Covid-19 - thách thức và cơ hội cho IS

Trong bối cảnh nhiều thành phố bị phong tỏa và nhiều quốc gia đang bị căng thẳng bởi sự lan rộng của đại dịch Covid-19, đây có thể là cơ hội tốt cho IS và các nhóm cực đoan khác mở rộng hoạt động.

Vũ khí và cờ IS được thu giữ tại tỉnh Sultan Kudarat, trên đảo Mindanao, Philippines. Ảnh: AFP

Vào giữa tháng 3, IS cảnh báo các phiến quân không đến Châu Âu (khu vực đang bùng phát dịch bệnh) và khuyên bất kỳ thành viên nào đã ở Châu Âu hãy ở lại đó. Rõ ràng, đại dịch sẽ gây ra những thách thức nghiêm trọng đối với các nhóm khủng bố trên khắp thế giới. Nhiều “tân binh” sẽ trở thành nạn nhân do không thể tiếp cận bất kỳ cơ sở y tế nào. Lệnh phong tỏa sẽ khiến các cơ sở khủng bố ở các quốc gia trên khắp Trung Đông và Châu Âu bị kiểm soát chặt chẽ, qua đó phơi bày những kẻ khủng bố cho các cơ quan tình báo.

Đối với những nhóm khủng bố tại các khu vực không được kiểm soát- như vùng nội địa Sahel, Afghanistan và Syria - sự lây lan đột ngột, nhanh chóng của đại dịch Covid-19 gây nguy hiểm thực sự. Dãn cách xã hội khiến các phần tử khủng bố gặp khó khăn trong việc phối hợp chặt chẽ với nhau. Đóng cửa biên giới buộc nhóm phải dừng việc tuyển dụng tân binh và điều động lực lượng. Ngoài ra, việc người dân trong các thành phố không còn đông đúc như trước khiến mục đích thực hiện các cuộc tấn công gây thương vong cao khó có thể được thực hiện.

Tuy nhiên, đại dịch cũng là một cơ hội. Trong một thế giới đột nhiên thay đổi, với các thành phố bị phong tỏa và thậm chí là những quốc gia ổn định nhất cũng đang phải căng thẳng, sự lan rộng của Covid-19 thực sự là một cơ hội tốt cho những kẻ khủng bố. Và các nhóm như IS rất giỏi trong việc khai thác cơ hội. Chính phủ nhiều nước hiện đang toàn tâm chống dịch, khiến việc trốn tránh sự chú ý của các phiến quân trở nên dễ dàng hơn. Nhưng cơ hội thực sự cho các nhóm như ISIS nằm ở việc tuyển dụng, cả ở Phương Tây và hơn thế nữa. Nhiều thành phố phương Tây bị phong tỏa nghĩa là người dân không có nhiều phương tiện để giải trí, họ dành phần lớn thời gian để lên mạng trực tuyến, giúp IS dễ dàng tuyên truyền tư tưởng thánh chiến của nhóm. Các quy định cứng rắn do chính phủ đưa ra là mảnh đất màu mỡ cho các thuyết âm mưu hình thành, và điều này sẽ đưa nhiều người đến gần hơn với những tư tưởng thánh chiến.

Nhưng cơ hội lớn nhất đối với các nhóm khủng bố đến từ sự thất bại của chính phủ những nước nghèo trên thế giới. Hết lần này đến lần khác, IS đã tìm thấy nơi tuyển dụng màu mỡ nhất trong các khu vực đã trải qua thay đổi chính trị và xã hội. Chính trị luôn mở ra cánh cửa cho chủ nghĩa khủng bố. Chúng ta đừng quên rằng sự phát triển nhanh chóng của IS ở Iraq đã xảy ra do các chính sách giáo phái khốc liệt của các nhà lãnh đạo nước này. Chính sự thất bại của nhà nước ở các khu vực Hồi giáo Sunni ở phía tây Iraq đã lần đầu tiên tạo cho IS một chỗ đứng. Điều tương tự cũng xảy ra từ năm 2013 khi cuộc nội chiến leo thang ở Syria. Một lần nữa, sự thất bại của nhà nước đã mở ra con đường để IS phát triển.

Ngày nay, những khu vực trên thế giới mà IS đang mở rộng - đặc biệt là Tây Phi, Trung Á và Philippines - là những khu vực mà đại dịch có thể dễ dàng gây ra sự tàn phá rộng lớn. Tại Sahel và Philippines, những căng thẳng thực sự của đại dịch Covid-19 vẫn chưa đến, trong khi Syria đã ghi nhận ca tử vong đầu tiên liên quan đến SARS-CoV-2 trong tuần này. Nhưng trong một khu vực dân cư đông đúc, nơi nước sạch, chỗ trú ẩn, thực phẩm và thuốc men đang bị thiếu hụt trầm trọng, tác động của một đại dịch chắc chắn sẽ rất khủng khiếp.

Tuy nhiên, chủ nghĩa khủng bố đã tỏ ra đầy kiên cường và trong lịch sử, các phiến quân đã chứng tỏ mình rất giỏi trong việc tận dụng những thất bại chính trị của người khác. Thách thức toàn cầu mới nhất này cũng không ngoại lệ. Một đại dịch gây ra rất nhiều cái chết có thể là cơ hội để các nhóm khủng bố bắt đầu một cuộc sống mới.

AN BÌNH