Chuyển đổi số để phát triển lực lượng sản xuất trong kỷ nguyên mới

Dây chuyền sản xuất tại Công ty TNHH Ca cao Trọng Đức (xã Phú Hòa, tỉnh Đồng Nai). Ảnh: Hải Quân

Hiện nay, các địa phương, doanh nghiệp đang chú trọng triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22-12-2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (CĐS) quốc gia. Qua đó, xây dựng kế hoạch và chuẩn bị nguồn lực đầy đủ để thực hiện kế hoạch nhằm phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và CĐS một cách hiệu quả, sao cho CĐS trở thành động lực chính để phát triển nhanh LLSX tiên tiến, hiện đại.

Định hướng, làm rõ nhiều giải pháp trọng tâm

Vào tháng 9-2025, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh và Trường Chính trị tỉnh Đồng Nai tổ chức Hội thảo khoa học cấp bộ Thực trạng CĐS để thúc đẩy phát triển của LLSX ở vùng Đông Nam Bộ trong kỷ nguyên mới”.

ThS Phan Xuân Linh, Hiệu trưởng Trường Chính trị tỉnh Đồng Nai chia sẻ: Hội thảo diễn ra trong bối cảnh đất nước ta đang đẩy mạnh cải cách hành chính, thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, CĐS toàn diện. Đồng thời, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh đẩy mạnh, triển khai thực hiện Quyết định số 587/QĐ-TTg ngày 17-5-2019 của Chính phủ về nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh và các trường chính trị tỉnh, thành phố giai đoạn 2019-2030 (Đề án 587). Đây là dịp quan trọng để các đơn vị, sở, ngành liên quan cùng nhìn nhận, đánh giá và định hướng giải pháp cho một vấn đề mang tầm chiến lược.

PGS.TS Hoàng Phúc Lâm, Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh nhấn mạnh: Việc nghiên cứu và thảo luận một cách toàn diện về CĐS gắn với phát triển LLSX vùng Đông Nam Bộ nói chung và tỉnh Đồng Nai nói riêng mang ý nghĩa hết sức quan trọng. Đây là yêu cầu khách quan, xuất phát từ quy luật phát triển của LLSX, đồng thời cũng là đòi hỏi cấp thiết từ thực tiễn phát triển đất nước hiện nay.

Trong đó, các nội dung quan trọng cần làm rõ như: Cơ sở lý luận và thực tiễn về CĐS và mối quan hệ với phát triển LLSX trong bối cảnh mới; đánh giá toàn diện, khách quan và khoa học về thực trạng CĐS để thúc đẩy phát triển LLSX ở vùng Đông Nam Bộ; chú trọng vai trò của các chủ thể trong quá trình CĐS: nhà nước, doanh nghiệp, cơ sở đào tạo, viện nghiên cứu, tổ chức xã hội và người lao động. Ngoài ra, cần đề xuất các giải pháp, kiến nghị chính sách nhằm đẩy mạnh quá trình CĐS để thúc đẩy phát triển LLSX ở vùng Đông Nam Bộ theo hướng hiện đại, bền vững và có khả năng thích ứng cao với biến động toàn cầu.

Theo nhiều chuyên gia, việc xây dựng, phát triển LLSX ở các địa phương hiện nay, trong đó có tỉnh Đồng Nai đòi hỏi phải biến tất cả các nguồn lực đang tồn tại dưới dạng LLSX tiềm tàng thành tư liệu sản xuất, chống lãng phí. Để thực hiện điều đó, địa phương cần có chính sách huy động nguồn lực to lớn trong nhân dân, doanh nghiệp và các thành phần kinh tế. Đồng thời, biến các nguồn lực vật chất như nguồn lực đất đai, nguồn lực tài chính thành động lực, thành tư liệu sản xuất đáp ứng phương thức sản xuất số.

Thúc đẩy liên kết vùng

Đông Nam Bộ là khu vực phát triển năng động của cả nước, đóng góp lớn cho GDP và ngân sách quốc gia. Từ ngày 1-7-2025, việc sắp xếp, tổ chức lại các đơn vị hành chính cấp tỉnh ở vùng Đông Nam Bộ chính thức có hiệu lực, đã định hình lại không gian phát triển, thu gọn 6 tỉnh, thành trước đây thành 3 cực tăng trưởng mới: Thành phố Hồ Chí Minh, tỉnh Đồng Nai và tỉnh Tây Ninh.

Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Đồng Nai TRẦN VĂN MI:

Sau sáp nhập, tỉnh Đồng Nai có tiềm năng và lợi thế lớn về dân số, diện tích cũng như quy mô kinh tế. Với vị trí chiến lược quan trọng, CĐS là một trong những nhiệm vụ đột phá để phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh. CĐS thúc đẩy LLSX là xu thế tất yếu hiện nay. Hoạt động phát triển nguồn nhân lực, thúc đẩy CĐS, ứng dụng công nghệ vào sản xuất là những nội dung quan trọng để thúc đẩy thị trường sản xuất phát triển kinh tế, góp phần vào mục tiêu tăng trưởng 2 con số của tỉnh.

Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Đồng Nai VÕ HOÀNG KHAI:

CĐS đang mở ra cơ hội to lớn để tỉnh Đồng Nai và vùng Đông Nam Bộ bứt phá trong phát triển LLSX, nâng cao năng suất, chất lượng và sức cạnh tranh. Tuy nhiên, để tận dụng được cơ hội đó cần sự liên kết chặt chẽ giữa các địa phương trong vùng, sự hỗ trợ mạnh mẽ từ Trung ương và quyết tâm hành động của doanh nghiệp, cộng đồng xã hội. CĐS ở tỉnh Đồng Nai nói riêng, Đông Nam Bộ nói chung không chỉ là ứng dụng công nghệ mà phải trở thành động lực cốt lõi tái cấu trúc LLSX, thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Qua đó, giúp doanh nghiệp nâng cao năng suất, hình thành chuỗi cung ứng thông minh, phát triển kinh tế số, kinh tế tri thức và kinh tế xanh.

Lam Phương

ThS Tạ Văn Soát, Phó Hiệu trưởng Trường Chính trị tỉnh Đồng Nai nhận định: Đây không chỉ là sự thay đổi về địa giới hành chính, mà còn là cơ hội để hình thành mô hình liên kết vùng tinh gọn, hiệu quả hơn, phù hợp với xu thế quản trị hiện đại và phát triển LLSX giai đoạn hiện nay. Trong kỷ nguyên số, LLSX không chỉ dựa vào vốn và lao động rẻ, mà chủ yếu dựa trên tri thức, khoa học, công nghệ, dữ liệu lớn và đổi mới sáng tạo. Nghiên cứu vấn đề liên kết vùng trong phát triển LLSX ở Đông Nam Bộ vừa có ý nghĩa lý luận, vừa mang tính thực tiễn sâu sắc, góp phần đưa vùng tiếp tục khẳng định vai trò đầu tàu kinh tế giai đoạn lịch sử mới.

TS Đinh Văn Thụy, Phó Viện trưởng Viện Triết học, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh nhấn mạnh: Để xây dựng, phát triển LLSX ở Việt Nam nói chung, ở Đông Nam Bộ nói riêng đáp ứng bối cảnh CĐS quốc gia hiện nay, các địa phương cần phát huy tối đa mọi nguồn lực cho sự hình thành, phát triển LLSX mới phù hợp với yêu cầu của CĐS. Song song với đó, cần tăng cường áp dụng tri thức, khoa học, công nghệ vào quá trình sản xuất nhằm hình thành tư liệu sản xuất tiên tiến, hiện đại phù hợp với yêu cầu của phương thức sản xuất số.

Trên thực tế, thời gian qua, nhiều doanh nghiệp, cơ sở sản xuất trên địa bàn tỉnh Đồng Nai đã triển khai nhiều giải pháp về CĐS, ứng dụng công nghệ vào sản xuất. Nhiều chuyên gia cho rằng, tỉnh Đồng Nai có thể tận dụng cơ sở hạ tầng phát triển sẵn có, vị trí chiến lược quan trọng cùng với lực lượng lao động dồi dào để trở thành một trong những địa phương tiên phong trong quá trình CĐS gắn liền với thúc đẩy tăng trưởng bền vững.

Giám đốc Công ty TNHH Ca cao Trọng Đức (xã Phú Hòa, tỉnh Đồng Nai) Đặng Tường Khanh chia sẻ: Công ty đang chú trọng xây dựng vùng nguyên liệu bền vững, đầu tư về công nghệ, dây chuyền sản xuất theo hướng hiện đại. Từ đó, nâng cao giá trị cho sản phẩm ca cao của địa phương, phát triển chuỗi liên kết sản xuất bền vững từ khâu lựa chọn cây giống đến cung ứng sản phẩm đầu ra cho sản phẩm, đặc biệt là các sản phẩm OCOP (Chương trình Mỗi xã một sản phẩm) đạt chuẩn 5 sao cấp quốc gia của công ty gồm: bột ca cao nguyên chất và bột ca cao 3 trong 1.

Hải Quân