Giá xoài chạm đáy, nông dân Đồng Nai loay hoay tìm lối thoát

Giá xoài rớt thảm hại đã đẩy hàng nghìn nông dân Đồng Nai vào cảnh khốn đốn, thua lỗ nặng nề. Trước tình hình này, lãnh đạo tỉnh Đồng Nai và các sở ngành liên quan đang khẩn trương tìm giải pháp hỗ trợ người trồng xoài.

Tình cảnh "được mùa mất giá"

Gia đình ông Phạm Văn Tuyên (huyện Định Quán) sở hữu 2,4 ha vườn xoài giống Đài Loan. Năm 2024, vườn xoài của ông thu hoạch 50 tấn. Tuy nhiên, năm nay sản lượng giảm chỉ còn khoảng 25 tấn do thời tiết thất thường khiến cây mất mùa.

Ông Tuyên chia sẻ, trước Tết, thương lái đã đặt cọc bao tiêu vườn xoài. Thế nhưng, đến khi xoài vào vụ, họ viện cớ thị trường biến động, đơn phương hủy cọc và không quay lại thu mua.

"Vào mùa mưa nên phải hái bỏ hết tất cả những trái xoài còn lại để tạo cành, tỉa tán, chăm sóc lại cây xoài để làm mùa tới. Cũng đã giao kèo với thương lái, trong thời gian đó không thu hoạch để làm tiếp thì buộc phải xả xuống", ông Tuyên chia sẻ.

Xoài chín rụng đầy gốc mà không có người thu mua (Ảnh: Duy Phương)

Cũng trong hoàn cảnh tương tự, gia đình ông Đào Văn Thanh (huyện Vĩnh Cửu) sở hữu 2 ha xoài, với sản lượng trung bình hơn 10 tấn mỗi năm. Năm nay, dù xoài đã vào vụ thu hoạch rộ, ông Thanh vẫn chật vật tìm thương lái. Cuối cùng, ông đành bất lực nhìn xoài chín, rụng đầy gốc.

Cuối tháng 5/2025, ông Thanh may mắn tìm được thương lái thu mua 700kg xoài còn lại trong vườn, với tổng số tiền 700.000 đồng, tức chỉ 1.000 đồng/kg. Đây là thực trạng chung của nhiều nông dân trồng xoài tại Đồng Nai, khi giá xoài giảm sâu, có thời điểm chỉ còn từ 1.000 đến 1.500 đồng/kg, mức thấp kỷ lục trong nhiều năm.

So với cùng kỳ năm 2024, giá xoài tại vườn đạt gần 30.000 đồng/kg và ngay cả thời điểm thấp điểm cũng giữ ở mức 10.000 đồng/kg. Năm nay, tình trạng không có thương lái thu mua hoặc bị hủy cọc diễn ra phổ biến, đẩy nông dân vào cảnh khốn đốn.

Tìm lối thoát cho xoài Đồng Nai

Theo phân tích từ các thương lái, nguyên nhân chính khiến giá xoài năm nay giảm mạnh là do nguồn cung vượt cầu nghiêm trọng. Trong nước, nhu cầu tiêu thụ hạn chế; trong khi đó, việc xuất khẩu sang nước ngoài gặp nhiều khó khăn do các thị trường này đã siết chặt quy định nhập khẩu, khiến lượng xoài xuất khẩu giảm đáng kể.

Trước thực trạng cung vượt cầu, ông Nguyễn Thế Bảo (nông dân trồng xoài tại huyện Xuân Lộc) nhấn mạnh sự cần thiết của các giải pháp lưu trữ, bảo quản trái cây. Điều này sẽ giúp nông dân chủ động đưa sản phẩm ra thị trường vào thời điểm giá cả ổn định, tránh cảnh bị ép giá. Ngoài ra, ông Bảo cũng đề xuất cần phát triển các doanh nghiệp chế biến sâu ngay tại vùng nguyên liệu.

"Mỗi vùng nguyên liệu cũng phải có cơ sở để trữ hàng lại, tránh tình trạng trúng mùa, rớt giá. Những cơ sở chế biến nhỏ không thể vào khu công nghiệp nhưng giải quyết được bài toán những sản phẩm thị trường không tiêu thụ được thì chế biến quy mô nhỏ", ông Bảo giải thích.

Cần có giải pháp căn cơ để người nông dân không quá phụ thuộc vào thương lái (Ảnh: Duy Phương)

Về phía mình, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Nai khuyến cáo người dân tăng cường liên kết sản xuất và tiêu thụ, hợp tác với các hợp tác xã, doanh nghiệp để xây dựng chuỗi cung ứng ổn định, giảm thiểu sự phụ thuộc vào thương lái.

Về giải pháp lâu dài, bà Nguyễn Thị Hoàng – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai, nhấn mạnh rằng ngành nông nghiệp cần chú trọng các hình thức tổ chức sản xuất gắn với tái cơ cấu ngành, đồng thời hướng dẫn triển khai xây dựng hiệu quả các chuỗi giá trị cho từng ngành hàng.

Cùng với đó, cần đẩy mạnh nhân rộng các mô hình trồng trọt hữu cơ, ứng dụng công nghệ cao. Đồng thời, kịp thời hỗ trợ người dân và doanh nghiệp xây dựng mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói để phục vụ xuất khẩu.

"Tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát vật tư nông nghiệp ở tất cả các khâu từ sản xuất, kinh doanh nhằm hạn chế tối đa thiệt hại cho nông dân. Triển khai thực hiện tốt các chính sách hỗ trợ, phát triển cho sản xuất nông nghiệp", bà Hoàng cho biết thêm.

Duy Phương/VOV-TP.HCM