Cà Mau tăng tốc chống IUU, quyết tâm gỡ 'thẻ vàng' EC

Siết chặt quản lý, xử lý nghiêm vi phạm

Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau vừa ban hành Kế hoạch tăng cường triển khai các nhiệm vụ chống khai thác IUU, nhằm thực hiện nghiêm chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, đáp ứng các khuyến nghị của EC, hướng đến mục tiêu phát triển nghề cá hiện đại, bền vững.

Lực lượng chức năng tổ chức Hội nghị tuyên truyền, vận động chủ tàu, ngư dân chấp hành nghiêm các quy định về phòng, chống khai thác IUU.

Kế hoạch đặt mục tiêu cụ thể: Chấm dứt hoàn toàn tình trạng tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài; đảm bảo 100% ngư dân được tuyên truyền, phổ biến đầy đủ quy định pháp luật; kiểm soát chặt chẽ đội tàu và hoạt động khai thác trên biển; từng bước hiện đại hóa quản lý nghề cá gắn với số hóa dữ liệu và giám sát hành trình.

Tỉnh yêu cầu tất cả chủ tàu thuộc nhóm nguy cơ cao phải ký cam kết không vi phạm, cập nhật đầy đủ hồ sơ, thông tin để phục vụ thanh tra. Mọi hành vi vi phạm, đặc biệt là tái phạm hoặc tổ chức khai thác trái phép sẽ bị xử lý nghiêm, kể cả khởi tố hình sự nếu đủ căn cứ pháp lý.

Song song đó, tỉnh chỉ đạo rà soát, xóa đăng ký, chuyển đổi công năng các tàu không đủ điều kiện hoạt động; cập nhật dữ liệu đội tàu lên hệ thống VNFishbase và VNeID; đầu tư hạ tầng tại cảng cá, bổ sung nhân lực giám sát sản lượng, kiểm soát chặt tàu cá ra vào, kiểm tra cơ sở thu mua thủy sản. Mọi tàu cá đều phải thực hiện đúng quy định về thủ tục xuất, nhập bến.

Lực lượng chức năng được giao lập danh sách theo dõi, giám sát sát sao các chủ tàu có nguy cơ vi phạm; điều tra, xử lý dứt điểm các vụ việc tồn đọng, nhất là 3 tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài đang trong quá trình xác minh, xử lý.

Từ đầu năm 2025 đến nay, toàn tỉnh Cà Mau đã xử phạt 39 vụ vi phạm IUU, trong đó có 8 vụ ngắt kết nối thiết bị giám sát hành trình (VMS), 6 vụ khai thác sai vùng, 25 vụ khác. Đặc biệt, đã khởi tố hình sự 1 vụ tổ chức, môi giới cho người khác xuất nhập cảnh trái phép gắn với hoạt động IUU; khởi tố 2 tàu vi phạm vùng biển nước ngoài, đang tiếp tục điều tra 4 tàu còn lại. Đây là những động thái cứng rắn thể hiện quyết tâm cao của tỉnh trong xử lý tận gốc tình trạng vi phạm, giữ vững kỷ cương pháp luật.

Đẩy mạnh tuyên truyền, đi đôi với hành động

Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau đã chỉ đạo mở đợt cao điểm tổng kiểm tra, xác minh và số hóa dữ liệu toàn bộ các tàu cá có nguy cơ vi phạm IUU, giao nhiệm vụ cụ thể cho từng sở, ngành, địa phương. Tỉnh phân công cán bộ trực tiếp theo dõi từng nhóm tàu, tăng cường phối hợp giữa lực lượng kiểm ngư, biên phòng, cảnh sát biển và chính quyền cơ sở. Đặc biệt, Ban Thường vụ các huyện ủy ven biển phải vào cuộc trực tiếp cùng các đoàn thể, lực lượng chuyên môn cơ sở.

BĐBP Cà Mau phát tờ rơi tuyên truyền pháp luật về khai thác thủy sản, chống khai thác IUU cho chủ tàu, ngư dân xã Sông Đốc.

Theo chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau chỉ đạo: Các tàu cá mất tín hiệu VMS, cố tình ngắt thiết bị hoặc không khai báo sẽ bị xử lý nghiêm khắc, coi đây là trọng điểm giám sát của các lực lượng; Công tác truyền thông, nâng cao nhận thức được đẩy mạnh, đảm bảo 100% ngư dân, đặc biệt là chủ tàu có tàu trên 15 mét, được tiếp cận đầy đủ các quy định mới, như Nghị quyết số 04/2024/NQ-HĐTP của Hội đồng Thẩm phán TANDTC về xử lý hình sự hành vi vi phạm trong lĩnh vực khai thác thủy sản.

Bà Huỳnh Thị Lài, chủ tàu cá tại xã Sông Đốc, chia sẻ: “Gia đình tôi có hai tàu khai thác, trong đó một tàu dài trên 15 mét. Tôi và nhiều ngư dân ở đây đều hiểu trách nhiệm của mình. Chúng tôi ủng hộ và cam kết đồng hành cùng chính quyền trong nỗ lực gỡ “thẻ vàng” vì tương lai nghề biển lâu dài”.

Gấp rút chuẩn bị cho thanh tra EC lần thứ 5

Hiện toàn tỉnh Cà Mau (mới) có 5.302 tàu cá, trong đó 1.974 tàu dài từ 15 mét trở lên – thuộc diện bắt buộc giám sát hành trình và xác nhận nguồn gốc khai thác. Tỉnh có 5 cảng cá đang hoạt động, gồm 3 cảng đủ điều kiện xác nhận nguồn gốc thủy sản: Cảng Sông Đốc, Cảng Rạch Gốc (loại II) và Cảng Cái Đôi Vàm (loại III).

Tỉnh đang gấp rút chuẩn bị đợt thanh tra lần thứ 5 của EC, dự kiến diễn ra vào cuối năm 2025. Chủ tịch UBND tỉnh đã chỉ đạo chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, số liệu, phân công đầu mối cung cấp thông tin cho đoàn thanh tra, xem đây là thời cơ then chốt để Việt Nam sớm gỡ bỏ “thẻ vàng”.

Tại xã Sông Đốc có nhiều tàu cá, đồng thời chủ tàu và ngư dân cam kết đồng hành cùng chính quyền trong nỗ lực gỡ “thẻ vàng”, hướng tới phát triển nghề biển bền vững.

Ông Đỗ Văn Sử – Chủ tịch UBND xã Sông Đốc, cho biết: “Hiện địa phương có hơn 2.000 tàu cá đang hoạt động. Trong đó, có 989/987 tàu đã được lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (con số chênh lệch do có một số tàu đăng ký mới hoặc cập nhật dữ liệu hành chính).

Về công tác quản lý kết nối thiết bị giám sát hành trình, đến nay tỷ lệ số hóa tàu mất kết nối đạt 99,32% trên tổng số 147 tàu, trong đó có 80,95% tàu đạt yêu cầu theo quy định. Ngoài ra, địa phương hiện còn 4 tàu “3 không” (không đăng ký, không đăng kiểm, không giấy phép khai thác thủy sản). Cả 4 tàu này đã được đưa vào danh sách số hóa, tuy nhiên chỉ có 2 tàu đủ điều kiện đạt yêu cầu.

Với quyết tâm cùng cả tỉnh và cả nước gỡ 'thẻ vàng' EC đối với thủy sản Việt Nam, địa phương đang tăng cường tuyên truyền, vận động và kiên quyết yêu cầu chủ tàu chấp hành nghiêm các quy định pháp luật. Chúng tôi tiếp tục siết chặt công tác quản lý nghề cá, nhất là kiểm soát tàu cá xuất – nhập bến, giám sát hành trình và xử lý dứt điểm tàu '3 không' hoạt động trái phép.”

Với sự vào cuộc đồng bộ, kiên quyết của cả hệ thống chính trị, sự đồng thuận của ngư dân và quyết tâm chính trị cao, Cà Mau đang thể hiện vai trò tiên phong trong hành trình cùng cả nước gỡ “thẻ vàng” EC, từng bước đưa ngành thủy sản Việt Nam phát triển hiện đại, bền vững và hội nhập sâu rộng với thế giới.

Trọng Nghĩa