Đừng để học sinh trở thành 'nạn nhân' của hàng rong

Các quán hàng rong trước cổng trường tiềm ẩn nhiều nguy cơ về an toàn thực phẩm

Chỉ từ 5.000 - 10.000 đồng, học sinh có thể dễ dàng mua một xiên thịt nướng, một ly trà sữa nhiều màu hoặc bịch bánh tráng trộn ngay trước cổng trường. Rẻ, nhanh, tiện nhưng tiềm ẩn hàng loạt nguy cơ.

Dạo quanh một vòng ở các trường tiểu học trên địa bàn phường Thuận Hóa vào giờ tan học, dễ bắt gặp cảnh học sinh ùa ra, vây quanh người bán hàng rong. Những bàn tay nhỏ cầm tiền, chen chúc để mua được những món ăn ưa thích.

Món khoái khẩu của các em đa dạng từ nem chua, xúc xích cho đến hồ lô, cá viên, thịt bò khô tẩm ướp gia vị màu vàng đậm hay những chai nước ngọt đủ màu sắc, không nhãn mác… Em Trần Ngọc M. học sinh lớp 4, Trường Tiểu học Vĩnh Ninh kể: “Em góp tiền lại với các bạn để mua thức ăn vặt ngoài cổng trường. Chúng em mua rất nhiều món, sau đó vào trường bày ra để ăn chung, vừa ngon, vừa được nhiều món”.

Các con ăn ngon lành, nhưng phụ huynh thì ái ngại. Một phụ huynh đứng chờ đón con thở dài: “Xiên nướng nhìn ngon là vậy chứ làm sao biết được chất lượng thịt như thế nào, vì đã qua tẩm ướp. Còn cơm cuộn nhìn bắt mắt nhưng trong đó đủ loại xúc xích, rau củ dễ ôi thiu, trẻ con lại khó nhận biết”.

Phần lớn các quán hàng rong không hề có mái che, người bán hàng lại không đeo găng tay, khẩu trang; đồ ăn bày ngoài trời suốt nhiều giờ, bụi đường, khói xe bám đầy. Chị Lê Thị Ái, có con học lớp 1 Trường Tiểu học Trần Quốc Toản cho biết, chị thực sự lo ngại trước “ma trận” thực phẩm đang bày bán tại các cổng trường. Có lần con bị đau bụng, tiêu chảy cả đêm sau khi ăn quà vặt. Mặc dù đã được ba mẹ dặn dò kỹ lưỡng, nhưng các con vẫn mua ăn các món quà vặt trước cổng trường cho bằng được.

Số liệu từ Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế, năm 2024) cho thấy, 70 - 80% thức ăn đường phố, trong đó có quà vặt cổng trường, bị nhiễm khuẩn E.coli gây tiêu chảy, bệnh đường ruột… do dụng cụ chế biến, tay người bán hoặc môi trường bẩn. Càng ăn thực phẩm nhiễm khuẩn, tỷ lệ mắc các bệnh tiêu hóa nguy hiểm càng tăng cao. Đồng thời, tiêu thụ đồ ăn nhiễm bẩn lâu dài có thể làm suy giảm hệ miễn dịch, khiến cơ thể dễ bị nhiễm bệnh hơn. Không ít phụ huynh lo lắng khi nguy cơ không chỉ dừng ở chuyện đau bụng mà trẻ có thể trở thành “nạn nhân” của thói quen ăn uống mất cân đối, nghiện đồ ngọt, đồ chiên, bỏ bữa chính - dẫn đến suy dinh dưỡng hoặc thừa cân. Ngoài ra, việc tụ tập trên vỉa hè, chen ra lòng đường còn tiềm ẩn tai nạn giao thông vào giờ cao điểm.

Thực tế, nhiều trường học đã có những quy định về việc học sinh tới trường không được ra khỏi cổng trường, cũng không được mua đồ ăn vặt và mang vào lớp học. Nhưng bằng cách này hay cách khác, các em vẫn mua được những món đồ ăn vặt đang được bày bán la liệt đó. “Nhà trường chỉ có thể quản lý học sinh trong giờ học. Các quán lưu động trước cổng trường tồn tại lâu nay, nếu không có lực lượng chức năng xử lý rốt ráo thì rất khó kiểm soát”, cô Lê Thị Hồng Giang, Hiệu trưởng Trường THCS Chu Văn An cho biết.

Theo nhiều phụ huynh, việc “dẹp hàng rong” chỉ là giải pháp ngắn hạn. Muốn bảo vệ sức khỏe học sinh, cần quy hoạch “vùng cấm bán hàng” xung quanh trường, kèm chế tài xử phạt nghiêm minh. Cơ quan chức năng cần kiểm soát chất lượng đồ ăn vặt bằng cách test nhanh và xử phạt nghiêm minh đối với những người vi phạm.

Song song đó, phải tạo ra lựa chọn thay thế - phát triển mô hình “căng tin học đường an toàn”, nơi cung cấp món ăn nhẹ được kiểm định, giá hợp lý để học sinh có thể yên tâm lựa chọn. Quan trọng hơn, cần tăng cường giáo dục về an toàn thực phẩm cho học sinh, giúp các em nhận thức rõ ràng về những nguy hại tiềm ẩn từ việc tiêu thụ thực phẩm không rõ nguồn gốc.

Bài, ảnh: Tường Vy - Phước Ly