Chuyển đổi số là quá trình tất yếu đáp ứng yêu cầu phát triển

Chuyển đổi số là quá trình tất yếu đáp ứng yêu cầu phát triển.

Từ số hóa đơn lẻ đến chuyển đổi toàn diện

Chuyển đổi số, về bản chất, là hành trình tái cấu trúc toàn bộ hệ thống xã hội, kinh tế và chính phủ dựa trên nền tảng công nghệ số. Nó vượt xa khái niệm số hóa đơn thuần như việc chuyển tài liệu giấy sang file kỹ thuật số để khai thác dữ liệu một cách thông minh, tạo ra giá trị mới mẻ và bền vững. Trên bình diện quốc gia, chuyển đổi số tập trung vào ba trụ cột chính: Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số, nhằm xây dựng một hệ sinh thái, nơi mọi hoạt động đều được tối ưu hóa, từ quản lý hành chính đến sản xuất kinh doanh.

Ở nước ta, quá trình này được định hướng rõ ràng qua các chương trình quốc gia, với mục tiêu đến năm 2025 đạt được những chỉ số ấn tượng như thuộc nhóm 70 quốc gia dẫn đầu về chính phủ điện tử và kinh tế số chiếm khoảng 20-30% GDP. Những mục tiêu ưu tiên bao gồm phát triển 48.000 doanh nghiệp công nghệ số, đảm bảo 60% doanh nghiệp trong khu công nghiệp áp dụng nền tảng số để tăng năng suất và giảm phát thải, cũng như hoàn thành 53 dịch vụ công thiết yếu trực tuyến. Hơn nữa, 100% hệ thống thông tin hành chính được kết nối giám sát và phủ sóng băng rộng di động đến mọi thôn bản có điện lưới. Những con số này không phải là mục tiêu trừu tượng; chúng giống như những viên gạch xây dựng nền tảng vững chắc, giúp quốc gia vượt qua rào cản địa lý và kinh tế, tiến tới một xã hội số nơi mọi người đều có cơ hội tiếp cận dịch vụ công bằng.

Sức thuyết phục của chuyển đổi số nằm ở khả năng tái định hình văn hóa tổ chức. Nó đòi hỏi sự linh hoạt, chấp nhận thử nghiệm và học hỏi từ thất bại, biến những thách thức thành cơ hội. Ví dụ, một nhà máy sản xuất truyền thống có thể sử dụng công nghệ số để dự đoán hỏng hóc máy móc, giảm thời gian ngừng hoạt động xuống mức tối thiểu. Ở cấp độ xã hội, chuyển đổi số xóa nhòa khoảng cách giữa đô thị và nông thôn, mang kiến thức và dịch vụ đến tận tay người dân, tạo nên một bức tranh sống động về sự phát triển bao trùm.

Lợi ích to lớn, tác động sâu rộng

Lợi ích của chuyển đổi số đã thực sự lan tỏa, chạm đến mọi khía cạnh của cuộc sống. Đối với doanh nghiệp, nó là chìa khóa mở ra cánh cửa tăng trưởng, giảm chi phí vận hành lên đến hàng chục phần trăm nhờ tự động hóa quy trình. Hãy hình dung một doanh nghiệp nhỏ, từng chật vật với sổ sách thủ công, nay có thể tiếp cận hàng triệu khách hàng qua nền tảng trực tuyến, ra quyết định dựa trên dữ liệu thời gian thực và tối ưu hóa năng suất lao động. Theo các nghiên cứu toàn cầu, chuyển đổi số giúp doanh nghiệp tăng tốc độ ra thị trường, củng cố vị thế cạnh tranh và thúc đẩy doanh thu, đồng thời thu hút và giữ chân khách hàng bằng trải nghiệm cá nhân hóa.

Ở nước ta, lợi ích này càng rõ nét khi dân số trẻ, năng động, kinh tế số đang tăng trưởng hơn 20% mỗi năm, với nền thương mại điện tử đạt doanh thu hàng tỷ USD, góp phần thúc đẩy xuất khẩu. Chuyển đổi số không chỉ cắt giảm chi phí, mà còn thúc đẩy sáng tạo, như các nền tảng “Made in Vietnam” hỗ trợ hàng trăm doanh nghiệp nhỏ và vừa chuyển mình, tận dụng công nghệ để mở rộng thị trường. Đối với xã hội, chuyển đổi số mang lại sự bình đẳng, nơi người dân ở vùng sâu, vùng xa có thể tiếp cận dịch vụ y tế, giáo dục qua mạng, giảm bất bình đẳng và nâng cao chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, lợi ích không dừng ở kinh tế, chuyển đổi số còn thúc đẩy bền vững môi trường bằng cách giảm phát thải qua tối ưu hóa năng lượng và nâng cao an ninh mạng để bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Rõ ràng, chuyển đổi số có tác động hết sức tích cực, dự kiến đóng góp hàng trăm tỷ USD vào GDP đến năm 2045, thúc đẩy năng suất lao động và cơ cấu việc làm mới. Nó giải quyết mối quan hệ giữa nhà nước, thị trường và xã hội một cách hiệu quả, giảm chi phí cho người dân và doanh nghiệp, đồng thời tạo ra môi trường sống thông minh, văn minh. Hình ảnh một thành phố số, với giao thông thông minh và dịch vụ công trực tuyến, không còn là viễn tưởng mà đang dần thành hiện thực, thuyết phục rằng chuyển đổi số là con đường duy nhất để quốc gia vươn mình ra thế giới.

Hứa hẹn một vụ mùa bội thu

Những kết quả ban đầu của chuyển đổi số tại Việt Nam giống như những hạt giống nảy mầm trên mảnh đất màu mỡ, hứa hẹn một vụ mùa bội thu. Một tỷ lệ lớn các bộ, ngành và địa phương đã triển khai chương trình chuyển đổi số, với hàng chục nền tảng công nghệ nội địa ra mắt. Trong lĩnh vực hành chính, cổng dịch vụ công quốc gia đã tiết kiệm hàng nghìn tỷ đồng và hàng chục triệu giờ công, biến thủ tục rườm rà thành cú click chuột đơn giản. Y tế số đã kết nối hàng nghìn cơ sở, giảm tỷ lệ chuyển tuyến, mang bác sĩ ảo đến tận vùng sâu, tiết kiệm chi phí và giảm tải hệ thống.

Giáo dục cũng chứng kiến sự thay đổi ngoạn mục, với dạy học trực tuyến trở thành chuẩn mực, giúp tỷ lệ lớn học sinh tiếp cận kiến thức. Thương mại điện tử bùng nổ, với hàng trăm nghìn doanh nghiệp tham gia xúc tiến trực tuyến, giúp nông sản Việt vươn ra thế giới mà không cần di chuyển. Những thành tựu này không chỉ là con số; chúng là câu chuyện về sự thích ứng, nơi công nghệ biến thách thức thành cơ hội, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Tuy nhiên, bên cạnh cơ hội lớn luôn có thách thức đi cùng. Trên thế giới, các vấn đề như rủi ro an ninh mạng là rào cản phổ biến, đòi hỏi sự đầu tư vào nhân lực và hạ tầng. Ở Việt Nam, việc nâng cao nhận thức đóng vai trò quyết định, vì chuyển đổi số đòi hỏi sự thay đổi mạnh mẽ từ mô hình truyền thống. Với các quyết sách lớn, đặc biệt là Chương trình chuyển đổi số quốc gia, nước ta đang trên đà bứt phá, hướng tới kinh tế số chiếm 30% GDP và xếp hạng top 50 thế giới về chính phủ điện tử.

Với triển vọng tương lai sáng ngời, năm 2025, Việt Nam tập trung vào chuyển đổi số toàn diện để tạo động lực mới cho tăng trưởng. Hành trình này không chỉ đáp ứng yêu cầu phát triển, mà còn là chìa khóa để nước ta thay đổi thứ hạng toàn cầu, xây dựng một xã hội số nơi con người là trung tâm, nhất là khi chuyển đổi số được xác định là quá trình tất yếu đáp ứng yêu cầu phát triển.

Thái Bình