Đại sứ Chay Navuth: 'Nếu không có quân tình nguyện Việt Nam, có lẽ không có tôi như bây giờ!'

Phóng viên (PV): Năm 2022 khép lại với những sự kiện đặc biệt trong quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Campuchia. Theo Đại sứ, những sự kiện này có ý nghĩa như thế nào trong quan hệ hợp tác giữa hai nước?

Đại sứ Chay Navuth: Năm 2022 đánh dấu kỷ niệm 55 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước và Năm Hữu nghị Việt Nam - Campuchia, Campuchia - Việt Nam. Đây là sự kiện có ý nghĩa quan trọng trong chặng đường hợp tác giữa hai nước.

Ngày 24/6/1967, Việt Nam và Campuchia đã chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao, mở ra một chương mới trong lịch sử chung của hai dân tộc. Kể từ đó đến nay, Việt Nam và Campuchia đã sát cánh bên nhau, giành nhiều thắng lợi trên nhiều mặt trận. Trong đó, năm 1979, Quân đội nhân dân Việt Nam đã giúp đỡ Campuchia thoát khỏi chế độ diệt chủng Pol Pot. Sự kiện này có ý nghĩa vô cùng to lớn khi mở ra một kỷ nguyên mới - kỷ nguyên của hòa bình, thống nhất dân tộc và phát triển đất nước đối với Campuchia. Trong khi đó, Campuchia cũng hỗ trợ Việt Nam trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc trước đây cũng như xây dựng và bảo vệ đất nước ngày nay.

Thủ tướng Vương quốc Campuchia, Chủ tịch ASEAN 2022 Samdech Techo Hun Sen chủ trì Lễ đón Thủ tướng Phạm Minh Chính và Đoàn đại biểu cấp cao Chính phủ Việt Nam thăm chính thức Vương quốc Campuchia vào tháng 11/2022 (Ảnh: TTXVN)

Việc hai nước kỷ niệm 55 năm Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao là dịp để hai nước ôn lại chặng đường đã qua, để các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ hai nước, nhận thức sâu sắc hơn và có trách nhiệm hơn trong việc gìn giữ và không ngừng vun đắp cho những giá trị tốt đẹp của quan hệ hữu nghị truyền thống và đoàn kết giữa hai dân tộc.

Năm 2022 cũng chứng kiến các chuyến thăm của lãnh đạo Chính phủ, Quốc hội hai nước, khẳng định mối quan hệ “láng giềng tốt đẹp, hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện, bền vững lâu dài”. Năm 2022 cũng là năm đặc biệt khi ghi dấu kết quả phòng chống dịch COVID-19 của hai nước. Việt Nam đã giúp đỡ Campuchia cả vật chất lẫn tinh thần để chống dịch và hiện nay cả hai nước đều khống chế được COVID-19 và bước vào giai đoạn phục hồi, phát triển kinh tế.

Tôi mong rằng, những kết quả tốt đẹp trong quan hệ giữa hai nước thời gian qua, đặc biệt trong năm 2022 sẽ được tiếp tục phát huy trong năm 2023 và những năm tiếp theo.

PV: Kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao đến nay, quan hệ hợp tác giữa hai nước đã đạt được nhiều thành tựu trên các lĩnh vực. Đại sứ có thể điểm lại những thành tựu chính mà hai nước đã đạt được thời gian qua?

Đại sứ Vương quốc Campuchia tại Việt Nam Chay Navuth (Ảnh: Kiều Giang)

Đại sứ Chay Navuth: Quan hệ hợp tác giữa hai nước được thể hiện trên nhiều lĩnh vực. Lĩnh vực đào tạo đã góp phần tạo nguồn nhân lực để phát triển đất nước. Những người sang học tập tại Việt Nam chính là cầu nối hữu nghị giữa hai nước. Hiện có khoảng 1.000 sinh viên Campuchia đang học tại các trường Đại học của Việt Nam, chủ yếu tập trung ở Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh. Vào ngày 21/12/2021, trước sự chứng kiến của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Vương quốc Campuchia Samdech Techo Hun Sen, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam Nguyễn Văn Phúc và Bộ trưởng Bộ Giáo dục, Thanh niên và Thể thao Campuchia Hang Chuon Naron đã ký kết Thỏa thuận hợp tác về giáo dục giai đoạn 2021-2025. Việc ký kết Thỏa thuận hợp tác này sẽ giúp tăng cường hơn nữa hợp tác giáo dục giữa Việt Nam và Campuchia nói chung và việc tiếp nhận lưu học sinh tại các cơ sở giáo dục đại học hai nước nói riêng.

Trong lĩnh vực an ninh – quốc phòng, hai nước đã cùng nỗ lực góp phần đảm bảo trật tự, an ninh và sự yên bình cho nhân dân hai nước, đồng thời góp phần đảm bảo an ninh cho khu vực.

Lĩnh vực kinh tế - thương mại đóng vai trò rất quan trọng trong mối quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Campuchia. Kim ngạch thương mại năm 2020 đạt 5,32 tỷ USD, năm 2021 đạt 9,54 tỷ USD và năm 2022, con số này vượt ngưỡng 10 tỷ USD. Bên cạnh đó, lĩnh vực y tế, du lịch cũng được chú trọng trong bối cảnh cả hai nước đã khống chế được dịch COVID-19, việc đi lại của người dân được dễ dàng và thoải mái hơn. Điều này góp phần phát triển du lịch giữa hai nước.

Về lĩnh vực đối ngoại, hai nước luôn ủng hộ lẫn nhau trên các diễn đàn của khu vực và thế giới. Thực hiện chính sách đối ngoại rộng mở, đa phương hóa, đa dạng hóa các quan hệ quốc tế, Việt Nam và Campuchia tích cực phối hợp tại các diễn đàn quốc tế và khu vực, nhất là trong khuôn khổ ASEAN, Liên hợp quốc và các cơ chế hợp tác tiểu vùng Mekong…, góp phần giữ vững hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực và trên thế giới.

Việt Nam hỗ trợ Campuchia vật tư y tế ứng phó dịch COVID-19 (Ảnh: Bộ Ngoại giao)

PV: Mong muốn lớn nhất của Đại sứ trong nhiệm kỳ công tác tại Việt Nam vừa qua là gì? Đại sứ có thể chia sẻ một vài kỷ niệm trong thời gian công tác tại Việt Nam?

Đại sứ Chay Navuth: Mong muốn lớn nhất của tôi là tình đoàn kết Campuchia – Việt Nam ngày càng bền chặt và gắn bó. Tôi thấy một trong những sợi dây kết nối của tình đoàn kết ấy chính là quân tình nguyện Việt Nam. May mắn là trong nhiệm kỳ công tác tại Việt Nam, tôi có dịp được gặp nhiều người trong số họ. Khi gặp họ, tôi rất xúc động khi được nghe họ kể những câu chuyện trong thời gian sang làm tình nguyện ở Campuchia. Những câu chuyện của quân tình nguyện Việt Nam tại Campuchia cũng đã được in thành sách và tôi ước cuốn sách đó sẽ được dịch sang tiếng Campuchia hoặc tiếng Anh để tôi có thể đọc được, hiểu được tất cả những câu chuyện đó. Còn hiện nay khi mà cuốn sách đó là sách tiếng Việt, tôi sẽ cố gắng học tiếng Việt để có thể đọc hiểu được (cười).

PV: Dường như lực lượng quân tình nguyện Việt Nam tại Campuchia có một ý nghĩa đặc biệt đối với Đại sứ. Đại sứ có thể chia sẻ thêm với độc giả Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam về điều này?

Đại sứ Chay Navuth: Đúng như vậy. Tôi không bao giờ quên những kỷ niệm với các chiến sĩ quân tình nguyện Việt Nam. Nếu không có quân tình nguyện Việt Nam, có lẽ không có tôi như bây giờ. Năm 1979, khi tôi mới 9 tuổi, gia đình tôi gồm 3 anh em, được bố tôi đưa tới tỉnh Prey Veng sát biên giới Việt Nam với mục đích trốn sự tàn bạo của quân Khmer Đỏ. Rồi khi chúng tôi đi bộ về Phnom Penh, vừa đi, vừa nghỉ dọc đường, các chiến sĩ quân tình nguyện Việt Nam thấy gia đình tôi, họ đã gọi và cho chúng tôi lên nhờ xe. Ở Phnom Penh, đối diện nhà tôi ở là khu đóng quân của quân tình nguyện Việt Nam, họ đã dạy tôi nhiều điều, trong đó có cả việc rèn luyện sức khỏe. Quân tình nguyện Việt Nam luôn có tinh thần tự giác rèn luyện. Hằng ngày, cứ vào 5 giờ sáng, tôi đều nghe họ hô lớn dậy tập thể dục. Điều này có ảnh hưởng lớn đến tôi, tạo cho tôi một thói quen luôn dậy từ 5 giờ sáng để tập thể dục cũng như làm việc.

Bố tôi đã bị Khmer Đỏ giết hại, và chắc chắn rằng nếu như không có sự giúp đỡ của quân tình nguyện Việt Nam, tôi sẽ không được như ngày hôm nay. Trong thời gian tôi là Đại sứ Campuchia tại Việt Nam, mỗi dịp được gặp lại những chiến sĩ tình nguyện Việt Nam, tôi như được gặp lại những người cha thứ hai của mình với lòng biết ơn sâu sắc.

PV: Trân trọng cảm ơn Đại sứ!.

Kiều Giang (thực hiện)