Cách phòng ngừa biến chứng nguy hiểm của viêm phổi

Viêm phổi nặng không chỉ gây tổn thương phổi mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng âm thầm đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện và điều trị đúng cách. Hiểu rõ các biến chứng và chủ động phòng ngừa là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe hô hấp.

Đằng sau những cơn sốt, ho kéo dài là nguy cơ viêm phổi nặng gây biến chứng nghiêm trọng lên tim, thận và não. Phát hiện sớm, điều trị kịp thời và tiêm phòng là biện pháp quan trọng giúp phòng ngừa căn bệnh này.

Viêm phổi nặng, không chỉ là bệnh của phổi

Viêm phổi là tình trạng nhiễm trùng mô phổi, thường do vi khuẩn, virus hoặc nấm gây ra. Khi bệnh trở nặng, không chỉ nhu mô phổi bị tổn thương mà còn ảnh hưởng đến nhiều cơ quan khác trong cơ thể. Đặc biệt ở trẻ nhỏ, người già, người mắc bệnh mạn tính (tiểu đường, tim mạch, COPD…), viêm phổi nặng có thể tiến triển nhanh và để lại di chứng khó lường.

Ảnh minh họa/ Nguồn internet

Các biến chứng thầm lặng nhưng nguy hiểm

Suy hô hấp cấp: Đây là biến chứng phổ biến và nghiêm trọng nhất. Khi phổi bị viêm nặng, dịch và mủ tích tụ trong phế nang khiến việc trao đổi oxy trở nên khó khăn, dẫn đến thiếu oxy toàn thân. Nếu không được hỗ trợ hô hấp kịp thời, bệnh nhân có thể rơi vào nguy kịch.

Áp xe phổi: Tình trạng vi khuẩn phá hủy mô phổi, tạo ổ mủ bên trong. Áp xe phổi thường gây ho khạc đờm mủ hôi, kéo dài, khó điều trị dứt điểm. Nếu ổ mủ vỡ ra, bệnh nhân có thể bị nhiễm trùng huyết hoặc viêm màng phổi mủ.

Tràn dịch và viêm màng phổi mủ: Khi ổ viêm lan ra màng phổi, dịch viêm tích tụ khiến người bệnh đau ngực, khó thở, sốt cao kéo dài. Đây là biến chứng cần dẫn lưu dịch hoặc phẫu thuật nếu không muốn phổi bị xẹp, dính.

Nhiễm trùng huyết, sốc nhiễm khuẩn: Vi khuẩn từ phổi có thể theo máu lan ra toàn cơ thể, gây nhiễm trùng huyết – tình trạng cực kỳ nguy hiểm, có thể dẫn đến suy đa cơ quan (tim, gan, thận) và tử vong nhanh chóng nếu không cấp cứu kịp thời.

Tổn thương tim và não: Viêm phổi nặng làm giảm oxy máu, tăng gánh cho tim. Người cao tuổi hoặc có bệnh tim mạch nền dễ bị loạn nhịp, suy tim cấp. Ở một số trường hợp, thiếu oxy kéo dài còn ảnh hưởng đến não, gây rối loạn tri giác, lú lẫn hoặc đột quỵ.

Vì sao biến chứng dễ bị bỏ qua?

Nhiều người bệnh chủ quan cho rằng viêm phổi chỉ là cảm cúm nặng, tự mua thuốc uống mà không thăm khám. Ngoài ra, sau khi hết sốt, một số bệnh nhân ngừng điều trị sớm khiến ổ viêm chưa lành hẳn, vi khuẩn còn sót lại gây tái phát hoặc biến chứng. Việc dùng kháng sinh không đúng liều, không đủ thời gian cũng là nguyên nhân khiến bệnh âm ỉ và khó kiểm soát.

Cách phòng ngừa, giảm nguy cơ biến chứng

Tiêm phòng đầy đủ: Tiêm vắc xin phòng phế cầu khuẩn, cúm, COVID-19 giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc và biến chứng viêm phổi, đặc biệt ở trẻ nhỏ và người già.

Giữ vệ sinh hô hấp: Đeo khẩu trang nơi đông người, rửa tay thường xuyên, tránh tiếp xúc với người đang ho, cảm cúm.

Tăng cường sức đề kháng: Ăn uống đủ chất, ngủ đủ giấc, tập thể dục nhẹ nhàng giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng tốt hơn.

Điều trị sớm khi có triệu chứng: Ho, sốt, khó thở, đau ngực, mệt mỏi kéo dài là dấu hiệu cảnh báo viêm phổi. Cần đi khám sớm để được chẩn đoán bằng X-quang, xét nghiệm máu và điều trị đúng phác đồ.

Tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ: Uống thuốc đủ liều, tái khám đúng hẹn, không tự ý ngưng kháng sinh khi thấy đỡ bệnh.

Theo các bác sĩ, viêm phổi nặng thường diễn tiến nhanh, đặc biệt ở người cao tuổi và trẻ nhỏ. Điều quan trọng là không được chủ quan với những triệu chứng ban đầu. Mỗi ca viêm phổi nặng có thể là khởi đầu của hàng loạt biến chứng đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện sớm và điều trị tích cực. Phòng bệnh bằng vắc xin, dinh dưỡng hợp lý và lối sống lành mạnh là hàng rào bảo vệ tốt nhất.

Viêm phổi nặng không chỉ là bệnh lý về phổi mà còn là nguyên nhân dẫn đến nhiều biến chứng thầm lặng nhưng nguy hiểm. Chủ động phòng ngừa, lắng nghe cơ thể và thăm khám sớm khi có dấu hiệu bất thường là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.

Trương Hiền