Chuyện về những 'cây đề tài' thế hệ 8X

Người đầu tiên chúng tôi trò chuyện là Thiếu tá, Ths Nguyễn Văn Điệp (sinh năm 1988), Trưởng ban Nghiên cứu an toàn mạng Viễn thông, Phòng Nghiên cứu phát triển phần mềm, Trung tâm Kỹ thuật thông tin công nghệ cao. Với thành tích xuất sắc trong công tác, năm 2023 và năm 2024, đồng chí Điệp được cấp trên tặng danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở và năm 2025 được Bộ Quốc phòng tặng Bằng khen.

"Tháng 9-2006, tôi là học viên, khóa 42, Học viện Kỹ thuật quân sự. Từ tháng 1-2008 đến tháng 7-2013, tôi học chuyên ngành công nghệ thông tin của Trường Đại học Kỹ thuật Brno (Cộng hòa Séc). Ra trường về nước, tôi được cấp trên điều động, bổ nhiệm là Nghiên cứu viên Phòng Nghiên cứu phát triển phần mềm của Trung tâm. Trong hai năm 2023 và 2024, tôi đã thực hiện tốt nhiều nhiệm vụ, tiêu biểu như: Chủ trì nghiên cứu nghiên cứu thiết kế hệ thống, quản lý hệ thống quản lý khai thác tập trung thiết bị viễn thông quân sự - phân hệ quản lý thiết bị chuyển mạch 48 cổng lớp 3; chủ trì xây dựng phần mềm thuộc dự án “Đầu tư làm chủ công nghệ sửa chữa, sản xuất thiết bị thông tin không dây và truyền dẫn nền tảng IP, băng rộng “Hệ thống quản lý, điều hành, khai thác trang bị thông tin cấp chiến dịch, chiến thuật do Việt Nam sản xuất”, Thiếu tá, Ths Nguyễn Văn Điệp cho hay.

Thiếu tướng Trần Minh Tâm (đứng giữa), Chính ủy Binh chủng Thông tin liên lạc cùng các đồng chí chủ nhiệm đề tài, sáng kiến của Trung tâm và Binh chủng đạt giải thưởng Tuổi trẻ sáng tạo trong Quân đội lần thứ 22 (năm 2022). Ảnh do đơn vị cung cấp

Thiếu tá, Ths Nguyễn Văn Điệp cho biết thêm: “Năm 2021, tôi làm chủ nhiệm đề tài “Nghiên cứu, thiết kế, chế tạo phần mềm quản lý, khai thác tập trung thiết bị truy cập đa dịch vụ, của nhóm tác giả gồm tôi, Trung tá, Ths, Nguyễn Việt Hùng (thành viên) và Trung tá, Ths Phạm Thị Ngọc cùng Phòng Nghiên cứu phát triển phần mềm. Đề tài này đã đoạt giải Ba, Giải thưởng Tuổi trẻ sáng tạo trong Quân đội lần thứ 25 (năm 2024-2025)...”.

Khi được hỏi về “bí quyết” trong nghiên cứu đề tài, sáng kiến, anh Điệp bật mí: “Từ lúc hình thành ý tưởng đến khi triển khai thực hiện, tôi luôn dành nhiều thời gian đọc, tìm hiểu và nghiên cứu tài liệu, đặc biệt là các tài liệu tiếng nước ngoài, chủ yếu bằng tiếng Anh. Trong quá trình nghiên cứu, khi gặp những vấn đề khó, phức tạp, chúng tôi thường tổ chức trao đổi, thảo luận nhóm để cùng tìm ra giải pháp. Mỗi thành viên tham gia đề tài đều cần có quyết tâm cao, sự kiên trì, bền bỉ, không nản chí; đồng thời phải có sự phân công công việc rõ ràng, xác định khối lượng và mốc thời gian hoàn thành. Nhờ bám sát tiến độ, bất cứ khi nào phát sinh vấn đề mới hay khó khăn, chúng tôi cùng nhau bàn bạc, thống nhất cách giải quyết”.

Thiếu tá, Ths Nguyễn Văn Điệp (ngoài cùng, bên phải) cùng các đại biểu tham quan khu trưng bày sản phẩm nghiên cứu khoa học của Binh chủng Thông tin liên lạc tại Lễ trao Giải Tuổi trẻ sáng tạo trong Quân đội lần thứ 25 (tháng 6-2025). Ảnh do đơn vị cung cấp

Còn với Trung tá, TS Nguyễn Văn Phê (sinh năm 1988), Nghiên cứu viên Ban Nghiên cứu công nghệ vô tuyến điện, Phòng Nghiên cứu công nghệ viễn thông ở Trung tâm lại “bén duyên” với con đường khoa học lại khác. Anh sinh ra và lớn lên ở xã Trực Thanh, huyện Trực Ninh, tỉnh Nam Định (nay là xã Trực Ninh, tỉnh Ninh Bình). Tháng 9-2006, Nguyễn Văn Phê trúng tuyển vào khóa 42 tại Học viện Kỹ thuật quân sự. Sau đó, anh được cử đi học tập, nghiên cứu sinh tại Trường Đại học Bách khoa Saint Petersburg, Liên bang Nga liên tục 10 năm (2008-2018).

Cuối năm 2018, hoàn thành quá trình đào tạo dài hạn ở nước ngoài, anh được Bộ Quốc phòng phong quân hàm đại úy và bổ nhiệm là Nghiên cứu viên Ban Nghiên cứu công nghệ vô tuyến điện, Phòng Nghiên cứu công nghệ viễn thông của Trung tâm. Năm 2022, TS Nguyễn Văn Phê là chủ nhiệm đề tài “Nghiên cứu, chế tạo bảng mạch mã sửa sai đường truyền vô tuyến sử dụng mã TPC ứng dụng trong bảo đảm kỹ thuật trang bị truyền dẫn vô tuyến quân sự”; cấp Tổng cục Kỹ thuật, được đánh giá loại xuất sắc. Năm 2023, anh là thành viên chính tham gia đề tài: “Nghiên cứu thiết kế, chế tạo thiết bị Vi ba số băng rộng ứng dụng trong mạng truyền dẫn thông tin quân sự”, cấp Bộ Quốc phòng. Chủ nhiệm đề tài là Thiếu tá Nguyễn Tiến Duy, Trưởng ban Nghiên cứu công nghệ vô tuyến điện, Phòng Nghiên cứu công nghệ viễn thông. Tiếp đó, năm 2024, anh là chủ nhiệm đề tài: “Nghiên cứu, thiết kế, chế thử thiết bị truyền dẫn quang SDH cấp chiến thuật (10Gbps, IP)”, cấp Bộ Quốc phòng. Đề tài triển khai giai đoạn 2021-2025, dự kiến tháng 9-2025 nghiệm thu và đưa vào sử dụng.

TS Nguyễn Văn Phê (đứng giữa) giới thiệu demo sản phẩm nghiệm thu đề tài “Nghiên cứu thiết kế, chế tạo thiết bị Vi ba số băng rộng ứng dụng trong mạng truyền dẫn thông tin quân sự”, năm 2023. Ảnh do nhân vật cung cấp

Trong nhiều đề tài, sáng kiến, TS Nguyễn Văn Phê có nhiều kỷ niệm về đề tài “Nghiên cứu thiết kế, chế tạo thiết bị Vi ba số băng rộng ứng dụng trong mạng truyền dẫn thông tin quân sự”. “Trong quá trình làm, điểm đặc biệt khó khăn với nhóm đề tài là việc thay đổi tần số làm việc để phù hợp với quy hoạch tần số mới. Dải tần băng X là dải tần sử dụng cho các hệ thống ra-đa, nên các vật tư linh kiện cho các thiết bị thông tin liên lạc hết sức khan hiếm. Do lần đầu thiết kế, chế tạo trên băng tần X, thời gian đầu bắt tay vào nghiên cứu còn nhiều bỡ ngỡ, thiếu nhiều dữ liệu, mọi thành viên phải đi sưu tầm, dịch tài liệu. Khó khăn nhất là việc thiết kế các bộ khuếch đại công suất tại dải này để đảm bảo được đúng công suất phát và các chỉ tiêu kỹ thuật khác. Tuy nhiên, với sự cố gắng, kiên trì, bền bị, không ngại khó, không ngại vất vả của cả nhóm, từng vấn đề khó khăn được tháo gỡ và cuối cùng nhóm đề tài đã hoàn thành được tốt nhiệm vụ...” TS Nguyễn Văn Phê, chia sẻ.

Ở Trung tâm có nhiều kỹ sư, thạc sĩ, tiến sĩ thế hệ 8X, 9X hàng năm cho “ra lò” nhiều đề tài, sáng kiến bảo đảm kỹ thuật thông tin. “Những năm gần đây, Trung tâm đã hoàn thành 34 đề tài, nhiệm vụ nghiên cứu, được nghiệm thu, đánh giá tốt (trong đó, có 8 đề tài cấp Bộ Quốc phòng, 12 đề tài cấp Tổng cục Kỹ thuật, 14 nhiệm vụ nghiên cứu bảo đảm kỹ thuật cấp cơ sở). Thời gian tới, chúng tôi tiếp tục đẩy mạnh đột phá trong công tác nghiên cứu khoa học, thiết kế, chế thử, sửa chữa... bảo đảm kỹ thuật cho hệ thống thông tin liên lạc nói chung và thông tin liên lạc quân sự nói riêng. Đảng ủy, Ban giám đốc Trung tâm sẽ chủ động tham mưu với cấp trên về lĩnh vực khoa học-công nghệ và chuyển đổi số; chủ động bảo đảm kỹ thuật cho hệ thống trang bị công nghệ cao và trang bị cấp chiến lược. Đẩy mạnh nghiên cứu khoa học và chuyển đổi số; ứng dụng các công nghệ mới vào hệ thống thông tin liên lạc quân sự. Thực hiện một số đề tài nghiên cứu khoa học cấp Nhà nước; đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ Quốc phòng và các đề tài, nhiệm vụ nghiên cứu khoa học cấp cơ sở đã được đăng ký, cấp trên phê duyệt...”, Thượng tá Nguyễn Anh Hào, Phó giám đốc Trung tâm, nhấn mạnh quyết tâm.

NGUYỄN KIÊN THÁI