COVID-19 khiến tỷ lệ sinh ở Nhật giảm mạnh
Suy thoái kinh tế do đại dịch COVID-19 gây ra đang tạo thêm nhiều thách thức mới đối với tỷ lệ sinh đang ở mức đáng lo ngại của Nhật Bản, khi mà các dự báo về nhân khẩu học trước đây cho thấy kể từ năm 2021, suy giảm dân số của xứ hoa anh đào sẽ ở mức báo động, tăng theo cấp số nhân hàng năm.
Người già Nhật Bản trong một buổi tập luyện. Ảnh: Kyodo
Theo kết quả cuộc khảo sát của Bộ Nội vụ Nhật Bản hồi tháng 1, tổng dân số nước này đã giảm 500.000 người so với năm ngoái - mức giảm mạnh nhất kể từ năm 1968. Và theo dự báo, vào năm 2065, dân số Nhật Bản sẽ giảm mạnh, từ 127 triệu người hiện nay xuống còn 88 triệu, thậm chí chỉ còn chưa tới 82 triệu do tỷ lệ sinh thấp. Ðiều đáng báo động là lượng phụ nữ Nhật Bản trong độ tuổi sinh đẻ vào năm 2065 chưa tới 14 triệu người, chiếm chỉ 17% tổng dân số cả nước.
Và giờ đây, sự suy thoái về kinh tế do đại dịch COVID-19 gây ra và sự không chắc chắn về thời gian dịch bệnh kết thúc đang làm phức tạp thêm kế hoạch sinh con của những người trẻ tuổi xứ Mặt trời mọc. “Một số cuộc khảo sát dự đoán rằng số ca sinh thậm chí đạt chưa tới 700.000 vào năm tới do ảnh hưởng của virus Corona. Ðây quả thực là một tình trạng khẩn cấp” - Masaji Matsuyama, thành viên đảng Dân chủ Tự do tại Thượng viện Nhật, quan ngại. Ngay cả trước khi dịch bệnh bùng phát, nền kinh tế lớn thứ ba thế giới đã trải qua thời kỳ tăng trưởng trì trệ. Quý I năm nay, kinh tế Nhật Bản đã chính thức rơi vào suy thoái kỹ thuật. Và khi dịch bệnh không có dấu hiệu chậm lại, Nhật Bản chìm sâu hơn vào khủng hoảng kinh tế, làm trầm trọng thêm gánh nặng tài chính đối với thanh niên và các hộ gia đình trẻ.
Trong thập kỷ qua, nỗ lực của Chính phủ Nhật Bản nhằm hỗ trợ nuôi dạy trẻ và thúc đẩy tỷ lệ sinh, hướng tới mục tiêu tỷ lệ sinh 1,8 đạt rất ít tiến bộ. Theo đó, tỷ lệ sinh của nước này chỉ ở mức 1,45 hồi năm 2015, thấp hơn so với Mỹ (1,84), Pháp (1,92), Thụy Ðiển (1,85), Anh (1,80) và Ðức (1,50). Do đó, tháng 5 vừa qua, nội các Nhật Bản đã công bố một loạt biện pháp đối phó với tỷ lệ sinh thấp mới, như trợ cấp nghỉ chăm con, tăng cường hỗ trợ việc chăm sóc trẻ em, hỗ trợ tài chính cho các phương pháp điều trị vô sinh.
Song, tình trạng tài chính yếu kém của Nhật Bản đã làm hạn chế tính hiệu quả và chất lượng các chính sách chăm sóc và nuôi dạy trẻ dành cho thanh niên. Hiện nợ công của Nhật Bản gấp 2,5 lần quy mô nền kinh tế - mức tồi tệ nhất trong số các quốc gia thuộc Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD). Trong khi Pháp và Thụy Ðiển chi từ 2-3% GDP cho các chính sách gia đình, Nhật Bản chỉ chi khoảng 1,3% GDP để đối phó tỷ lệ sinh thấp, trong bối cảnh Tokyo phải “gánh” lượng người nghỉ hưu ngày càng tăng. Dữ liệu vừa được Chính phủ Nhật Bản công bố cho thấy, số người từ 65 tuổi trở lên ở nước này chiếm tới 28,41% tổng dân số.
