Đảm bảo thực phẩm sạch: Ngành chăn nuôi cần phát triển theo chuỗi giá trị

Kiểm định chất lượng gia súc sau khi giết mổ. (Nguồn: TTXVN)

Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi và Thú y (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) Phạm Kim Đăng cho biết năm 2026 là năm bản lề để ngành chăn nuôi bước vào giai đoạn phát triển bền vững, hướng tới mục tiêu “4 tốt hơn” - năng suất, dinh dưỡng, môi trường và cuộc sống tốt hơn cho người chăn nuôi.

Tuy vậy, ông Đăng cũng lưu ý nếu không tổ chức lại hoạt động giết mổ từ nhỏ lẻ, thiếu kiểm soát, sang tập trung thì không thể bảo đảm an toàn sinh học trong chăn nuôi. Vì vậy, trong thời gian tới cần chú trọng phát triển theo chuỗi khép kín, từ con giống, chăn nuôi, giết mổ đến phân phối.

Hướng tới mục tiêu "4 tốt hơn"

Phát biểu kết luận Diễn đàn “Giải pháp giảm giá thành chăn nuôi, ổn định nguồn cung sản phẩm thịt trong nước và xuất khẩu,” ngày 7/10, ông Đăng nhấn mạnh ngành chăn nuôi đã đóng góp to lớn vào việc bảo đảm nguồn thực phẩm cho gần 100 triệu dân Việt Nam, đồng thời đang bước vào giai đoạn phát triển mới với nhiều cơ hội và thách thức đan xen.

Tuy vậy, ông Đăng vẫn bày tỏ sự băn khoăn bởi hiện nay, tỷ lệ nông hộ nhỏ lẻ vẫn chiếm hơn 30%. Điều này đặt ra yêu cầu phải tái cơ cấu mạnh mẽ theo hướng chuyên nghiệp, bền vững và gắn với chuỗi giá trị.

Về chính sách, ông Đăng cho biết khung pháp lý của ngành chăn nuôi đã tương đối hoàn chỉnh, với chiến lược phát triển chăn nuôi bền vững đến năm 2030, tầm nhìn 2045, cùng các đề án lớn bao trùm toàn chuỗi: Giống vật nuôi, thức ăn chăn nuôi, công nghiệp chế biến, hệ thống giết mổ và phát triển thị trường hướng tới xuất khẩu.

“Đây là những trụ cột giúp ngành định hình rõ lộ trình phát triển trong dài hạn, gắn sản xuất với thị trường và bảo đảm an toàn sinh học,” ông Đăng nhấn mạnh.

Ông Tạ Văn Tường, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội. (Ảnh: BTC)

Ngoài ra, ngành chăn nuôi cũng đang có thêm “cú hích” quan trọng từ Luật Đất đai năm 2024, khi đất dành cho chăn nuôi tập trung được đưa vào nhóm đất chính thức, tạo cơ sở pháp lý rõ ràng để doanh nghiệp và nông hộ yên tâm đầu tư dài hạn. Cùng với đó là các văn bản pháp lý mới như Nghị định 106 và 116, được kỳ vọng sẽ tháo gỡ nhiều điểm nghẽn trong quản lý, đầu tư và quy hoạch vùng chăn nuôi tập trung.

Ông Đăng cũng cho biết năm 2026 sẽ là năm bản lề để ngành chăn nuôi bước vào giai đoạn phát triển bền vững hơn, hướng tới 4 mục tiêu: Năng suất tốt hơn, dinh dưỡng tốt hơn, môi trường tốt hơn và cuộc sống tốt hơn cho người chăn nuôi. Trong đó, giống vật nuôi vẫn là yếu tố then chốt quyết định năng suất và hiệu quả.

Ngoài vai trò của nông hộ, sự chung tay của doanh nghiệp trong nghiên cứu, lai tạo, phát triển giống chất lượng cao cũng sẽ tạo động lực mạnh mẽ cho ngành.

Tạo nền tảng vững chắc cho xuất khẩu

Lạc quan vào các mục tiêu trên, song ông Phạm Kim Đăng - Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi và Thú y, cũng nêu quan điểm nếu không tổ chức lại hoạt động giết mổ từ nhỏ lẻ sang tập trung thì không thể bảo đảm an toàn sinh học trong chăn nuôi, và như vậy cũng không thể hướng tới mục tiêu xuất khẩu sản phẩm thịt.

Theo ông Đăng, các văn bản quy phạm pháp luật và chính sách định hướng cho lĩnh vực này đã có đầy đủ, nhưng vấn đề cốt lõi hiện nay là tổ chức thực hiện và kiểm soát. “Vì vậy, muốn làm được, phải có sự vào cuộc mạnh mẽ của chính quyền địa phương. Khi giết mổ nhỏ lẻ được kiểm soát, dẹp bỏ thì mới có điều kiện để đầu tư, hình thành các cơ sở giết mổ tập trung quy mô lớn,” ông Đăng nhìn nhận.

Về phía địa phương, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội - ông Tạ Văn Tường cũng cho rằng chuyển hoạt động giết mổ từ nhỏ lẻ sang tập trung là giải pháp rất cần thiết. Hiện nay, thành phố có 29 điểm giết mổ tập trung đã thu hút được nhà đầu tư, song giết mổ nhỏ lẻ trong dân vẫn tồn tại do còn gắn liền với nhu cầu tại các chợ truyền thống.

Với lực lượng sản xuất đông đảo và đặc thù mô hình quản lý hai cấp, ông Trường cho biết ngành nông nghiệp và môi trường Hà Nội đang xây dựng kế hoạch tổng thể trình thành phố, bao gồm các giải pháp quản lý toàn diện từ khâu giết mổ, vận chuyển đến tiêu thụ.

Kế hoạch trên cũng huy động sự phối hợp của các ngành, chính quyền cơ sở và lực lượng công an, nhằm từng bước giảm số lượng cơ sở giết mổ nhỏ lẻ, chấm dứt hoạt động của các điểm giết mổ không phép.

Tuy vậy, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội cũng lưu ý để mô hình giết mổ tập trung vận hành hiệu quả, cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó, chính quyền phải mạnh tay với các cơ sở nhỏ lẻ; người dân cần thay đổi thói quen tiêu dùng, hướng đến sử dụng sản phẩm từ chuỗi khép kín, truy xuất được nguồn gốc và bảo đảm an toàn thực phẩm.

“Giết mổ tập trung là bước đi tất yếu trong tiến trình hiện đại hóa ngành chăn nuôi, nhưng quan trọng hơn là hình thành chuỗi liên kết bền vững từ sản xuất đến tiêu thụ. Chỉ khi phát triển theo chuỗi khép kín, từ con giống, chăn nuôi, giết mổ đến phân phối, chúng ta mới kiểm soát được chất lượng, an toàn sinh học và tạo nền tảng vững chắc cho xuất khẩu," ông Tường nói./.

(Vietnam+)