Dùng AI nhưng đừng để suy giảm phẩm chất nhà báo
Theo bà Đặng Thị Phương Thảo - Phó Cục trưởng Cục Báo chí, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, người làm báo trong thời đại AI không đứng ngoài cuộc chuyển đổi số, nhưng cũng không để bị dẫn dắt hoàn toàn bởi thuật toán. Những thuật toán thì vô cảm trước sự thật và giá trị, nhưng người làm báo sử dụng công nghệ, AI như một công cụ để tăng cường năng lực, chứ không làm suy giảm phẩm chất của nhà báo.
"Tâm sáng, lòng trong, bút sắc" trước cám dỗ và áp lực
Ngày 18/6, tại Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh (Hà Nội), Đoàn Thanh niên Chính phủ tổ chức Diễn đàn “Nhà báo trẻ trong kỷ nguyên mới: Thách thức và sứ mệnh”.
Diễn đàn là hoạt động trong khuôn khổ chương trình tuyên dương “Nhà báo trẻ tiêu biểu” thuộc Đoàn Thanh niên Chính phủ năm 2025. Ảnh: Đức Minh
Nhà báo trẻ Võ Mạnh Hùng- Bí thư Chi đoàn Vietnamplus, Thông tấn xã Việt Nam, là phóng viên theo dõi lĩnh vực “nóng” về lĩnh vực tài nguyên môi trường; đã đoạt được giải báo chí uy tín.
Anh Hùng cho rằng, mỗi nhà báo cần sự đam mê, tỉnh táo, am hiểu pháp luật và không ngừng đổi mới sáng tạo để mang đến những tác phẩm báo chí hấp dẫn và tạo được sự thay đổi hữu ích cho cộng đồng, xã hội.
Càng những vấn đề “nóng” càng đòi hỏi trách nhiệm cao, "tâm sáng, lòng trong, bút sắc" và bám sát hơi thở cuộc sống, thực hiện nghiêm quy định của pháp luật ở người cầm bút.
Theo anh Hùng, việc ứng dụng công nghệ, nhất là trí tuệ nhân tạo (AI) là xu thế, người cầm bút cần tận dụng để có thêm kênh tham khảo. Tuy nhiên, phải tránh lạm dụng AI để không tạo ra những tác phẩm đơn thuần từ sự lắp ghép câu chữ của máy móc, thiếu tính nhân văn, thiếu sự tương tác với người dân.
Nhà báo Hoàng Nguyên Thảo phát biểu ý kiến tại diễn đàn. Ảnh: Đức Minh
Còn nhà báo Hoàng Nguyên Thảo làm việc tại Báo Công Thương – với sứ mệnh kép vừa là nhà báo vừa là “người kể chuyện kinh tế” của một đất nước đang chuyển mình mạnh mẽ trong thương mại quốc tế, trong đổi mới sáng tạo và trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Theo chị Thảo, nhà báo trẻ hôm nay bước vào nghề với nhiều lợi thế, giỏi công nghệ, nhanh nhạy, sáng tạo, nhưng cũng đối diện với áp lực về tin giả, thông tin rác, chạy theo thị hiếu. Người cầm bút phải có trách nhiệm viết đúng, chiều sâu tư tưởng, trách nhiệm công dân.
Bảo đảm sự kết hợp dữ liệu trí tuệ và dữ liệu chính trị
Tại diễn đàn, bà Đặng Thị Phương Thảo – Phó Cục trưởng Cục Báo chí, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, đã chia sẻ một số thông tin toàn cảnh báo chí trong bối cảnh tinh gọn cơ quan báo chí.
Hiện cả nước có 41.000 nhân lực hoạt động trong lĩnh vực báo chí, trong đó có 23.000 người được cấp thẻ nhà báo. Có nhiều bạn trẻ đóng góp vào sự nghiệp báo chí của nước nhà.
Theo bà Thảo, mỗi năm có khoảng 40 triệu tin bài đẩy lên hệ thống cơ quan báo chí và với sức mạnh chia sẻ công nghệ sẽ có gần 400 triệu tin bài đẩy lên mạng xã hội, đến với người dùng.
Mạng xã hội cũng góp phần lan tỏa khoảng 20 nghìn giờ phát thanh, 50 nghìn giờ truyền hình. Rõ ràng báo chí đang là dòng chảy tin tức quan trọng, ảnh hưởng lớn tới tâm trạng, diễn biến của xã hội. Những người làm báo có vai trò quan trọng.
Bà Đặng Thị Phương Thảo cho biết, phóng viên trẻ có vai trò quan trọng để tăng hàm lượng số trong hoạt động báo chí và kỹ năng số nghiệp vụ. Ảnh: Xuân Tùng
Phó Cục trưởng Cục Báo chí nhấn mạnh, trong kỷ nguyên thông tin tính bằng giây và mạng xã hội phát triển, các cơ quan và người làm báo có nhiều thách thức, như tốc độ thông tin, cạnh tranh thông tin, kiểm chứng thông tin, thuật toán lan tỏa thông tin đến từng cá nhân độc giả; thông tin bản quyền.
Tuy nhiên, trách nhiệm của báo chí là đưa thông tin phải đúng – nhanh – có tính định hướng. Người làm báo cần đưa thông tin có kiểm chứng, hấp dẫn, chính xác và tìm đến đúng phân khúc độc giả.
“Nhà báo cần biết sử dụng, biến AI thành công nghệ, nghĩa là người làm báo vừa nâng tầm công nghệ vừa giữ vững căn cốt tư tưởng, vẫn đảm bảo sự kết hợp dữ liệu trí tuệ và dữ liệu chính trị. Dữ liệu về trí tuệ thì AI có thể giúp mình, dữ liệu về chính trị thì các bạn phải là người nhạy cảm nhất, phải biết Đảng và Nhà nước đang định hướng phát triển đất nước theo hướng nào… Bên cạnh đó, các nhà báo cần phải quan tâm tốc độ công nghệ và chiều sâu văn hóa”, bà Thảo nhấn mạnh.
Anh Bùi Hoàng Tùng – Bí thư Đoàn Thanh niên Chính phủ phát biểu tại diễn đàn. Ảnh: Đức Minh
Anh Bùi Hoàng Tùng – Bí thư Đoàn Thanh niên Chính phủ cho biết, Diễn đàn là dịp để những người cầm bút cùng nhau nhận diện sâu sắc những khó khăn, thời cơ, đồng thời xác định rõ hơn vai trò, trách nhiệm của mình.
Những ý kiến tâm huyết, những giải pháp sáng tạo tại diễn đàn sẽ là nguồn tư liệu quý báu, giúp Đoàn Thanh niên Chính phủ và các cơ quan, đơn vị xây dựng những chương trình hành động thiết thực, góp phần xây dựng đội ngũ nhà báo trẻ Chính phủ vừa "hồng", vừa "chuyên", xứng đáng là những người viết tiếp trang sử vẻ vang của nền báo chí cách mạng Việt Nam.
Trong khuôn khổ lễ tuyên dương, đoàn nhà báo trẻ tiêu biểu năm 2025, Đoàn Thanh niên Chính phủ đã báo công dâng Bác tại Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh (Hà Nội). Ảnh: Xuân Tùng
Dự lễ báo công có Phó Bí thư Đảng ủy Chính phủ Lại Xuân Lâm; Bí thư Đoàn Thanh niên Chính phủ Bùi Hoàng Tùng.
Biên tập viên Phạm Thị Điệp Anh (Ban Thời sự, Đài Truyền hình Việt Nam) đại diện các nhà báo trẻ tiêu biểu phát biểu tại lễ báo công dâng Bác. Ảnh: Xuân Tùng
Đoàn đại biểu nhà báo trẻ tiêu biểu tham quan Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh (Hà Nội). Ảnh: Xuân Tùng
