Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9: Từ giá trị lịch sử đến sức sống trường tồn
Hội thảo khoa học quốc gia khẳng định tầm vóc thời đại, sức sống bền bỉ của Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9, đồng thời rút ra nhiều bài học quý cho công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới...
Chiều 14-8, tại Hà Nội, Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam chủ trì, phối hợp Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh và TP Hà Nội tổ chức hội thảo khoa học quốc gia “Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9: Giá trị thời đại và sức sống trường tồn”.
Hội thảo nằm trong chuỗi kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2-8.
Cách mạng Tháng Tám mở ra kỷ nguyên độc lập
Dự hội thảo có các Ủy viên Bộ Chính trị: Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa; Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình; Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh Nguyễn Xuân Thắng; Bí thư Thành ủy Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài.
Cùng dự còn có nguyên Ủy viên Bộ Chính trị Nguyễn Thiện Nhân; các Ủy viên Trung ương Đảng, lãnh đạo bộ, ngành, lãnh đạo TP Hà Nội và đông đảo chuyên gia, nhà khoa học…
Phát biểu khai mạc, Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa nhắc lại bối cảnh lịch sử: Trước mùa thu 1945, đất nước chìm trong đêm dài nô lệ, hơn 80 năm dưới ách thực dân Pháp, đến năm 1940, phát xít Nhật vào Đông Dương khiến nhân dân ta “một cổ hai tròng”, bị bóc lột tận cùng cả thể xác lẫn tinh thần.
Dù vậy, ngọn lửa cách mạng vẫn âm ỉ. Từ khi thành lập năm 1930, dưới ánh sáng chủ nghĩa Mác - Lênin, Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo nhân dân đấu tranh qua các cao trào cách mạng, xây dựng lực lượng chính trị, vũ trang và căn cứ địa, sẵn sàng đón thời cơ.

Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Viết Thành.
Tháng 8-1945, khi phát xít Nhật đầu hàng Đồng minh, thời cơ “ngàn năm có một” xuất hiện. Chỉ trong 15 ngày, dưới ngọn cờ của Đảng và Bác Hồ, toàn dân tiến hành Tổng khởi nghĩa, giành chính quyền về tay nhân dân.
Ngày 2-9-1945, tại Quảng trường Ba Đình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập, tuyên bố với thế giới: “Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã trở thành một nước tự do độc lập…”.

Toàn cảnh hội thảo. Ảnh: Viết Thành
Theo ông Nghĩa, thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám không chỉ mang ý nghĩa lớn lao với dân tộc Việt Nam, mà còn lan tỏa mạnh mẽ đến phong trào giải phóng dân tộc toàn cầu.
Nhiều bài học lịch sử được đúc kết: Vai trò lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh; biết nắm bắt thời cơ; phát huy sức mạnh đại đoàn kết; đặt niềm tin tuyệt đối vào nhân dân.
Ông đề nghị hội thảo tập trung ba nhóm vấn đề: phân tích bối cảnh, diễn biến và nhân tố làm nên thắng lợi; kế thừa và phát huy giá trị lý luận – thực tiễn; vận dụng sáng tạo các bài học vào xây dựng, bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới.
“Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9 là dịp tri ân thế hệ đi trước, đồng thời là lời hiệu triệu toàn Đảng, toàn dân, toàn quân tiếp tục đồng lòng, phát huy tinh thần yêu nước, ý chí tự lực tự cường và khát vọng phát triển”, ông Nghĩa nhấn mạnh.
Tiếp nối bằng kỷ nguyên vươn mình, thịnh vượng, giàu mạnh
Phát biểu tại hội thảo, Bí thư Thành ủy Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài khẳng định, Cách mạng Tháng Tám là thắng lợi của đường lối đúng đắn, sự lãnh đạo sáng suốt, tầm nhìn chiến lược và khả năng chớp thời cơ “ngàn năm có một” của Đảng, kết hợp sức mạnh dân tộc và thời đại. Hà Nội tự hào là nơi khởi nguồn, tạo tiền đề thành công của Tổng khởi nghĩa giành chính quyền trên cả nước.
Bà nhắc lại hình ảnh hàng chục vạn người dân Hà Nội tụ hội tại Quảng trường Ba Đình ngày 2-9-1945, cùng thề “quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mệnh và của cải để giữ vững quyền tự do và độc lập ấy”.

Bí thư Thành ủy Bùi Thị Minh Hoài phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Viết Thành
Sau 80 năm, Hà Nội đã cùng cả nước đạt nhiều thành tựu to lớn. Thủ đô đang đứng trước thời cơ mới để phát triển nhanh, bền vững, phấn đấu trở thành đô thị “Văn hiến – Văn minh – Hiện đại”, xứng đáng là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học và hội nhập quốc tế.
Theo bà Hoài, hội thảo hôm nay không chỉ có giá trị khoa học mà còn đem lại bài học thực tiễn quý báu cho Hà Nội trong quá trình phát triển, bảo vệ Tổ quốc.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Viết Thành.
Tại hội thảo, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình khái quát sáu bài học lịch sử từ Cách mạng Tháng Tám, trong đó nhấn mạnh vai trò lãnh đạo của Đảng là nhân tố quyết định. “Không có Đảng Cộng sản thì không có nước Việt Nam hôm nay”, ông nói.
Ông cũng nêu những bài học về tư tưởng Hồ Chí Minh, sức mạnh nhân dân, chủ nghĩa yêu nước, đại đoàn kết dân tộc và xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh. Từ con số 211 đảng viên khi thành lập năm 1930, nay Đảng đã có hơn 5,6 triệu đảng viên, hướng tới kỷ niệm 100 năm thành lập vào 2030 với mục tiêu Việt Nam là nước công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; và đến 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao.
“Kể từ Cách mạng Tháng Tám 1945, lịch sử đang được viết tiếp rạng rỡ. Kỷ nguyên độc lập, tự do đã được tiếp nối bằng kỷ nguyên thống nhất đất nước, hòa bình, phát triển và sẽ tiếp tục bằng kỷ nguyên vươn mình, thịnh vượng, giàu mạnh”, Phó Thủ tướng khẳng định.