Đẩy mạnh hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo

Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tham mưu triển khai 5 dự án thuộc chương trình nông thôn miền núi trên địa bàn tỉnh: Ứng dụng KH&CN xây dựng mô hình sản xuất lê vàng Đông Khê cho năng suất, chất lượng cao, quy mô hàng hóa trên đất dốc; xây dựng mô hình ứng dụng và phát triển công nghệ sản xuất gạch không nung xi măng cốt liệu có sẵn; xây dựng mô hình ứng dụng KH&CN trong chuỗi liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ lạc vùng miền núi; ứng dụng tiến bộ KH&CN xây dựng mô hình liên kết sản xuất một số cây dược liệu quý (lan thạch hộc tía Lan Hoàng thảo đùi gà); ứng dụng tiến bộ KH&CN trong sản xuất dong riềng và chế biến dong riềng. Đến nay, có 2 dự án được nghiệm thu cấp tỉnh.

Các nhiệm vụ KHCN thuộc các chương trình/đề án Quốc gia được thực hiện thành công từ những năm trước tiếp tục được duy trì, nhân rộng và phát huy hiệu quả, như các dự án: “Ứng dụng khoa học kỹ thuật xây dựng mô hình liên kết sản xuất gạo Nếp hương tại huyện Bảo Lạc”; “Ứng dụng KHCN xây dựng mô hình trồng và chế biến dược liệu hà thủ ô đỏ tại huyện Bảo Lạc”. Đã và đang triển khai 56 nhiệm vụ KHCN cấp tỉnh, trên các lĩnh vực được triển khai đã bám sát các đề án, chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh; đảm bảo tính cấp thiết, khả năng ứng dụng mở rộng phát triển sản xuất, phát triển cây trồng, vật nuôi đặc hữu, bảo tồn nguồn gen; giải quyết các vấn đề văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh; phát triển năng lực KH&CN của tỉnh, điển hình như các dự án: “Xây dựng mô hình thâm canh cải tạo vùng chè Đoỏng Pán gắn với chế biến một số sản phẩm chè xanh chất lượng cao tạo sản phẩm OCOP tại xã Độc Lập huyện Quảng Hòa cũ”, đã tuyển chọn 150 cây chè để khai thác hom giống và xây dựng mô hình vườn ươm nhân giống chè với quy mô 100.000 bầu chè; “Cải tạo và phát triển đàn bò địa phương bằng phương pháp kỹ thuật thụ tinh nhân tạo tại một số địa phương trên địa bàn tỉnh”, đào tạo 14 kỹ thuật viên kiến thức cơ bản về công nghệ sinh sản trong chăn nuôi bò, xây dựng mô hình áp dụng một số giải pháp công nghệ trong chăn nuôi bò thịt tại tỉnh (349 bò cái nền được thăm khám, 173 bò cái được thụ tinh nhân tạo, 71 bê được sinh ra và 31 bò đang chờ sinh sản). Sở KH&CN phê duyệt 7 nhiệm vụ KHCN cấp cơ sở triển khai tại các sở, ban, ngành, đoàn thể, địa phương trong tỉnh, như: Xây dựng mô hình phát triển cây dược liệu cát sâm đạt năng suất và chất lượng cao; kỹ thuật nhân giống trồng rau ngót rừng trên địa bàn Nguyên Bình; bảo tồn và phát triển nguồn gen một số loài cây trồng, vật nuôi của địa phương…

Mô hình thâm canh cải tạo chè theo hướng hữu cơ tại Đoỏng Pán, xã Độc Lập.

Các nhiệm vụ kỹ thuật và công nghệ cơ bản tập trung ứng dụng KHCN xây dựng quy trình sản xuất, công nghệ chế biến, sơ chế, bảo quản các sản phẩm nông nghiệp… góp phần nâng cao giá trị, chất lượng của các sản phẩm của địa phương như: Đề tài “Nghiên cứu công nghệ chế biến một số sản phẩm từ cây hồi tại Thạch An” đã xây dựng được quy trình chế biến các sản phẩm từ hoa quả hồi và xây dựng được mô hình chế biến các sản phẩm từ cây hồi gồm: 1.000 lọ tinh dầu hồi, 1.000 túi hoa quả hồi sấy khô, 500 gói bột gia vị thịt nướng, 200 bánh xà phòng làm từ hoa hồi… Các sản phẩm đã được kiểm nghiệm chất lượng và xây dựng tiêu chuẩn cơ sở.

Hoạt động chuyển giao, ứng dụng, đổi mới công nghệ: Xây dựng mô hình nuôi trồng nấm đông trùng hạ thảo, nuôi cấy và sản xuất được 6.000 hộp chế biến, cung cấp cho thị trường; nhân giống cây keo lai BV10, BV32, cây lan kim tuyến bằng phương pháp nuôi cấy mô tế bào cung cấp cây giống cho thị trường 5.000 cây giống; ứng dụng công nghệ vi sinh để sản xuất các loại nấm có giá trị kinh tế cao, sản xuất và cung cấp cho thị trường 1.814 túi giống nấm sò, 345 túi giống nấm hương; thực hiện phục tráng giống lúa Nếp Khẩu mạo và Nếp thơm tại huyện Trùng Khánh cũ... Tổ chức lồng ghép tuyên truyền các cơ chế chính sách của Trung ương và cơ chế chính sách hỗ trợ của tỉnh. Năm 2023, hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước đối với các doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân thuộc mọi thành phần kinh tế với tổng kinh phí hỗ trợ trên 2,2 tỷ đồng.

Phát triển hệ sinh thái ĐMST, hỗ trợ khởi nghiệp ĐMST thực hiện Đề án “Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST quốc gia đến năm 2025”, từ năm 2022, các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh tăng cường công tác tuyên truyền phổ biến nâng cao nhận thức của cộng đồng về khởi nghiệp ĐMST đến tổ chức, cá nhân trên các phương tiện thông tin đại chúng; tổ chức hội nghị gặp gỡ doanh nghiệp và hợp tác xã hoạt động trong lĩnh vực KH&CN, gắn kết hoạt động phổ biến, tuyên truyền về cơ chế, chính sách hỗ trợ hoạt động KH,CN&ĐMST trên địa bàn tỉnh trong giai đoạn 2021 - 2030; 10 hội nghị tập huấn phát triển nguồn nhân lực thương mại, thúc đẩy khởi sự kinh doanh, khởi nghiệp cho 1.880 đoàn viên thanh niên dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh; đào tạo, huấn luyện cấp chứng chỉ TOT cho đội ngũ nhân lực về khởi nghiệp ĐMST; phối hợp với Trung tâm Nghiên cứu Kinh doanh và Hỗ trợ doanh nghiệp (BSA) tổ chức lớp tập huấn “Hoàn thiện mô hình kinh doanh khởi nghiệp, ĐMST”; hỗ trợ lớp tập huấn kỹ năng lập đề xuất ý tưởng khởi nghiệp cho phụ nữ năm 2023 mức hỗ trợ 11,6 triệu đồng…

Để tạo chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức và hành động của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và toàn xã hội về phát triển KHCN&ĐMST; có chính sách khuyến khích và cơ chế phù hợp đảm bảo sự đồng bộ, thông thoáng, hấp dẫn, nhằm thu hút mọi nguồn lực đầu tư cho phát triến KHCN&ĐMST cần đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu, phát triển và nâng cao tiềm lực KH&CN để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ; huy động các nguồn lực đầu tư cho hoạt động KH&CN; bố trí ngân sách thực hiện các dự án đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 và kinh phí sự nghiệp KH&CN tăng dần hằng năm; cơ cấu lại các nhiệm vụ KHCN theo hướng thiết thực, hiệu quả, lấy doanh nghiệp làm trung tâm, tăng cường gắn kết trực tiếp với các viện, trường, các chương trình KH&CN quốc gia... để thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, đặc biệt ứng dụng công nghệ cao, thông minh trong thực hiện 3 chương trình trọng tâm, các nội dung đột phá của tỉnh. Đẩy mạnh hợp tác, hội nhập quốc tế về KHCN&ĐMST; tăng cường hợp tác quốc tế trong nghiên cứu khoa học, phát triển và ứng dụng công nghệ, mua bán, chuyển giao các sản phẩm KH&CN, triển khai các mô hình, giải pháp ĐMST, bảo hộ và phát triển tài sản trí tuệ, đảm bảo tiêu chuẩn, chất lượng hàng hóa…

Đinh Tâm