Chống lãng phí phải từ gốc rễ

Lãng phí là căn bệnh trầm kha và đã có từ rất lâu. Từ thuở xa xưa, ông cha ta đã căn dặn: “Buôn tàu, bán bè không bằng ăn dè, hà tiện” để nhắc nhở con cháu thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.

Những tác hại, hậu quả trước mắt và lâu dài của căn bệnh lãng phí có lẽ ai ai cũng có thể nhìn thấy. Nhưng làm thế nào để tiết kiệm, chống lãng phí trở thành thói quen, nếp sống của từng cá nhân, thành phong trào của mỗi tập thể và cả xã hội?

Thực tế cho thấy, việc phòng, chống lãng phí là chuyện lớn của xã hội nhưng không phải là điều cao xa, hoàn toàn có thể bắt đầu từ những việc nhỏ, cụ thể trong lối sống hằng ngày và ai cũng có thể làm được như tiết kiệm thực phẩm, điện, nước, sắp xếp thời gian làm việc khoa học, hiệu quả... Từ đó hình thành văn hóa tiết kiệm trong gia đình, trường học, công sở, doanh nghiệp, lan tỏa ra toàn xã hội.

Trên phương diện quốc gia, chống lãng phí phải từ gốc rễ, đó là khâu hoạch định chính sách, triển khai các chủ trương và phải được giám sát chặt chẽ trong quá trình thực hiện. Sau bão Yagi gây thiệt hại nghiêm trọng cho đồng bào miền Bắc mới bộc lộ ra việc quy hoạch các khu dân cư chưa tính toán đến những yếu tố tác động của thiên tai, chưa tính toán được các vùng có thể bị lũ quét, lũ ống, sạt lở đất…

Có một sự lãng phí rất lớn, đã được nói rất nhiều tại các hội nghị nhưng kết quả lại chưa có chuyển biến. Đó là những dự án, quy hoạch treo, những công trình kéo dài cả thập kỷ vẫn “đắp chiếu” không biết đến bao giờ. Hay tình trạng chậm giải ngân vốn đầu tư công, đầu tư hạ tầng không hiệu quả…

Nhiều địa phương còn để lãng phí nguồn lực đất đai như để đồng ruộng hoang hóa nhiều năm không canh tác. Ngay tại Thủ đô Hà Nội, nhiều khu nhà tái định cư bị bỏ không hàng chục năm, nhiều nhà xây xong không có người ở…

Những năm gần đây, cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực đã huy động được cả hệ thống chính trị vào cuộc, giành được những thắng lợi lớn làm nức lòng nhân dân. Thế nhưng trên thực tế, lãng phí còn nguy hại hơn tham nhũng. Vì tham nhũng thì tài sản không mất đi mà nó chỉ từ của Nhà nước lòng vòng xuống cá nhân, xuống đối tượng tham nhũng và có thể thu hồi được phần nào. Còn lãng phí là cái mất đi, không vào ai cả.

Chính vì lẽ đó, dư luận quần chúng nhân dân rất ủng hộ quan điểm chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, cần triển khai ngay các công tác trọng tâm, đột phá về phòng, chống lãng phí, tạo khí thế mới, chuyển biến mạnh mẽ trong công tác này. Về tổng thể, phải kiên trì thực hiện đồng bộ các giải pháp từ thấp đến cao tiến tới xây dựng văn hóa chống lãng phí trong toàn xã hội; đưa chống lãng phí trở thành các chuẩn mực đạo đức, chuẩn mực xã hội; trở thành nội quy của từng cơ quan, đơn vị; hương ước của từng thôn xóm; quy định trong các văn bản của Ðảng, Nhà nước; xử lý các vi phạm từ hành chính đến mức cao nhất là hình sự.

Đỗ Phú Thọ