còn nhiều khó khăn của tỉnh Điện Biên, Mường Chà từng đối mặt với tỷ lệ hộ nghèo ở mức cao, đời sống Nhân dân phụ thuộc chủ yếu vào sản xuất nông nghiệp nhỏ lẻ, manh mún và chịu tác động lớn của điều kiện tự nhiên. Trong bối cảnh đó, giảm nghèo đa chiều được cấp ủy, chính quyền địa phương xác định không chỉ là nhiệm vụ trước mắt mà là một quá trình lâu dài, trong đó phát triển sinh kế bền vững đóng vai trò then chốt.

Những năm qua, xã Mường Chà đã tập trung cơ cấu lại sản xuất nông, lâm nghiệp theo hướng phát huy lợi thế từng vùng, từng khu vực. Các dự án hỗ trợ phát triển sản xuất được triển khai đồng bộ, gắn với điều kiện thực tế và tập quán canh tác của người dân. Trong giai đoạn 2021–2025, toàn xã đã triển khai hàng chục dự án hỗ trợ phát triển sản xuất, trong đó có các dự án liên kết theo chuỗi giá trị và nhiều mô hình sản xuất cộng đồng, tập trung vào các loại cây, con phù hợp như cam, quế, sa nhân, mít, lúa và chăn nuôi gia súc sinh sản. Việc lựa chọn cây trồng, vật nuôi không còn mang tính phong trào mà từng bước hướng tới sản xuất hàng hóa, tạo thu nhập ổn định cho người dân.

Thực tế cho thấy, quá trình tạo sinh kế bền vững ở Mường Chà không dừng lại ở chủ trương hay quy hoạch trên giấy, mà đã được cụ thể hóa bằng những việc làm rất cụ thể. Sáng ngày 8/12, tại sân vận động Chà Nưa, xã Mường Chà đã tổ chức ươm 600 kg hạt giống cây cà phê nhằm chuẩn bị nguồn giống phục vụ trồng mới trong năm 2026. Gần 70 cán bộ lãnh đạo, quản lý, công chức, viên chức đã trực tiếp tham gia đóng bầu, ươm giống theo đúng quy trình kỹ thuật. Từ nguồn xã hội hóa, toàn bộ số cây giống sau khi ươm sẽ được trao cho hơn 450 hộ dân trên địa bàn để tổ chức trồng theo diện tích đã đăng ký. Việc đưa cây cà phê vào sản xuất không chỉ mở ra hướng phát triển mới cho nông – lâm nghiệp địa phương, mà quan trọng hơn là từng bước thay đổi tư duy canh tác, hướng người dân đến các loại cây trồng có giá trị kinh tế cao, phù hợp điều kiện tự nhiên, qua đó tạo sinh kế lâu dài và góp phần giảm nghèo bền vững.

Ông Vàng A Chính - Bí thư Đảng ủy xã Mường Chà (đứng giữa) cùng cán bộ, đảng viên và nhân dân xuống giống cafe tại vườn ươm.

Song song với phát triển cây trồng, chăn nuôi tiếp tục được duy trì ổn định và từng bước nâng cao hiệu quả. Việc chủ động phòng, chống dịch bệnh cho gia súc, gia cầm được chú trọng, giúp tổng đàn gia súc toàn xã tăng đều qua các năm. Kinh tế lâm nghiệp cũng được coi là một trụ cột quan trọng trong chiến lược giảm nghèo đa chiều. Công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng được tăng cường, gắn với chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng, khoanh nuôi tái sinh và phát triển cây dược liệu dưới tán rừng. Khi rừng được bảo vệ và khai thác bền vững, người dân vừa có thêm nguồn thu, vừa nâng cao ý thức giữ rừng, bảo vệ môi trường sinh thái.

Hạ tầng mở lối thoát nghèo

Bên cạnh sinh kế, hạ tầng được xác định là yếu tố nền tảng quyết định hiệu quả giảm nghèo đa chiều ở Mường Chà. Bởi nếu không có hạ tầng giao thông, điện, nước sinh hoạt thì mọi nỗ lực phát triển sản xuất đều khó phát huy tác dụng, người dân khó tiếp cận thị trường, dịch vụ và các cơ hội phát triển.

Những năm qua, xã đã tranh thủ và lồng ghép hiệu quả nhiều nguồn lực để đầu tư kết cấu hạ tầng nông thôn. Hàng chục ki-lô-mét đường giao thông được nâng cấp, mở mới, từng bước nâng tỷ lệ đường trục xã, liên bản được cứng hóa. Đường sá thông suốt không chỉ giúp việc đi lại, giao thương thuận lợi hơn mà còn trực tiếp giảm chi phí sản xuất, vận chuyển nông sản, từ đó góp phần nâng cao thu nhập cho người dân.

Hệ thống thủy lợi tiếp tục được đầu tư, sửa chữa, nâng cấp theo hướng đa mục tiêu, phục vụ sản xuất nông nghiệp, cấp nước sinh hoạt và nuôi trồng thủy sản. Nhiều công trình nước sinh hoạt tập trung được xây dựng, góp phần cải thiện điều kiện sống cho người dân, nhất là tại các bản còn khó khăn. Việc từng bước nâng tỷ lệ hộ dân được sử dụng nước hợp vệ sinh không chỉ mang ý nghĩa an sinh, mà còn giúp giảm các chiều thiếu hụt trong nghèo đa chiều.

Điện lưới quốc gia cũng được quan tâm đầu tư, mở rộng tới các bản. Khi có điện, sinh hoạt của người dân được cải thiện rõ rệt, đồng thời tạo điều kiện để phát triển các hoạt động sản xuất, dịch vụ nhỏ lẻ, mở rộng ngành nghề nông thôn. Cùng với đó, các thiết chế văn hóa ở cơ sở như nhà văn hóa bản được xây dựng, sửa chữa, trở thành nơi sinh hoạt cộng đồng, tổ chức tuyên truyền, tập huấn sản xuất, chuyển giao khoa học kỹ thuật, giúp người dân tiếp cận thông tin và kiến thức một cách thuận lợi hơn.

Không khí lao động khẩn trương, vui tươi.

Chuyển biến trong giảm nghèo

Những nỗ lực đồng bộ trong phát triển sinh kế và đầu tư hạ tầng đã mang lại những chuyển biến rõ nét trong công tác giảm nghèo đa chiều ở Mường Chà. Nếu như năm 2020, tỷ lệ hộ nghèo đa chiều của xã còn ở mức cao thì đến cuối năm 2025, tỷ lệ này đã giảm xuống còn khoảng 25,3%, bình quân mỗi năm giảm trên 1,5%. Đây là kết quả đáng ghi nhận đối với một xã vùng cao, biên giới còn nhiều khó khăn.

Điều quan trọng hơn là chất lượng giảm nghèo từng bước được cải thiện. Nhiều hộ dân sau khi thoát nghèo đã có sinh kế ổn định, có đất sản xuất, có điều kiện tiếp cận hạ tầng thiết yếu và ít rơi vào tình trạng tái nghèo. Thông qua các mô hình sản xuất, dự án hỗ trợ phát triển sinh kế, tư duy trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước từng bước được thay thế bằng tinh thần tự lực, tự cường.

Có thể khẳng định, sinh kế bền vững và hạ tầng thiết yếu chính là nền móng quan trọng để xã Mường Chà thực hiện mục tiêu giảm nghèo đa chiều. Từ nền tảng đó, địa phương đang từng bước tạo đà để triển khai các giải pháp sâu hơn, lâu dài hơn, hướng tới nâng cao chất lượng cuộc sống cho Nhân dân và giảm nghèo một cách thực chất, bền vững trong giai đoạn tiếp theo.

Ngọc Diệp