Bộ Y tế nêu lý do Việt Nam phản đối thuốc lá thế hệ mới

Tại hội thảo cập nhật thông tin về tác hại của sản phẩm thuốc lá mới do Bộ Y tế tổ chức ngày 8-4, ông Nguyễn Huy Quang, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế, cho rằng việc phòng chống tác hại của thuốc lá là cuộc đấu tranh dai dẳng, trường kỳ giữa lợi ích sức khỏe với các công ty đa quốc gia, công ty sản xuất thuốc lá. Tại Việt Nam, thời gian gần đây, tiêu dùng thuốc lá truyền thống có xu hướng giảm do có những quyết sách quyết liệt phòng chống tác hại thuốc lá.

Ông Nguyễn Huy Quang cảnh báo thuốc lá mới là mối nguy cơ mới cho sức khỏe

Tuy nhiên, gần đây lại xuất hiện thuốc lá thế hệ mới (thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng) và như thế lại tiếp tục một cuộc vận động với các công ty sản xuất thuốc lá. Mới đây, thông tin Cơ quan quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) có văn bản xác nhận một sản phẩm thuốc lá làm nóng (thuốc lá nung nóng) là sản phẩm giảm phơi nhiễm đã dẫn đến hiểu sai lệch, hiểu lầm. "Nhiều người không hiểu bản chất phán quyết của FDA, làm thông tin sai lệch. Công ty cũng cố tình làm công chúng hiểu sai lệch phán quyết của FDA. Đây không phải là sản phẩm giảm hại, không phải sản phẩm an toàn hơn, không phải sản phẩm bảo vệ sức khỏe cộng đồng, không thể thay thế nghiện một cái này bằng nghiện một cách khác"- ông Quang nhấn mạnh.

Cũng theo ông Quang, kết quả điều tra năm 2015 cho thấy tỉ lệ hút thuốc lá ở nữ giới là 1,1%; ở nam giới là 45,3%. Tuy nhiên, nghiên cứu mới đây của Viện Chiến lược và Chính sách y tế năm 2020 tại Hà Nội cho thấy ở nhóm học sinh lớp 8-12, tỉ lệ hút thuốc lá mới ở nữ lên đến 4,8% và ở nam là 12,4%. "Đây là những con số biết nói. Thuốc lá mới này dễ tiếp cận giới trẻ, dù chỉ mới là thuốc lá nhập lậu. Đây là mối nguy cơ cho tương lai, cho sức khỏe của dân tộc, của giống nòi bị ảnh hưởng của thuốc lá mới" - ông Quang nhấn mạnh.

Bác sĩ Vũ Văn Thành, Hội Phổi Việt Nam, khẳng định các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới gồm: Thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng đều ảnh hưởng đến sức khỏe với các nguy cơ mắc bệnh tim mạch, phổi, ung thư… Đặc biệt trong các sản phẩm thuốc lá điện tử có hàm lượng Nicotin rất cao và là chất gây nghiện, ảnh hưởng đến não bộ, tim mạch, đặc biệt nguy hại với phụ nữ mang thai, chưa kể hàng loạt kim loại như: Chì, bạc, cadmium, thủy nhân, nickel có thể gây ung thư. "Quá trình khám và điều trị người bệnh cũng như các công bố của quốc tế chúng tôi nhận thấy hình ảnh X-quang ngực ở người hút thuốc lá điện tử có hình ảnh tổn thương nhu mô phổi ở bệnh nhân. Trong khi đó với sản phẩm thuốc lá nung nóng còn chứa một số chất độc cao hơn thuốc lá điện tử"- bác sĩ Thành nhận định.

Bác sĩ Vũ Văn Thành nói về tác hại của các sản phẩm thuốc lá mới

Bác sĩ Thành cho biết trên thế giới các bác sĩ đã từng điều trị cho một trường hợp thanh niên 16 tuổi bị viêm phổi tăng bạch cầu cấp tính mức độ nặng sau sử dụng thuốc lá nung nóng 2 tuần với triệu chứng khó thở nặng dần. Bệnh nhân được chuyển đến Khoa cấp cứu và được đặt nội khí quản, thở máy, can thiệp tim phổi nhân tạo (ECMO) do suy hô hấp nặng.

Bác sĩ Thành cũng cảnh báo các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng có thể gây ra những thay đổi có hại cho não đang phát triển của thanh thiếu niên, kiểm soát sự chú ý, học tập. Nicotin có thể đi qua nhau thai và ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi và sau khi sinh (hệ thần kinh, thai chết lưu), tăng các nguy cơ chấn thương do thiết bị thuốc lá điện tử phát nổ…

Cảnh báo về những nguy hại của các sản phẩm thuốc làm nóng được truyền thông rầm rộ thời gian qua, ông Đào Thế Sơn, thuộc Liên minh Quốc tế phòng chống lao và bệnh phổi, cho biết thuốc lá làm nóng đều có chứa nicotine và thuốc lá. "Gần đây, nhiều thông tin cho rằng thuốc lá làm nóng do một công ty thuốc lá sản xuất an toàn hơn thuốc lá truyền thống nhưng thực tế chưa có bằng chứng nào chứng minh rằng rằng việc chuyển từ sử dụng thuốc lá truyền thống sang thuốc lá làm nóng sẽ giảm nguy cơ bệnh tật liên quan tới thuốc lá"- ông Sơn nói.

Thuốc lá thế hệ mới làm tăng các nguy cơ mắc bệnh tim mạch, phổi - Ảnh minh họa

Cũng theo ông Sơn, trong hồ sơ gửi FDA, bản thân công ty thuốc lá này cũng thừa nhận điều này và cho biết sử dụng hệ thống thuốc lá làm nóng có thể gây hại cho sức khỏe. Ông Sơn cho biết đến thời điểm này FDA không phán quyết thuốc lá làm nóng là an toàn hơn thuốc lá truyền thống. Dựa trên các bằng chứng hiện tại, nhiều quốc gia tiếp tục cấm hoặc hạn chế lưu hành sản phẩm thuốc lá làm nóng. Bởi không có mức độ phơi nhiễm thuốc lá nào được cho là an toàn và không có bằng chứng cho thấy thuốc lá làm nóng giúp cai nghiện. Trên thực tế, mọi sản phẩm thuốc lá đều có hại.

Bà Đoàn Thu Huyền, Giám đốc quốc gia, Tổ chức Chiến dịch vì Trẻ em không thuốc lá, cho rằng thời gian qua đã có nhiều thông tin sai lệch FDA về các sản phẩm thuốc lá mới. Thậm chí, tại Trung Quốc, đã lan truyền thông tin về việc sử dụng nicotine giúp chống lại Covid-19 giúp phòng ngừa các bệnh hô hấp và người hút thuốc lá ít nguy cơ mắc Covid-19 hay quảng cáo hút thuốc lá điện tử giúp phòng chống một số bệnh hô hấp. Đây là những thông tin sai lệch.

Đến nay, thuốc lá mới gồm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đều chưa được cho phép sản xuất và kinh doanh tại Việt Nam. Nhiều chuyên gia cho rằng Việt Nam không nên cấp phép nhập khẩu và lưu hành thuốc lá điện tử bởi đây là là nguy cơ mới cho một hình thức nghiện khác, gây nhiều tốn kém về sức khỏe, tiền bạc...

N.Dung