Còn nhiều việc cần tiếp tục cải thiện để tạo lập môi trường đầu tư thân thiện

Ông Đoàn Vũ Hoài Nam - Cộng sự cấp cao, Công ty Luật TNHH ASL. Ảnh Chí Cường

Chia sẻ tại Hội thảo "Gỡ rào cản phi thuế quan: Vì thịnh vượng chung Asean" do Báo Tài chính - Đầu tư tổ chức sáng ngày 27/6/2025, dưới góc nhìn của một hãng luật quốc tế tư vấn cho cả doanh nghiệp Việt Nam và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), ông Đoàn Vũ Hoài Nam, Cộng sự cấp cao, Công ty Luật TNHH ASL cho biết, ASEAN, đặc biệt Việt Nam vẫn là điểm đến hấp dẫn đối với nhà đầu tư quốc tế nhờ vào sự năng động của nền kinh tế, dân số trẻ và các cam kết thương mại khu vực.

Trong thời gian vừa qua, Việt Nam đã đạt được nhiều bước tiến đáng ghi nhận trong việc hoàn thiện khung pháp lý và thể chế nhằm tạo lập môi trường đầu tư thân thiện hơn và thúc đẩy hội nhập khu vực sâu rộng. Những sửa đổi gần đây đối với Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) và Luật Đầu tư, cùng với việc đơn giản hóa thủ tục thông qua các Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân và Nghị quyết 02 của Chính phủ về cải thiện môi trường kinh doanh, đã tập trung vào giảm gánh nặng tuân thủ, tinh giản thủ tục đầu tư và tăng cường tính minh bạch.

Tuy nhiên, để phát huy tối đa tiềm năng thu hút vốn đầu tư nước ngoài và củng cố quan hệ với các đối tác chiến lược như New Zealand, đặc biệt trong các lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao, năng lượng tái tạo, giáo dục và dịch vụ số, vẫn còn nhiều lĩnh vực cần tiếp tục cải thiện.

Một trong những yêu cầu cấp thiết theo ông Nam, là hiện đại hóa quy trình cấp phép trong các ngành nghề kinh doanh có điều kiện, nơi mà việc đánh giá đa cơ quan, hồ sơ giấy và tiêu chí phê duyệt không thống nhất vẫn đang làm chậm tiến độ triển khai dự án. Việc tinh giản các thủ tục này thông qua nền tảng cấp phép tập trung, quy trình số hóa và hướng dẫn pháp lý chuyên ngành sẽ góp phần nâng cao tính minh bạch và củng cố niềm tin của nhà đầu tư.

Toàn cảnh Hội thảo. Ảnh Chí Cường

Tương tự, dù Việt Nam đã điều chỉnh khoảng 60% hệ thống tiêu chuẩn quốc gia cho phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế như ISO và IEC, việc thực thi không đồng bộ giữa các địa phương và cơ quan chức năng vẫn gây ra sự thiếu hiệu quả trong vận hành. Giải pháp cho vấn đề này là đẩy mạnh cơ chế phối hợp liên bộ và triển khai kỹ thuật nhất quán nhằm giảm thiểu sự chênh lệch trong tuân thủ quy định.

Một mối quan ngại khác là công tác quản lý cửa khẩu và hải quan, nơi các yêu cầu hồ sơ chồng chéo, quy trình không thống nhất giữa các cảng và việc áp dụng kiểm tra SPS thiếu nhất quán tiếp tục cản trở việc tạo thuận lợi thương mại. Việc mở rộng Cơ chế một cửa quốc gia và số hóa thủ tục thông quan tại các cảng và cửa khẩu lớn sẽ giúp cải thiện đáng kể tính khả thi dự đoán trong thương mại và giảm chi phí hành chính.

Ngoài ra, việc chậm trễ trong cấp visa và giấy phép lao động cho chuyên gia nước ngoài – đặc biệt trong các lĩnh vực then chốt đối với chuyển đổi số và phát triển bền vững tại Việt Nam – đang hạn chế khả năng triển khai nguồn nhân lực quốc tế. Xây dựng cơ chế ưu tiên (fast-track) cho chuyên gia trong các lĩnh vực chiến lược như công nghệ sạch, giáo dục và dịch vụ số sẽ góp phần tăng cường tính sẵn sàng triển khai dự án và nâng cao năng lực nhân lực.

Thông qua việc củng cố tính chắc chắn về pháp lý, hài hòa thực thi quy định và duy trì quy trình xây dựng chính sách minh bạch, có sự tham gia rộng rãi – đặc biệt là thông qua các cơ chế đối thoại công – tư thể chế hóa – Việt Nam sẽ từng bước nâng cao vị thế trong việc thu hút dòng vốn đầu tư chất lượng cao và dài hạn. Đối với các đối tác chiến lược như New Zealand, những cải cách này sẽ tạo nền tảng vững chắc cho hợp tác song phương trong các lĩnh vực phù hợp với ưu tiên về đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững của cả hai quốc gia.

Việt Dương