Dạng sếp không ai muốn làm chung

Bill George, thành viên cao cấp tại Trường Kinh doanh Harvard, nguyên Giám đốc điều hành Công ty Công nghệ Y tế Medtronic, đã dành gần 20 năm để nghiên cứu sự thất bại của những nhà lãnh đạo tại nơi làm việc.

Chia sẻ với trang CNBC Make It, Bill George đề cập đến những điều cần có của một nhà lãnh đạo bao gồm niềm tin, giá trị và "chính Bắc" (tạm dịch "mục tiêu thật sự" - PV) của riêng mình.

“Những đặc điểm này giúp người đi đầu đưa ra quyết định đúng đắn và hiệu quả, trở thành nhà lãnh đạo đích thực. Và mọi người đương nhiên muốn đi theo những nhà lãnh đạo đích thực”, Bill George nói.

Ông cũng lưu ý rằng việc đánh mất giá trị không liên quan đến sự thông minh của bạn. Nó chỉ xảy ra khi bạn bị phân tâm bởi những tác động bên ngoài như tiền bạc, danh vọng và quyền lực.

Mới đây, George và đồng tác giả Zach Clayton đã xuất bản một cuốn sách mới, True North: Leading Authentally in Today’s Workplace, Emerging Leader Edition. Cuốn sách xác định 5 đặc trưng của những kiểu sếp mà bạn không muốn trở thành hoặc làm việc cùng.

Thiếu nhận thức về bản thân

George cho rằng những kiểu lãnh đạo này sẽ chiến đấu không ngừng để đứng đầu các tổ chức, “mua” vị trí của họ bằng những ý tưởng đóng góp lớn cho công ty. Nhưng khi lên đến đỉnh cao, họ không biết cách để lãnh đạo một cách hiệu quả vì thiếu nhận thức về bản thân.

“Những người này thường không thể mô tả chính xác về tính cách, hành động hay cảm xúc của chính họ. Và họ phải khó khăn để nhận ra cách người khác đánh giá về mình”, ông George nói.

Chuyên gia này giải thích thêm khả năng tự nhận thức sẽ giúp các nhà lãnh đạo hiểu được điều gì đang xảy ra và họ đang sai ở điểm nào. Điều này giúp họ hỗ trợ nhân viên thay vì làm tổn thương họ bằng những chỉ đạo của mình.

Ông George lấy ví dụ về nhà sáng lập và là cựu CEO WeWork - Adam Neumann. Neumann đã xuất sắc chinh phục được các nhà đầu tư bằng những ý tưởng hấp dẫn và huy động về 10,4 tỷ USD từ tập đoàn SoftBank.

Tuy nhiên, Neumann không đủ nhận thức về bản thân để lãnh đạo công ty một cách hiệu quả. Phong cách quản lý thất thường của nhà lãnh đạo này đã tác động tiêu cực đến nhân viên và những nỗ lực của ông trong việc tiếp tục mở rộng công ty vào năm 2019 đã thất bại.

Hợp lý hóa các vấn đề

George chỉ ra những người thích hợp lý hóa các vấn đề luôn muốn xuất hiện như thể họ luôn đứng đầu trong mọi việc họ làm. Họ cũng là “bậc thầy của sự phủ nhận” khi không bao giờ thừa nhận những sai lầm của mình. Thay vào đó, họ hợp lý hóa bằng cách đổ lỗi cho người khác.

Một ví dụ điển hình của kiểu mẫu này là Rajat Gupta - cựu đối tác quản lý của công ty tư vấn toàn cầu McKinsey. George và Gupta từng cùng làm việc trong hội đồng quản trị của 3 công ty, trong đó có Goldman Sachs vào năm 2008.

Năm 2012, Gupta bị kết án hai năm tù sau khi tiết lộ thông tin nội bộ về khoản đầu tư trị giá 5 tỷ USD của Warren Buffett vào Goldman cho Raj Rajaratnam - người sáng lập công ty quản lý quỹ đầu cơ Galleon Group. Rajaratnam sau đó đã sử dụng thông tin này để thực hiện các giao dịch nội gián, thu lợi bất chính 90 triệu USD.

Tuy nhiên, thời điểm ấy, Gupta đã hoàn toàn đổ lỗi cho Rajaratnam và biến mình thành nạn nhân trong vụ bê bối. Điều này đã ảnh hưởng đến khả năng làm lãnh đạo Gupta sau khi ra tù.

“Đó là bằng chứng cho thấy ông ấy sẽ không thể hoặc cố tình không học hỏi từ những sai lầm của mình”, ông George nhận định.

Người tìm kiếm vinh quang

Những người tìm kiếm vinh quang xác định giá trị của họ dựa trên số tiền mà họ kiếm được, mức độ đánh giá tích cực được nhận và số danh hiệu nổi bật mà họ có thể tích lũy.

“Thay vì xây dựng tổ chức có giá trị lâu dài, họ ưu tiên danh tiếng, tài sản cá nhân và không bao giờ hài lòng với những gì họ có”, tác giả cuốn sách True North nhấn mạnh.

George nhắc đến Greg Lindberg - người sáng lập Global Growth. Lindberg khởi đầu thành công trong chiến lược mua lại các doanh nghiệp phá sản và tăng doanh thu của họ. Thế nhưng, chưa thỏa mãn, Lindberg bắt đầu mua lại các công ty bảo hiểm với mục tiêu cho các doanh nghiệp ông điều hành hưởng lợi từ việc sở hữu tài sản vay - quá trình bị giới hạn bởi luật pháp ở nhiều bang.

Năm 2020, Lindberg bị kết án hơn 7 năm tù vì tội hối lộ và âm mưu lừa đảo qua đường dây điện tử, sau khi cố gắng hối lộ ủy viên bảo hiểm của North Carolina để “bẻ cong” luật pháp.

Bảo thủ

George cho rằng đây không phải là tính cách của một người hướng nội, né tránh tương tác và xây dựng mạng lưới hỗ trợ. Những người lãnh đạo có tính cách bảo thủ thường nghĩ rằng họ có thể làm mọi thứ một mình và thường từ chối lời nhận xét hoặc lời khuyên từ bất kỳ ai như nhân viên, thành viên hội đồng quản trị hoặc người cố vấn.

“Kết quả, họ dễ mắc sai lầm và khiến tổ chức thất bại”, George nói.

George lấy trường hợp của Dick Fuld - cựu Giám đốc điều hành của ngân hàng Lehman Brothers - làm ví dụ. Năm 2008, các cộng sự của Fuld cũng như Hank Paulson - Bộ trưởng Tài chính Mỹ lúc bấy giờ - đã nhiều lần cảnh báo về những rắc rối lớn mà ngân hàng của Dick Fuld đang gặp phải như cần tái cấp vốn, xử lý các khoản nợ.

Nhưng với tính cách bảo thủ, Dick Fuld không lắng nghe người khác, vì vậy, ông đã thất bại, Lehman Brothers đệ đơn phá sản sau đó vào năm 2008.

Hiệu ứng “ngôi sao băng”

George giải thích các ngôi sao băng có xu hướng tập trung hoàn toàn vào việc vượt lên phía trước. Họ thường quyết định chuyển vị trí công việc, tổ chức hoặc mục tiêu tốt hơn thay vì gắn bó với công ty để học hỏi và sửa chữa những sai lầm của họ.

Chiến lược này giúp họ thăng tiến nhanh chóng nhưng không phù hợp để làm người dẫn đầu, giống như những ngôi sao băng rơi và bốc cháy nhanh chóng.

Một ví dụ là Travis Kalanick - người sáng lập Uber. Ông tập trung phát triển và tăng lợi nhuận của ứng dụng gọi xe này bằng mọi giá. Điều này đã giúp công ty tăng lợi nhuận nhanh chóng, nhưng nó cũng tạo nên sự sa sút đáng kinh ngạc chỉ sau 8 năm thành lập công ty do không đủ sức cạnh tranh trên thị trường.

Năm 2017, Uber chìm trong tranh cãi về văn hóa công sở độc hại, các khiếu nại liên quan đến quấy rối tình dục và vi phạm luật giao thông. Kalanick từ chức vào năm đó, theo yêu cầu của 5 nhà đầu tư lớn của Uber.

Ngọc Bích

Đồ họa: Jan Buchczik