Dùng địch để đánh địch - nghệ thuật đặc sắc của an ninh Việt Nam

Dưới sự lãnh đạo của Đảng đoàn và lãnh đạo Bộ Công an, nhiều kế hoạch, chiến dịch, chuyên án công phu của lực lượng An ninh đã câu nhử, bắt giữ hàng chục toán GĐBK, thu giữ nhiều vũ khí, tài liệu… góp phần bảo vệ an toàn hậu phương lớn miền Bắc. Nhân kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống lực lượng CAND, Báo CAND tổng hợp một số chuyên án lớn chống GĐBK qua hồi ức của đồng chí Nguyễn Tài.

Theo Hiệp định Génève 1954, phía Pháp rút quân khỏi miền Bắc nhưng họ đã cài cắm lại mạng lưới gián điệp, phục vụ mưu đồ “Bắc tiến” sau này. Kể từ đây, cuộc đấu tranh toàn diện giữa lực lượng An ninh nhân dân Việt Nam với đối thủ, chủ yếu là cơ quan tình báo Mỹ, thực sự bắt đầu. Trong đó, chuyên án C30 là một chiến dịch phản gián mang dấu mốc lịch sử vẻ vang của lực lượng An ninh nhân dân.

Ban chuyên án C30 khai quật địa điểm giấu vũ khí, phương tiện hoạt động của tổ chức gián điệp do Trần Minh Châu cầm đầu (Ảnh: Tư liệu).

CIA đã tung trở lại miền Bắc toán gián điệp gồm 7 tên, đã được thực dân Pháp tuyển lựa trước đây, đưa đi đào tạo tại đảo Guam. Bọn này sẽ hoạt động cùng một số đầu mối đã cài cắm ở địa bàn chính là Hà Nội, Hải Phòng và Nam Định.

Toán gián điệp trên do Trần Minh Châu (tức Cập) cầm đầu, được tình báo Mỹ giao nhiệm vụ: thu thập tin tức về tình hình chính trị, quân sự, kinh tế ở miền Bắc; quản lý và sử dụng các kho vũ khí chôn giấu bí mật để phá hoại và nổi dậy khi có thời cơ; phát triển lực lượng, chuẩn bị địa bàn sẵn sàng đón quân Mỹ “Bắc tiến”.

Chúng lập sẵn 4 hòm thư làm địa điểm liên lạc; chôn giấu vũ khí, điện đài ở 8 địa điểm trên địa bàn Hà Nội và Hải Phòng. Bọn chúng được phép sử dụng cả vô tuyến điện, bưu thiếp, hộp thư và giao thông viên để liên lạc với trung tâm địch.

Khi xét thấy các yêu cầu đấu tranh đã đạt được, ngày 11/12/1958, sau hơn 4 năm kiên trì đấu tranh, cơ quan An ninh chủ động kết thúc chuyên án. Hơn 30 tên trong mạng lưới gián điệp cài lại và đồng bọn của chúng đều bị bắt; toàn bộ vũ khí, thuốc nổ, phương tiện thông tin liên lạc cất giấu ở 8 địa điểm tại Hà Nội và Hải Phòng đều bị thu hồi. Chiến lược hậu chiến được thực dân Pháp và đế quốc Mỹ dày công xây dựng trong nhiều năm, nhằm thực hiện mưu đồ tái chiếm miền Bắc Việt Nam đã bị phá sản hoàn toàn. Thắng lợi này đánh dấu sự trưởng thành vượt bậc về khả năng tổ chức, chỉ huy chiến đấu, sử dụng các chiến thuật, biện pháp đấu tranh và trình độ nghiệp vụ của lãnh đạo và cán bộ, chiến sĩ lực lượng An ninh lúc bấy giờ. Vụ án được đưa ra xét xử công khai tại Hà Nội vào ngày 4/4/1959.

Bên cạnh việc sử dụng lực lượng “cài cắm lại”, hòng giành lại thế chủ động, Mỹ - ngụy chủ trương tung gián điệp biệt kích ra miền Bắc vào khoảng năm 1960. Bọn chúng hầu hết là những tên ngụy quân, phản động cũ, quê ở địa phương, đã theo địch vào Nam hồi 1954, nay được tuyển mộ, huấn luyện và đánh trở lại quê quán để hoạt động tình báo, phá hoại; đặc biệt là gây cơ sở tại chỗ. Chúng được tung vào miền Bắc bằng đường nhảy dù, đường biển và đường bộ.

Ngay từ đầu những năm 60, Bộ Công an đã áp dụng kế hoạch “trò chơi nghiệp vụ”, dùng địch để đánh lại địch. Nói về việc này, đồng chí Phạm Kiên, Đại tá Tổng cục 5 Bộ Công an, nhớ lại: “Lúc đó, tôi còn trẻ lắm, làm phiên dịch ở Văn phòng nghiên cứu tổng hợp. Một tối, khuya lắm rồi, tôi được gọi đi phiên dịch cho anh Tài (đồng chí Nguyễn Tài - PV) làm việc với chuyên gia Liên Xô, lúc đó đang hỗ trợ ta về nghiệp vụ. Vì công việc gấp, cần điện kịp thời vào Nam nên nửa đêm anh Tài cũng phải đi gặp chuyên gia.

Thì ra, khi đó cơ quan an ninh của ta mới bắt được một toán biệt kích nhảy dù xuống miền Bắc. Bọn chúng bị bắt hết. Riêng tên điện báo liên lạc thì giữ riêng để khai thác. Anh Tài có kế hoạch để nó tiếp tục liên lạc thường xuyên với trong Nam, coi như toán đó xuống là yên lành, không có chuyện gì xảy ra cả.

Anh Tài trình bày kế hoạch trên với đồng chí trưởng đoàn chuyên gia Liên Xô. Nghe xong, đồng chí ấy không có ý kiến thêm, bớt gì mà chỉ lấy rượu sâm-panh ra rót, chúc mừng anh Tài đã đưa ra cách đánh táo bạo và chúc chúng ta thành công. Tức là họ hoàn toàn đồng ý với cách đánh của ta. Với cách này, bọn Sài Gòn thứ nhất là vẫn tiếp tế ra, thứ hai là tiếp tục tung các toán tiếp theo ra, để mình bắt tiếp”.

Đó chính là vụ địch đã tung một toán biệt kích nhảy dù xuống một vùng núi thuộc tỉnh Hòa Bình; tên toán trưởng là dòng quan lang cũ đã di cư, mà địch cho là sử dụng số này thì chắc ăn. Gia đình tên này ở địa phương vẫn được đối xử đúng đắn và hiểu được chính sách của Chính phủ. Nên khi y về móc nối liên lạc, họ đã khuyên y đầu thú. Tên này tự nguyện lập công chuộc tội. Được đồng chí Bộ trưởng chấp thuận cho thử nghiệm, Cục Bảo vệ Chính trị cho y thông qua điện đài liên lạc với chỉ huy địch ở trong Nam để yêu cầu địch tiếp tục tiếp tế vũ khí, tiền bạc và cả người ra miền Bắc, phục vụ ý đồ “câu nhử” địch.

Bài học này cũng đã được áp dụng trong Chuyên án BK-63, bắt đầu từ 1961. Lực lượng CAND đã chủ động xây dựng và thực hiện thành công chiến thuật “dùng địch đánh địch”, buộc trung tâm chỉ huy của chúng phải hoạt động dưới sự sắp đặt của ta.

Điệp viên ARES – Phạm Chuyên (Ảnh: Tư liệu)

Tên biệt kích mang mật danh “ARES”, tên thật là Phạm Chuyên, là điệp viên đầu tiên xâm nhập bằng đường biển vào địa bàn tỉnh Hồng Quảng (nay là Quảng Ninh). Đây là vụ xâm nhập mở đầu cho kỳ vọng của Mỹ ngụy vào thắng lợi của cuộc chiến tranh ngầm chống miền Bắc Việt Nam.

Ngày 8/4/1961, Chuyên xâm nhập bằng thuyền máy, ngụy trang như tàu đánh cá của ngư dân Vịnh Bắc Bộ. Đến Gềnh Si (Hồng Quảng – nay là Quảng Ninh), y xuống thuyền nan bơi vào bờ, chôn giấu thuyền, điện đài rồi về nhà ẩn náu và bắt đầu hoạt động.

Chuyên bị bắt ngày 17/6/1961. Vốn là người từng tham gia nhiều công tác cách mạng nên Chuyên không chỉ ngoan cố mà còn có nhiều biện pháp đối phó với cơ quan điều tra, y yêu cầu được gặp lãnh đạo có thẩm quyền quyết định thì sẽ khai đầy đủ.

Đồng chí Nguyễn Tài, Cục trưởng Cục K61, đã trực tiếp hỏi cung y. Lúc đầu y khai là xâm nhập bằng tàu ngầm Mỹ, sau đó dùng thuyền nan vào bờ. Đồng chí Tài bảo y vẽ tàu ngầm và cách thức đưa thuyền nan ra khỏi tàu. Chuyên không làm được. Sau đó y lại phản cung, không nhận là hoạt động gián điệp cho Mỹ mà chỉ hoạt động chính trị với sự giúp đỡ của Diệm.

Với tài năng và bề dày kinh nghiệm trong công tác nghiệp vụ, đồng chí Nguyễn Tài đã từng bước phân tích sự khai báo dối trá, ngoan cố của y, làm cho Chuyên phải khuất phục và kính nể.

Sau gần 2 tháng đấu tranh, Phạm Chuyên đã khai hết kế hoạch mà CIA giao cho khi xâm nhập ra Bắc. Sau khi đánh giá lại toàn bộ quá trình bắt, đấu tranh với Phạm Chuyên, Cục Bảo vệ Chính trị và Sở Công an Hồng Quảng khẳng định tất cả vẫn đảm bảo bí mật, một kế hoạch táo bạo được gửi lên Bộ trưởng Trần Quốc Hoàn, đó là cho lập Chuyên án BK63 đấu tranh với CIA, với mục đích: duy trì chuyên án hoạt động lâu dài nhằm khống chế được địa bàn khu vực Đông Bắc; phát hiện toàn bộ âm mưu và thủ đoạn hoạt động gián điệp biệt kích đối với miền Bắc, tạo điều kiện để chủ động tấn công lại địch; tổ chức câu nhử, đón bắt những nhóm gián điệp khác nhằm khai thác làm rõ các trung tâm GĐBK của địch ở trong Nam; tính toán khả năng phái khiển khi cần thiết.

Nhiều toán biệt kích bị bắt ngay khi vừa đặt chân lên miền Bắc. (Ảnh: Tư liệu)

Ngày 8/8/1961, tại Dốc Đổ, Vàng Danh, Uông Bí, dưới sự giám sát của các chuyên viên điện đài và lãnh đạo Ban chuyên án, phiên liên lạc đầu tiên mở đầu chuyên án của ARES với đài P8M Sài Gòn được thực hiện. Chúng ta đã dụ địch tiếp tế cho ARES bằng cả đường biển và đường không, thu được nhiều phương tiện hoạt động gián điệp, vũ khí, thuốc men và tiền, vàng, buộc địch bộc lộ các đầu mối gián điệp cài lại ở Hải Phòng, Quảng Ninh, bộc lộ điệp viên hoạt động dưới vỏ bọc là thuyền viên của nước thứ ba cập cảng Hải Phòng và trung tâm địch đã tung nhiều toán GĐBK ra Quảng Ninh, Bắc Giang, Hà Giang nhằm phối hợp hoạt động với ARES.

Sau khi đồng chí Nguyễn Tài vào miền Nam, chuyên án này vẫn còn tiếp tục tới năm 1970 mới kết thúc. Thắng lợi của Chuyên án BK63 là một mốc son tiêu biểu trong muôn vàn chiến công thầm lặng của lực lượng CAND. Gần mười năm đấu tranh, Ban chuyên án đã 13 lần vượt qua sự kiểm soát an ninh của địch, cung cấp hơn 300 tin giả, câu nhử, bắt hàng chục tên gián điệp biệt kích, thu giữ tàu địch và hàng tấn vũ khí, khí tài địch tiếp tế cho BK63 để kịp thời chuyển vào chiến trường miền Nam đánh Mỹ.

Đây cũng là một trong những điệp vụ thất bại ê chề nhất của cơ quan tình báo Mỹ trong cuộc chiến tranh GĐBK.

Cuốn sách “Bí mật Lầu Năm Góc” do Bộ Quốc phòng Mỹ xuất bản đã thú nhận âm mưu kế hoạch tung gián điệp biệt kích ra miền Bắc nước ta những năm 1960 đã hoàn toàn thất bại: “Hầu hết các toán gián điệp biệt kích được Mỹ tung ra miền Bắc trong hơn một thập kỷ qua đều lọt vào tay Công an Bắc Việt…”. Điều đó đã cho thấy sự trưởng thành vượt bậc của lực lượng an ninh, đặc biệt là công tác phòng chống GĐBK.

Ngọc Đoan