Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản chú trọng hỗ trợ Việt Nam thực hiện cải cách dựa trên 4 trụ cột chính

Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) Việt Nam tổ chức buổi họp báo giữa kỳ năm tài khóa 2025 tại Hà Nội.

Ngày 8/10, tại Hà Nội, Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) Việt Nam tổ chức buổi họp báo giữa kỳ năm tài khóa 2025 với sự tham dự của nhiều cơ quan báo chí. Tại buổi họp báo, ông Kobayashi Yosuke, Trưởng đại diện Văn phòng JICA Việt Nam đã khái quát tình hình hiện tại cũng như những thành tựu mà JICA Việt Nam đạt được trong thời gian qua, những định hướng trong thời gian tới và trao đổi cởi mở với báo chí về những vấn đề được nhiều người quan tâm.

Nhiều dấu ấn trên các lĩnh vực vì sự phát triển của Việt Nam

Theo Trưởng đại diện Văn phòng JICA Việt Nam, tính đến ngày 1/10/2025, có 46 chuyên gia dài hạn và 42 tình nguyện viên của JICA hiện đang làm việc tại nhiều địa phương trên khắp Việt Nam. Không chỉ các cá nhân, mà còn có nhiều tổ chức, đoàn thể của Nhật Bản như: doanh nghiệp, trường đại học, tổ chức phi chính phủ,… cũng đã và đang hợp tác chặt chẽ với các đối tác Việt Nam trong nhiều lĩnh vực vì sự phát triển kinh tế-xã hội của Việt Nam.

Dưới tác động của biến đổi khí hậu, khu vực miền núi phía bắc thường xuyên phải hứng chịu sạt lở đất do mưa lớn. Trước thực trạng đó, JICA đã phối hợp với doanh nghiệp Nhật Bản chuyển giao công nghệ xây dựng đập Sabo nhằm giảm thiểu thiệt hại do sạt lở. Trong khuôn khổ dự án, tháng 4/2025, đập Sabo đầu tiên tại Việt Nam đã được xây dựng tại tỉnh Sơn La.

Trưởng đại diện Văn phòng JICA Việt Nam Kobayashi Yosuke tại buổi họp báo.

Hiện nay, tốc độ già hóa dân số diễn ra nhanh chóng tại Việt Nam làm gia tăng nhu cầu ngày càng cao về chăm sóc người cao tuổi. JICA đã phái cử tình nguyện viên đến làm việc tại Bệnh viện Lão khoa Trung ương Hà Nội để truyền đạt kỹ thuật đánh giá rối loạn nuốt cho đội ngũ y bác sĩ tại bệnh viện. Hơn nữa, JICA đang hỗ trợ doanh nghiệp Nhật Bản phổ biến các kỹ thuật điều dưỡng chăm sóc người cao tuổi cho Bệnh viện Bạch Mai.

Thêm vào đó, JICA đã và đang liên kết với các chính quyền địa phương, trường đại học, các cơ sở y tế,… của Việt Nam và Nhật Bản để triển khai các dự án hỗ trợ xây dựng chương trình chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, thực hiện các chương trình đào tạo điều dưỡng lão khoa và xây dựng sách giáo trình cũng như chương trình giảng dạy về điều dưỡng lão khoa. Mối quan hệ hợp tác trong lĩnh vực này được kỳ vọng sẽ phát triển hơn nữa nhờ sự liên kết chặt chẽ giữa các bên liên quan của Nhật Bản và Việt Nam.

Ngoài những hợp tác thông qua con người kể trên, hợp tác về tài chính cũng đóng vai trò quan trọng. JICA đã và đang hỗ trợ xây dựng cơ sở hạ tầng nhằm cải thiện đời sống của người dân Việt Nam thông qua các dự án viện trợ không hoàn lại (5 dự án) và vốn vay ODA (15 dự án).

Một thành tựu gần đây là việc khánh thành nhà máy xử lý nước thải Yên Xá – một trong những nhà máy xử lý nước thải lớn nhất Đông Nam Á vào tháng 8/2025. Nhà máy đã chính thức bắt đầu vận hành. Gần đây, tình trạng ngập lụt nghiêm trọng đã xảy ra tại nhiều tuyến đường ở Hà Nội sau mưa lớn. JICA hy vọng rằng hệ thống thoát nước và các đường ống quanh sông Tô Lịch của nhà máy xử lý nước thải Yên Xá sẽ góp phần giảm thiểu thiệt hại do ngập úng tại Hà Nội.

Ngoài ra, tháng 12 năm/2025, tuyến metro số 1 - tuyến tàu điện ngầm đầu tiên của Thành phố Hồ Chí Minh - đã đi vào hoạt động, góp phần cải thiện đáng kể việc đi lại của người dân.

Phát triển hạ tầng không chỉ là vấn đề của các đô thị lớn mà còn là thách thức ở các địa phương. Hiện nay, JICA đang trong giai đoạn hoàn thiện các thủ tục với phía Việt Nam để đánh giá khả năng triển khai dự án vốn vay ODA hỗ trợ xây dựng đường, thủy lợi, kè chống sạt lở tại một số tỉnh miền Bắc nhằm bảo vệ người dân trước tác động của biến đổi khí hậu. Biến đổi khí hậu là một trong những lĩnh vực chúng tôi ưu tiên hàng đầu, vì vậy JICA cũng đang chuẩn bị cho dự án vốn vay hỗ trợ Việt Nam thi hành các chính sách và lên kế hoạch hành động liên quan.

Tập trung hỗ trợ Việt Nam thực hiện cải cách dựa trên 4 trụ cột chính

Ông Kobayashi Yosuke cho biết, trong thời gian tới, JICA Việt Nam đặt trọng tâm vào việc hỗ trợ Việt Nam thực hiện các cải cách hướng tới mục tiêu trở thành quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045. Các cải cách này tập trung vào 4 trụ cột chính: Thúc đẩy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; Thúc đẩy hội nhập quốc tế; Xây dựng và thi hành pháp luật ; Phát triển kinh tế tư nhân. Theo đó, JICA sẽ tiếp tục đóng góp vào quá trình thực hiện cải cách dựa trên nền tảng của mối quan hệ tin cậy lâu dài giữa hai quốc gia và sự hợp tác chặt chẽ với các đối tác Nhật Bản.

Quang cảnh buổi họp báo.

Về thúc đẩy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, và chuyển đổi số, JICA Việt Nam ưu tiên xây dựng nền tảng cho các ngành công nghiệp định hướng tương lai như bán dẫn và trí tuệ nhân tạo. JICA hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực và hệ sinh thái nghiên cứu thông qua hợp tác với các trường đại học và trung tâm đổi mới sáng tạo hàng đầu. Ngoài ra, JICA cũng hỗ trợ Việt Nam triển khai các biện pháp ứng phó với biến đổi khí hậu thông qua việc thúc đẩy hợp tác giữa các tổ chức Việt Nam và Nhật Bản nhằm phát triển và ứng dụng công nghệ tiên tiến.

Về việc hỗ trợ thúc đẩy quá trình hội nhập quốc tế, JICA sẽ hỗ trợ Việt Nam thông qua việc chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm của Nhật Bản cũng như các nước trên thế giới. JICA đã đóng góp tích cực vào quá trình hội nhập của Việt Nam ở nhiều cấp độ và lĩnh vực ngay từ những năm đầu hợp tác: từ các đề xuất chính sách ở cấp vĩ mô, cho đến hỗ trợ kỹ thuật trong các lĩnh vực cụ thể như nông sản an toàn, an toàn thực phẩm, phòng chống dịch bệnh, thuế và sở hữu trí tuệ.

Ngoài ra, về cơ sở hạ tầng - yếu tố không thể thiếu đối với hội nhập quốc tế - JICA đã hỗ trợ Việt Nam xây dựng sân bay, cảng biển, đường bộ, cầu, đường sắt và hệ thống thông quan, qua đó góp phần nâng cao tính kết nối đa tầng giữa Việt Nam và các quốc gia khác, bao gồm cả Nhật Bản.

Về xây dựng và thi hành pháp luật, JICA bắt đầu hỗ trợ Việt Nam phát triển hệ thống pháp luật và tư pháp từ năm 1996 và hiện tại các chương trình đào tạo liên quan vẫn được tiếp tục thực hiện. Một điểm nhấn gần đây trong cải cách thể chế tại Việt Nam là việc áp dụng mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Nhật Bản đã vận hành mô hình này trong nhiều năm nên JICA tin rằng Việt Nam có thể tham khảo những thành công, thất bại của Nhật Bản trong quá trình vận hành mô hình chính quyền hai cấp mới. JICA đã và đang phối hợp với Ban Tổ chức Trung ương và Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh triển khai các chương trình bồi dưỡng để các lãnh đạo đương nhiệm và tương lai của Việt Nam có cơ hội học hỏi kinh nghiệm từ Nhật Bản.

Trong khi đó, JICA tiếp tục hỗ trợ phát triển kinh tế tư nhân - một trong những nền tảng cho tăng trưởng bền vững thông qua các hỗ trợ về đối thoại chính sách, phát triển nguồn nhân lực, cải thiện khả năng tiếp cận tài chính, và phát triển hạ tầng tạo điều kiện kinh doanh. JICA cũng tiếp tục cung cấp vốn vay ngân hàng cho doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME), đồng thời hỗ trợ các doanh nghiệp Nhật Bản trong việc tìm kiếm cơ hội hợp tác với doanh nghiệp Việt Nam để cùng giải quyết các vấn đề phát triển.

Tin, ảnh: KIỀU GIANG