Dựng vở kịch 'Huyền thoại gò Rồng Ấp' về vua Lý Công Uẩn

NSND Lệ Ngọc (trái) và đạo diễn - NSƯT Triệu Trung Kiên (phải) giới thiệu về vở diễn.

Sau thành công rực rỡ của “Tấm Cám”, được đánh giá như hiện tượng của sân khấu phía bắc với nhiều đêm diễn cháy vé, sân khấu Lệ Ngọc tiếp tục dàn dựng vở kịch mới “Huyền thoại gò Rồng Ấp”.

“Huyền thoại gò Rồng Ấp” là kịch bản sân khấu được PGS, TS Nguyễn Thế Kỷ phóng tác dựa trên những huyền tích dân gian về sự ra đời của Lý Công Uẩn – vị Hoàng đế khai quốc của triều Lý, một triều đại phong kiến phát triển rực rỡ bậc nhất trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc ta.

Đạo diễn, NSƯT Triệu Trung Kiên cho biết, chuyện kịch kể về một người con gái ở xóm Long Châu, thuộc hương Diên Uẩn, châu Cổ Pháp, tên là Phạm Thị Ngà, vốn là người giúp việc ở chùa Tiêu – nơi sư Vạn Hạnh trụ trì. Thị Ngà mồ côi cha mẹ, được hai anh em sư Vạn Hạnh và Khánh Văn thương tình đem phần mộ hai ông bà đến táng ở gò Rồng Ấp, nơi được tương truyền là có huyệt đất thiêng.

Một hôm, Thị Ngà lai vãng quanh lễ hội Nõ - Nường, một lễ hội dân gian đậm tính phồn thực của người Việt cổ. Vô tình lúc ấy, sư Vạn Hạnh cũng ghé qua. Bỗng đất trời giao hòa, âm dương giao cảm, nên khi trở về Thị Ngà thấy trong mình khác lạ, biết là đã mang thai. Thiền sư Thiền Ông là sư phụ của Vạn Hạnh vốn có tài thông thiên nên đã viết một bài kệ tiên tri có ngụ ý rằng: “Tháng mười năm kỷ dậu, tức là ba mươi sáu năm sau đó, một triều đại lẫy lừng sẽ hiển hiện, nối quốc thống vững bền, đó chính là triều Lý. Gò Rồng Ấp, chính là nơi phát mệnh đế vương, hiện có mả táng của gia tiên họ Phạm. Con cháu nhà ấy ắt làm nên nghiệp lớn…” điềm báo ấy ứng vào bào thai đang lớn dần trong cơ thể Thị Ngà.

Ở hương Diên Uẩn có một phú hộ tên là Hồng Kỳ vô tình biết chuyện. Cũng bởi lòng tham cuồng vô độ mà hắn đã bốc mả cha mình rồi đem táng ở gò Rồng Ấp với hy vọng con cháu sau này sẽ làm nên nghiệp đế. Hắn lại biết Thị Ngà đang mang thai thiên tử nên đã bầy đặt những âm mưu thâm độc để hãm hại Thị Ngà.

Có lẽ cũng bởi sự gia hộ của đất trời mà Thị Ngà đã vượt qua hết kiếp nạn, để rồi đến kỳ sinh nở, gắng gượng sức tàn, cô lê lết đến được cổng chùa Cổ Pháp – nơi sư Khánh Văn trụ trì. Sức cùng, lực kiệt không thể sinh nở, Thị Ngà đã dùng mảnh sành tự rạch bụng để con trẻ được trào đời. Tiếng trẻ khóc oe oe cũng là lúc mẹ nó lìa xa cõi thế. Đứa bé đã được sư Khánh Văn đem về nuôi nấng để rồi sau này lớn lên đã trở thành vị Hoàng Đế khai quốc của triều Lý – người đã tạo dựng nên kinh đô Thăng Long nghìn năm rạng rỡ.

Vở kịch đề tài dân gian sẽ như một bức tranh mô phỏng xã hội Việt Nam thời kỳ đầu xuất hiện các triều đại phong kiến tập quyền độc lập. Không gian của vở diễn được xác định là nền văn minh châu thổ Sông Hồng với những phong tục tập quán đặc sắc của người Việt cổ, cùng tín ngưỡng phồn thực bên cạnh sự phát triển mạnh mẽ của Phật giáo dân tộc.

PGS, TS Nguyễn Thị Minh Thái – cố vấn nghệ thuật và truyền thông của vở kịch cho biết, tác phẩm sẽ được xây dựng trên cơ sở kết hợp hai phương pháp sân khấu hiện thực và biểu hiện. Thủ pháp ước lệ không gian, thời gian của sân khấu tự sự phương Đông sẽ được đưa vào vở diễn với mức độ hợp lý để tạo nên một vũ trụ đậm chất huyền thoại, cổ tích.

Thông điệp vở diễn gửi đến khán giả là một lần nữa khẳng định, cõi đất, khoảng trời nước Nam là nơi địa linh, nhân kiệt, nơi hội tụ tinh anh và linh khí nghìn đời để hun đúc và sản sinh ra những vĩ nhân mang thiên mệnh làm rạng danh cho giống nòi, tiên tổ. Vở diễn cũng khẳng định cái ác, cái xấu xa luôn phải lùi bước trước cái chân, cái thiện, lòng nhân ái và tình yêu thương vô bờ của con người.

Theo NSND Lệ Ngọc (Chỉ đạo nghệ thuật và chủ nhiệm công trình), vở diễn sau khi dàn dựng xong sẽ được gửi tham gia Liên hoan Sân khấu Trung Quốc - ASEAN 2019 diễn ra vào tháng 9-2019 ở Nam Ninh, Trung Quốc, và sân khấu Lệ Ngọc cũng dự định mang tác phẩm này tham gia Liên hoan Sân khấu Quốc tế thử nghiệm.

LAM NGỌC