Chăm lo đời sống đồng bào dân tộc thiểu số ngày càng tốt hơn

Cán bộ Hội phụ nữ trao bò giống cho hộ dân có hoàn cảnh khó khăn ở xã Sơn Lâm, Nghệ An

Thay đổi nhận thức, tư duy

Tại Hội nghị toàn quốc tổng kết Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng DTTS&MN giai đoạn 2021-2025, định hướng nội dung giai đoạn 2026-2030, ông Lô Thanh Nhất - Bí thư Đảng ủy xã Nga My (Nghệ An) - cho biết, xã Nga My được thành lập trên cơ sở sáp nhập xã Xiêng My và xã Nga My (cũ), là xã miền núi đặc biệt khó khăn thuộc huyện nghèo Tương Dương trước đây, xã cách trung tâm hành chính của tỉnh khoảng 170km.

Qua triển khai thực hiện Chương trình, Bí thư Đảng ủy xã Nga My khẳng định Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS&MN là chủ trương lớn, có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, góp phần thay đổi diện mạo nông thôn miền núi, nâng cao đời sống người dân. Trong đó, cái được lớn nhất là làm thay đổi nhận thức, làm đổi mới tư duy, phương thức tổ chức sản xuất của người dân nông thôn miền núi theo hướng ngày càng tiến bộ hơn, văn minh hơn.

Thăm hỏi hội viên phụ nữ dân tộc Khơ Mú tại xã Hữu Kiệm

Để tiếp tục thực hiện có hiệu quả Chương trình này trong giai đoạn 2026-2030, Bí thư Đảng ủy xã Nga My mạnh dạn đề xuất Chính phủ tiếp tục ưu tiên bố trí nguồn lực cho vùng đặc biệt khó khăn như xã Nga My, đảm bảo đủ vốn để triển khai đồng bộ các dự án thành phần.

Trong đó ưu tiên đầu tư, nâng cấp, mở rộng các tuyến đường giao thông kết nối miền núi với miền xuôi, nâng cấp hệ thống điện sản xuất dân dụng, đầu tư xây dựng hệ thống đường truyền internet 4G, 5G để đồng bào theo kịp cuộc cách mạng "chuyển đổi số".

Trong giai đoạn vừa qua, các xã miền núi, vùng cao của tỉnh Nghệ An được thụ hưởng Chương trình đã có sự phát triển rõ rệt trên mọi mặt đời sống của đồng bào các dân tộc. Tuy nhiên do thiên tai, lũ lụt tàn phá (gần đây nhất là lũ lụt do cơn bão số 3 Wipha gây ra) nhiều xã kết cấu hạ tầng bị lũ cuốn trôi, bị tàn phá tan hoang, một số xã gần như "phải làm lại từ đầu".

Đưa nước sạch về với đồng bào người Thái ở xã Tiên Đồng

Ông Lô Thanh Nhất đề nghị Trung ương, Chính phủ tiếp tục cho thực hiện Chương trình này trong giai đoạn 2025-2030 và không nhập Chương trình này vào các Chương trình MTQG khác để tạo điều kiện cho miền núi, vùng cao có cơ hội, nguồn lực phát triển, nhất là tạo điều kiện cho các xã bị thiệt hại do thiên tai, bão lũ gây ra có nguồn lực để xây dựng lại kết cấu hạ tầng, nhất là đường giao thông, trường học, trạm xá, trụ sở làm việc của các cơ quan chức năng,...

Đối với cơ chế phân bổ và giải ngân vốn, cần có cơ chế phân cấp mạnh mẽ hơn cho các địa phương trong việc chủ động quyết định danh mục dự án, hạng mục đầu tư phù hợp với điều kiện thực tiễn và nhu cầu bức thiết của người dân. Đơn giản hóa các thủ tục hành chính, quy trình lập dự án, hồ sơ nghiệm thu, thanh quyết toán để đẩy nhanh tiến độ giải ngân. Xem xét cơ chế ứng vốn hoặc tạm ứng linh hoạt hơn cho các địa phương khó khăn, vùng sâu, vùng xa.

Nâng cao đời sống cho người dân

Tại Nghệ An, nguồn vốn kế hoạch Trung ương giao cho tỉnh Nghệ An thực hiện Chương trình giai đoạn 2021 - 2025 đã được giao về tỉnh là 5.185,115 tỷ đồng, đạt 100% kế hoạch. Căn cứ quy định của Chương trình và chỉ đạo của Trung ương, tỉnh Nghệ An đã ưu tiên bố trí vốn để đầu tư hạ tầng thiết yếu trực tiếp phục vụ đời sống, sản xuất và quan tâm hỗ trợ các mô hình phát triển sinh kế bền vững cho đồng bào DTTS&MN.

Trao sinh kế cho hội viên phụ nữ vùng cao ở Nghệ An

Tổng số công trình đã được bố trí vốn là 726 công trình, đến nay, đã hoàn thành 410 công trình; đồng thời, đã triển khai thực hiện nhiều nội dung, dự án, chuyển đổi nghề, mô hình sinh kế như chăn nuôi trâu bò hàng hóa, lợn đen, gà đen địa phương; trồng dược liệu, cam, na...

Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS&MN giai đoạn 2021-2025 được thực hiện trên địa bàn 12 huyện, thị xã, gồm 131 xã (76 xã khu vực III, 55 xã khu vực I). Chương trình đã hỗ trợ đất ở cho 31 hộ; hỗ trợ nhà ở cho 632 hộ; hỗ trợ chuyển đổi nghề cho 3.394 hộ; đầu tư 03 công trình nước sinh hoạt; hỗ trợ vay vốn tín dụng cho 2.864 hộ; hỗ trợ đào tạo nghề đối với 8.981 lao động.

Chương trình cũng đã hoàn thành 2 dự án tái định cư; hỗ trợ bảo vệ 352 ha rừng phòng hộ, rừng sản xuất; hỗ trợ phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị trên địa bàn xã khu vực III với 7 dự án và 90 hộ tham gia thực hiện... Cùng với đó, Chương trình đã hoàn thành 418 công trình cơ sở hạ tầng thiết yếu, 45 công trình văn hóa...

Đời sống của người dân vùng dân tộc thiểu số ngày càng được nâng cao

Các mục tiêu, chỉ tiêu của Chương trình cơ bản đạt theo kế hoạch, trong đó tỷ lệ giảm nghèo trong đồng bào dân tộc thiểu số bình quân hằng năm đều đạt trên 3%, thu nhập bình quân đầu người dân tộc thiểu số tỉnh Nghệ An cuối năm 2024 đạt khoảng 38,4 triệu đồng/người/năm.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, việc triển khai Chương trình vẫn còn một số khó khăn, hạn chế như tiến độ giải ngân chậm, một số nội dung chưa thực hiện được và sự phối hợp giữa các sở, ngành, địa phương chưa thật sự chặt chẽ.

Trước những thách thức này, tại buổi làm việc với Sở Dân tộc và Tôn giáo vào ngày 13/8, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Lê Hồng Vinh yêu cầu tiếp tục rà soát, đánh giá hiệu quả các chính sách để tham mưu các giải pháp thiết thực, phù hợp với thực tiễn.

Đồng thời, tỉnh sẽ chú trọng hơn nữa vào việc nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ cơ sở, đặc biệt là vai trò của già làng, trưởng bản trong việc phối hợp thực hiện nhiệm vụ. Đây là những bước đi quan trọng để Chương trình tiếp tục phát huy hiệu quả, góp phần chăm lo đời sống vật chất và tinh thần cho người dân vùng đồng bào DTTS&MN ngày càng tốt hơn.

Minh Châu