ĐOÀN ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI VIỆT NAM THAM DỰ HỘI NGHỊ TRỰC TUYẾN NGHỊ VIỆN TOÀN CẦU LẦN THỨ NHẤT: BIẾN KHÓ KHĂN, THÁCH THỨC CỦA ĐẠI DỊCH COVID-19 THÀNH CƠ HỘI CỦA CÁC NGHỊ VIỆN

Toàn cảnh Hội nghị trực tuyến Nghị viện toàn cầu lần thứ nhất với chủ đề “Biến những khó khăn, thách thức của đại dịch Covid-19 thành cơ hội của các nghị viện nhằm đạt được các mục tiêu phát triển bền vững”

Đoàn đại biểu Quốc hội Việt Nam tham dự Hội nghị

Tham dự Hội nghị có Đoàn đại biểu Quốc hội Việt Nam gồm Ủy viên Thường trực Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Phạm Phú Bình, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Nguyễn Phương Tuấn, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Phạm Thị Hồng Yến, Ủy viên Thường trực Ủy ban Xã hội của Quốc hội Đinh Ngọc Quý, cùng khoảng 130 đại biểu đến từ 60 quốc gia đại diện cho Nghị viện các nước thành viên của IPU.

Bà Puan Maharani - Chủ tịch Hạ viện Indonesia và ông Duarte Pacheco - Chủ tịch Liên minh Nghị viện Thế giới IPU phát biểu khai mạc Hội nghị. Chủ tịch Hạ viện Indonesia Puan Maharani cho biết, đại dịch Covid-19 đã ảnh hưởng đến quá trình đạt được các mục tiêu phát triển bền vững của các quốc gia trên thế giới. Trong quá trình ứng phó với đại dịch, yêu cầu tiên quyết là nhanh chóng tiêm vaccine cho người dân. Chủ tịch Hạ viện Indonesia Puan Maharani nhấn mạnh cần thúc đẩy chia sẻ vaccine, công nghệ sản xuất vaccine, đề nghị cộng đồng quốc tế cần thúc đẩy các chính sách và giải pháp để phục hồi nền kinh tế sau đại dịch.

Chủ tịch Hạ viện Indonesia Puan Maharani phát biểu khai mạc Hội nghị

Đóng góp ý kiến tại Hội nghị, các đại biểu cho rằng, thời gian qua, các Nghị viện đã tham gia thông qua nhiều hình thức để thúc đẩy việc đạt được các mục tiêu phát triển bền vững (SDGs). Tuy nhiên, đại dịch Covid-19 đã khiến tiến độ đạt được các mục tiêu bị đình trệ, và thậm chí là đảo ngược. Vào thời điểm hiện nay, khi các cuộc khủng hoảng ảnh hưởng nghiêm trọng đến các lĩnh vực kinh tế, xã hội, y tế, và môi trường cũng như ảnh hưởng đến đời sống của người dân, nhất là các đối tượng dễ bị tổn thương, việc tăng cường cam kết, hành động và hợp tác của các Nghị viện để đưa ra được các giải pháp bền vững trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Phát biểu tại Hội nghị, Ủy viên Thường trực Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Phạm Phú Bình nhấn mạnh, ngay trước đại dịch COVID-19, tiến độ thực hiện Chương trình nghị sự 2030 đã phần nào thấp hơn dự kiến ở một số mục tiêu. Hiện nay, đại dịch đang cản trở động lực phát triển kinh tế - xã hội trên toàn thế giới, đặc biệt là ở các cộng đồng và khu vực vốn dễ bị tổn thương, triển vọng đạt được các mục tiêu phát triển bền vững vào năm 2030 đang bị đe dọa nghiêm trọng. Theo báo cáo năm 2021 “Chương trình vì mục tiêu phát triển bền vững của Châu Á và Thái Bình Dương”, UNESCAP đã gióng lên hồi chuông cảnh báo rằng khu vực Châu Á - Thái Bình Dương sẽ không đạt được bất kỳ mục tiêu nào trong số 17 mục tiêu phát triển bền vững vào năm 2030. Theo ước tính hiện tại, khu vực này chỉ có thể đạt được dưới 10% mục tiêu phát triển bền vững đã đề ra. Do đó, Ủy viên Thường trực Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Phạm Phú Bình đề nghị cần có các biện pháp mạnh mẽ hơn nữa để đẩy nhanh tiến độ ứng phó với đại dịch trong khu vực và ở mỗi quốc gia.

Ủy viên Thường trực Ủy ban Đối ngoại Phạm Phú Bình cũng nêu rõ, đối với Việt Nam, Báo cáo quốc gia năm 2020 về tiến độ 5 năm thực hiện Chương trình nghị sự dự báo:

- Việt Nam đang trên đà đạt được 5 trong số 17 mục tiêu phát triển bền vững;

- 10 mục tiêu phát triển bền vững của Việt Nam có thể gặp khó khăn và thách thức;

- 2 mục tiêu cụ thể đã được xác định là rất khó đạt được vào năm 2030, bao gồm Mục tiêu 12: Tiêu dùng và sản xuất bền vững (Đảm bảo các mô hình sản xuất và tiêu dùng bền vững), và Mục tiêu 14: Bảo tồn và sử dụng bền vững đại dương, biển và tài nguyên biển để phát triển bền vững.

Trong số 115 mục tiêu cụ thể, có 54 mục tiêu cụ thể dự kiến hoàn thành (đạt gần 47%), nhưng 48 mục tiêu cụ thể còn lại (chiếm 41,7%) sẽ gặp khó khăn, thách thức; 13 mục tiêu cụ thể (chiếm 11,3%) sẽ rất khó đạt được vào năm 2030.

Theo xếp hạng của Liên hợp quốc năm 2020, Việt Nam đạt 72,85 điểm, xếp thứ 51/193 quốc gia thành viên Liên hợp quốc, cao hơn mức trung bình của nhiều nước ở châu Á - Thái Bình Dương về thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững.

Ủy viên Thường trực Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Phạm Phú Bình đặt vấn đề: Vậy làm thế nào để Nghị viện các nước có thể nâng cao hơn nữa vai trò và đóng góp đối với tiến trình thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững?

Chia sẻ kinh nghiệm của Quốc hội Việt Nam, ông Phạm Phú Bình cho biết: Quốc hội Việt Nam đã ban hành Bộ công cụ tự đánh giá của IPU cho tất cả các Ủy ban để giúp đánh giá vai trò của Quốc hội trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững.

Ủy viên Thường trực Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Phạm Phú Bình phát biểu ý kiến tại Hội nghị

Theo Ủy viên Thường trực Ủy ban Đối ngoại Phạm Phú Bình, năm 2020, Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội đã thu thập thông tin và báo cáo về công việc của các Ủy ban của Quốc hội trong việc thúc đẩy các mục tiêu phát triển bền vững. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thực hiện giám sát, rà soát tiến trình thực hiện và chất lượng các mục tiêu phát triển bền vững ở cấp quốc gia và cấp tỉnh. Các Ủy ban khác như Ủy ban Xã hội, Ủy ban Pháp luật, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, v.v. đã tổ chức các hoạt động giám sát về các mục tiêu phát triển cụ thể, liên quan đến việc thực hiện chính sách, chẳng hạn như các mục tiêu về xóa đói, giảm nghèo, biến đổi khí hậu và nhiều mục tiêu khác.

Quốc hội Việt Nam có kế hoạch tham gia sâu hơn nữa bằng cách đặt ra một kế hoạch giám sát tổng thể; thường xuyên yêu cầu thông tin và dữ liệu về tiến độ thực hiện; tổ chức các phiên giải trình hoặc tổ chức các hoạt động giám sát để xác định những thách thức và thuận lợi; chuẩn bị báo cáo hàng năm của các mục tiêu phát triển bền vững và trình Báo cáo lên phiên họp toàn thể của Quốc hội. Đồng thời mong muốn hợp tác sâu hơn với các tổ chức quốc tế khác như các cơ quan của Liên hợp quốc và IPU.

Tại Hội nghị, đại biểu Nghị viện các nước cũng tập trung thảo luận về một số vấn đề: Đại dịch Covid-19 đã chỉ ra những điểm yếu và sự mất cân bằng nghiêm trọng trong xã hội như tỷ lệ đói nghèo, thiếu hụt chăm sóc y tế toàn dân, bất bình đẳng xã hội. Vậy các Nghị viện có đóng góp như thế nào vào việc thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững trong đại dịch Covid-19, tận dụng hiệu quả các nguồn lực bên trong và thúc đẩy hợp tác với các quốc gia khác?

Về nội dung “Không để ai bị bỏ lại phía sau”, đây là trọng tâm trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững, đại diện cho cam kết rõ ràng của tất cả các quốc gia để xóa đói, giảm nghèo ở tất cả các hình thức, chấm dứt sự phân biệt đối xử, giảm bớt sự bất bình đẳng. Đại biểu từ các nghị viện thành viên IPU cũng chia sẻ kinh nghiệm lập pháp, ban hành các luật thúc đẩy bình đẳng, giảm thiểu bất bình đẳng và xóa bỏ sự phân biệt đối xử.

Các đại biểu tham dự và phát biểu ý kiến tại Hội nghị

Đại dịch Covid-19 đang ảnh hưởng đến các nỗ lực hướng tới bao phủ chăm sóc sức khỏe toàn dân ở các quốc gia trên toàn thế giới và có nguy cơ đảo ngược những kết quả đã đạt được. Báo cáo của IPU “Hành động của các Nghị viện về bao phủ chăm sóc sức khỏe toàn dân trong thời kỳ Covid-19” cho thấy, nhiều dịch vụ y tế thiết yếu bị gián đoạn, các cộng đồng dễ bị tổn thương gặp nhiều rào cản khi tiếp cận các dịch vụ y tế cần thiết, đảm bảo công bằng về y tế gặp nhiều thách thức. Bắt nguồn từ vấn đề này, các đại biểu đã thảo luận cách thức để thúc đẩy nỗ lực dẫn dắt của Quốc hội để đạt mục tiêu bao phủ chăm sóc sức khỏe toàn dân trong bối cảnh đại dịch, trong đó có vấn đề đảm bảo các khuôn khổ pháp lý cần thiết và vận động đầu tư vào y tế.

Hội nghị trực tuyến Nghị viện toàn cầu lần thứ nhất diễn ra trong 3 ngày từ ngày 28/09 đến ngày 30/09/2021. Các đại biểu sẽ thảo luận xoay quanh vấn đề biến đổi khí hậu. Mới đây, Ủy ban Liên chính phủ về biến đổi khí hậu của Liên Hiệp Quốc công bố báo cáo quan trọng về khí hậu, trong đó cảnh báo trái đất đang tiếp tục nóng dần lên, lũ lụt và hạn hán ngày càng gia tăng trong hơn một thập kỷ qua. Báo cáo chỉ rõ, hậu quả mà trái đất và con người đang phải hứng chịu không thể thay đổi hay đảo ngược, báo cáo cũng chỉ ra các giải pháp khắc phục tình trạng này. Các đại biểu sẽ được nghe những số liệu, dẫn chứng cụ thể và mới nhất về biến đổi khí hậu, đồng thời đưa ra các giải pháp cho vấn đề này, thảo luận cách thức để các Nghị viện có thể đưa vấn đề này vào trong các chính sách và hành động. Ngoài ra, Nghị viện các nước cũng tập trung cho ý kiến về vấn đề đầu tư trong tương lai hướng tới sự phục hồi và phát triển kinh tế bền vững./.

Bích Ngọc - Minh Thành