Dấu hiệu đáng lo ngại của ChatGPT

3 năm sau khi làm thay đổi ngành công nghệ toàn cầu với ChatGPT, OpenAI đang chịu sức ép lớn chưa từng thấy. Vị thế dẫn đầu của công ty khởi nghiệp trị giá 500 tỷ USD này dần bị thu hẹp khi Google và Anthropic liên tục tạo ra các bước tiến mới trong phát triển mô hình ngôn ngữ.

OpenAI đang đứng trước loạt vấn đề nội tại khi chi phí vận hành trung tâm dữ liệu tăng phi mã, yêu cầu kỹ thuật ngày một phức tạp và cuộc cạnh tranh khốc liệt nhằm giữ chân nhân tài. Tháng qua, Google tung ra Gemini 3, mô hình được giới chuyên môn nhận định đã vượt GPT-5 của OpenAI ở nhiều thang đo năng lực.

Thành quả này đến từ những cải tiến mà OpenAI chưa thể đạt được trong vài tháng gần đây, đặc biệt ở việc tối ưu hóa hạ tầng đào tạo mô hình quy mô lớn.

OpenAI mất lợi thế

Thomas Wolf, đồng sáng lập Hugging Face, nhận xét sự thay đổi này tạo nên một cục diện hoàn toàn mới so với 3 năm trước. Ngay cả Sam Altman, CEO của OpenAI cũng thừa nhận áp lực cạnh tranh trong bản ghi nhớ gửi nhân viên hồi tháng trước, cho rằng công ty sẽ phải vượt qua giai đoạn khó khăn trước khi củng cố vị thế dẫn đầu.

Sự chuyển mình của Google diễn ra nhanh hơn nhiều người dự đoán. Một năm trước, công ty bị đánh giá là hụt hơi trước ChatGPT, đến mức giá cổ phiếu Alphabet lỡ nhịp so với các tên tuổi khác trong giai đoạn tăng trưởng mạnh nhờ AI. Những lo ngại xoay quanh nguy cơ công cụ tìm kiếm bị thay thế bởi ChatGPT và các dịch vụ tìm kiếm AI mới như Perplexity càng khiến thị trường hoài nghi về tương lai của Google.

OpenAI có dấu hiệu hụt hơi trước các đối thủ. Ảnh: Bloomberg.

Tuy nhiên, bức tranh đã đổi khác từ đầu năm nay. Chuỗi cập nhật ấn tượng tại hội nghị I/O tháng 5 cùng sức lan tỏa của công cụ chỉnh sửa ảnh Nano Banana đã đưa ứng dụng Gemini từ 400 triệu lên 650 triệu người dùng hàng tháng.

Cổ phiếu Alphabet tăng mạnh, đưa vốn hóa thị trường công ty tiến gần mốc 4.000 tỷ USD. Đây là minh chứng cho niềm tin rằng Google có thể phát huy sức mạnh kết hợp giữa tìm kiếm, đám mây và hạ tầng thiết bị để phổ biến các ứng dụng AI đến hàng tỷ người dùng.

Koray Kavukcuoglu, Giám đốc công nghệ tại DeepMind, cho biết việc sử dụng chip xử lý tensor do chính Google phát triển cho phép họ đào tạo Gemini 3 mà không cần phụ thuộc vào các dòng chip đắt đỏ của Nvidia. Ông mô tả đây là lợi thế đặc biệt giúp công ty vận hành một “ngăn xếp đầy đủ”, từ hạ tầng phần cứng đến dịch vụ tiêu dùng, khiến khả năng phổ biến sản phẩm AI được tối ưu hơn đáng kể.

Google phát triển thần tốc

Những nhận định tích cực trên cũng xuất hiện từ giới phân tích. Nhà phân tích Michael Nathanson của MoffettNathanson cho rằng Google đã tìm lại nhịp phát triển và áp lực hiện dồn nhiều hơn lên Sam Altman, trong bối cảnh OpenAI phải chứng minh khả năng thương mại hóa cũng như điều hành hiệu quả.

Gemini 3 được cộng đồng nghiên cứu AI đánh giá cao ngay từ khi phát hành. Một số đánh giá cho thấy mô hình này vượt GPT-5, trong khi nhiều nhân vật có tiếng trong ngành như CEO Marc Benioff của Salesforce cũng chia sẻ trải nghiệm tích cực, cho rằng khoảng cách giữa 2 nền tảng đã thay đổi đáng kể.

OpenAI vẫn giữ quan điểm hoan nghênh sự cạnh tranh, khẳng định các mô hình của họ là tiêu chuẩn về độ tin cậy và hiệu suất. Tuy vậy, nội bộ công ty đang chịu áp lực khi phải cùng lúc duy trì tốc độ đổi mới, mở rộng sản phẩm và cạnh tranh với các đối thủ sở hữu nguồn lực vốn hóa hàng chục tỷ USD.

Gemini được nhiều người dùng đánh giá tích cực. Ảnh: Bloomberg.

Một số nhà đầu tư đánh giá OpenAI đang trải rộng nguồn lực quá mức khi liên tục tung ra sản phẩm mới, từ công cụ lập trình tự động đến ứng dụng video Sora, khiến công ty khó duy trì chất lượng ở mọi mảng.

Thách thức lớn hơn nằm ở chiến lược đầu tư hạ tầng. OpenAI đã cam kết chi 1.400 tỷ USD trong 8 năm cho năng lực tính toán, vượt xa quy mô doanh thu hiện tại và đòi hỏi các đối tác phải vay vốn để mở rộng.

OpenAI hiện vẫn dẫn đầu về quy mô người dùng, với hơn 800 triệu người hoạt động mỗi tuần. Song, dữ liệu từ Similarweb cho thấy thời lượng sử dụng Gemini đã vượt ChatGPT. Ở mảng ứng dụng di động, Gemini tăng hạng rõ rệt tại Mỹ và Anh, mặc dù ChatGPT vẫn giữ vị trí ứng dụng AI phổ biến nhất, theo Sensor Tower.

Minh Hoàng