Gia Lai: Vùng nguyên liệu 'vàng' cho nông sản xuất khẩu

Với vị trí thuận lợi và lợi thế đất đỏ bazan màu mỡ, tỉnh Gia Lai đang trở thành điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư trong lĩnh vực nông nghiệp. Những vùng nguyên liệu được chuẩn hóa, chuỗi liên kết khép kín và tư duy sản xuất xanh đang mở ra cơ hội lớn để nông sản Gia Lai bứt phá ra thị trường toàn cầu.

Lợi thế mở đường

Gia Lai hiện có khoảng 977.000 ha đất sản xuất nông nghiệp, trong đó 770.000 ha được gieo trồng hằng năm, thuộc nhóm các địa phương có quy mô sản xuất lớn nhất cả nước. Với quỹ đất rộng, liền vùng và tương đối bằng phẳng, tỉnh có điều kiện thuận lợi để hình thành những vùng chuyên canh tập trung, thu hút doanh nghiệp đầu tư xây dựng chuỗi liên kết sản xuất - chế biến - tiêu thụ nông sản bền vững.

Sản xuất chuối tại Công ty Cổ phần Nông nghiệp công nghệ cao Hưng Sơn. Ảnh: Hiền Mai

Đáng chú ý, Gia Lai sở hữu hơn 753.000 ha đất đỏ vàng, trong đó phần lớn là đất đỏ bazan, loại đất màu mỡ, tơi xốp, thoát nước nhanh, rất phù hợp với các loại cây công nghiệp và cây ăn quả. Đây chính là nền tảng cho sự phát triển của cà phê, hồ tiêu, cao su, sầu riêng, chuối, chanh dây và cả những loại dược liệu có giá trị cao.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Gia Lai, toàn tỉnh có hơn 107.000 ha cà phê, sản lượng khoảng 333.000 tấn; 8.500 ha sầu riêng cho 57.700 tấn quả; 7.850 ha chuối đạt sản lượng 316.000 tấn; và 5.650 ha chanh dây cho 213.000 tấn mỗi năm. Trong đó, sầu riêng và chanh dây đang trở thành hai mặt hàng chiến lược, có tiềm năng xuất khẩu rất lớn trong giai đoạn tới.

Đến nay, Gia Lai đã được cấp 308 mã số vùng trồng với tổng diện tích hơn 10.700 ha, trong đó có 255 mã số vùng trồng xuất khẩu. Cùng với đó, 40 cơ sở đóng gói trái cây với công suất khoảng 1.650-1.800 tấn/ngày đã được đưa vào vận hành, giúp tăng năng lực chế biến và kiểm soát chất lượng sản phẩm.

Ngành nông nghiệp tỉnh cũng đang hoàn thiện hồ sơ để cấp thêm 119 mã số vùng trồng mới (hơn 2.280 ha), tập trung cho các loại cây chủ lực như chuối, sầu riêng, chanh dây, ớt, bưởi và hồ tiêu. Việc mở rộng mã số vùng trồng là bước đi quan trọng nhằm nâng cao năng lực truy xuất nguồn gốc và đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật từ thị trường nhập khẩu.

Chanh dây là một trong những mặt hàng xuất khẩu chủ lực của tỉnh Gia Lai. Ảnh: Hiền Mai

Đáng chú ý, toàn tỉnh hiện có hơn 70.675 ha cây trồng đạt chứng nhận VietGAP, GlobalGAP và hữu cơ, tăng hơn 1.200 ha so với cuối năm 2024. Riêng 9 tháng năm 2025, đã có 1.211 ha được cấp mới chứng nhận GlobalGAP, gồm 319 ha sầu riêng, 76 ha bưởi và 816 ha chuối.

Ông Trần Xuân Khải, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh cho biết, ngành nông nghiệp đang đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng, tận dụng diện tích đất lúa thường xuyên khô hạn hoặc đất trồng cây công nghiệp kém hiệu quả để trồng rau màu, cây ăn quả, cây dược liệu. Song song đó là việc kết nối vùng nguyên liệu với nhà máy chế biến, sản xuất theo chuỗi, truy xuất nguồn gốc rõ ràng, hướng đến mục tiêu mở rộng thị trường xuất khẩu bền vững.

Doanh nghiệp tiên phong

Cùng với chính quyền, nhiều doanh nghiệp tiên phong đã góp phần nâng tầm thương hiệu nông sản Gia Lai trên bản đồ xuất khẩu.

Nổi bật trong số này là Công ty TNHH Vĩnh Hiệp, Công ty TNHH XNK Hoa Trang Gia Lai, Công ty Cổ phần Chăn nuôi Gia Lai, Công ty Cổ phần Nông nghiệp công nghệ cao Hưng Sơn, Công ty TNHH TM và Chế biến Louis Dreyfus, Công ty TNHH Hưng Thắng Lợi Gia Lai, Công ty TNHH MTV XNK Rau quả Doveco Gia Lai… Các doanh nghiệp này không chỉ làm nhiệm vụ xuất khẩu, mà còn chủ động đầu tư xây dựng vùng nguyên liệu, phát triển công nghệ chế biến và minh bạch truy xuất nguồn gốc, giúp nông sản Gia Lai đáp ứng tốt các tiêu chuẩn quốc tế.

Nông sản phục vụ xuất khẩu tại Công ty Cổ phần Chăn nuôi Gia Lai. Ảnh: Hiền Mai

Ông Nguyễn Ngọc Mai, Giám đốc Công ty Cổ phần Chăn nuôi Gia Lai cho biết doanh nghiệp đang quản lý 1.700 ha cây ăn trái, trong đó 1.380 ha chuối giống Nam Mỹ đã đạt chuẩn GlobalGAP. Mỗi năm, công ty xuất khẩu khoảng 62.000 tấn chuối tươi sang các thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc.

“Chúng tôi đang tiếp tục đầu tư dây chuyền đóng gói hiện đại, nâng cao chất lượng sản phẩm để mở rộng thị trường xuất khẩu sang các nước khác ở châu Á", ông Mai chia sẻ.

Từ góc nhìn khác, ông Lê Hoàng Linh, Giám đốc dự án vùng nguyên liệu của Công ty Cổ phần Nông nghiệp công nghệ cao Hưng Sơn cho rằng thị trường tiêu thụ chuối ở Singapore, Malaysia và Trung Đông hiện rất tiềm năng.

“Chúng tôi đang tính toán mở rộng thêm diện tích trồng để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng từ các đối tác. Việc phát triển vùng nguyên liệu bền vững sẽ giúp Gia Lai nâng vị thế trong chuỗi cung ứng nông sản khu vực”, ông Linh nhấn mạnh.

Tỉnh Gia Lai có hơn 107.000 ha cà phê, sản lượng khoảng 333.000 tấn. Ảnh: Hiền Mai

Ông Đoàn Ngọc Có, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Gia Lai cho biết: Địa phương đang tập trung phát triển các mặt hàng có giá trị kinh tế cao, nhu cầu lớn từ thị trường quốc tế như cà phê, hồ tiêu, điều, cao su, cùng nhóm cây ăn quả nhiệt đới gồm chuối, bơ, chanh dây, sầu riêng. Ngoài ra, tỉnh còn mở rộng sản xuất dược liệu như nấm linh chi đỏ, nghệ, sả, gừng… hướng tới những phân khúc thị trường mới có tiềm năng.

“Khoảng 50% diện tích cây trồng của tỉnh đã sản xuất theo tiêu chuẩn quốc tế, thể hiện sự chuyển dịch mạnh mẽ từ sản xuất đại trà sang hướng bền vững, gắn kết với doanh nghiệp trong toàn chuỗi giá trị. Hiện cà phê Gia Lai đã có mặt tại hơn 60 quốc gia, trái cây tươi chủ yếu xuất sang Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, còn trái cây chế biến đang được đẩy mạnh vào thị trường châu Âu”, ông Đoàn Ngọc Có thông tin.

Bài và ảnh: Hiền Mai