Bộ Tài chính: Mức giảm trừ gia cảnh không phân biệt thu nhập cao - thấp, địa bàn
Theo Bộ Tài chính, mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế và người phụ thuộc được xác định theo một con số cụ thể, áp dụng thống nhất trên mặt bằng chung của toàn xã hội, không phân biệt người có thu nhập cao hay thấp, nhu cầu tiêu dùng khác nhau hoặc sinh sống tại các địa bàn khác nhau.
Tại hồ sơ thẩm định dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) gửi Bộ Tư pháp mới nhất, Bộ Tài chính đã đề xuất sửa đổi một số quy định về giảm trừ gia cảnh cho cá nhân người nộp thuế và người phụ thuộc.
Theo quy định của Luật Thuế Thu nhập cá nhân (TNCN) hiện hành, cá nhân được trừ các khoản bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp đối với một số ngành nghề phải tham gia bảo hiểm bắt buộc, trừ đi mức giảm trừ gia cảnh, các khoản đóng góp từ thiện, nhân đạo, các khoản phụ cấp, trợ cấp theo quy định... số còn lại mới là thu nhập làm căn cứ tính thuế.
Mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế và người phụ thuộc được áp dụng thống nhất trên mặt bằng chung của toàn xã hội (Ảnh minh họa: KT)
Theo Bộ Tài chính, hiện có ý kiến cho rằng, cần quy định mức giảm trừ gia cảnh dựa theo mức lương tối thiểu vùng. Cụ thể, mức giảm trừ gia cảnh ở các đô thị, thành phố lớn nên cao hơn so với khu vực nông thôn, miền núi do chi phí sinh hoạt tại đây đắt đỏ hơn.
Tuy nhiên, theo Bộ Tài chính, với quy định của pháp luật về thuế thu nhập cá nhân, mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế và người phụ thuộc được xác định theo một con số cụ thể, áp dụng thống nhất trên mặt bằng chung của toàn xã hội, không phân biệt người có thu nhập cao hay thấp, nhu cầu tiêu dùng khác nhau hoặc sinh sống tại các địa bàn khác nhau.
Pháp luật về thuế thu nhập cá nhân ở nhiều quốc gia, bao gồm cả các nước phát triển và đang phát triển, cũng chỉ quy định một mức giảm trừ gia cảnh chung, áp dụng thống nhất, không phân biệt theo khu vực cư trú hay nhóm dân cư.
Đối với cá nhân làm việc tại các địa bàn có điều kiện khó khăn, Luật Thuế thu nhập cá nhân đã quy định một số khoản phụ cấp như trợ cấp khu vực, trợ cấp thu hút, trợ cấp chuyển vùng… sẽ không tính vào thu nhập chịu thuế, nhằm hỗ trợ người lao động cũng như khuyến khích cá nhân đến làm việc tại các địa bàn này. Ngoài ra, cá nhân gặp khó khăn do thiên tai, hỏa hoạn, tai nạn hoặc mắc bệnh hiểm nghèo, pháp luật về thuế thu nhập cá nhân cũng có quy định giảm thuế.
Bộ Tài chính dẫn chứng kinh nghiệm của các nước cho thấy, hầu hết pháp luật Thuế TNCN của các nước đều có quy định về mức giảm trừ gia cảnh theo các hình thức và cách thức khác nhau. Về phân loại, các khoản giảm trừ TNCN các nước áp dụng được chia thành 3 nhóm: giảm trừ chung cho cá nhân người nộp thuế; các khoản giảm trừ cho người phụ thuộc, như giảm trừ cho con, cho vợ hoặc chồng, cho bố, mẹ...; và các khoản giảm trừ có tính chất đặc thù (ví dụ, giảm trừ cho chi phí y tế, giáo dục...).
Bên cạnh đó, cũng có ý kiến cho rằng, cần nghiên cứu cho phép người nộp thuế được trừ một số khoản chi trong năm ở mức độ phù hợp như các khoản chi phí về y tế, giáo dục trước khi tính thuế. Qua đó, tạo điều kiện cho người nộp thuế tiết giảm được một phần chi phí cho các hoạt động này.
Bộ Tài chính cho biết, qua nghiên cứu kinh nghiệm các nước, nhằm phát huy tốt vai trò, ý nghĩa của chính sách thuế TNCN trong việc điều tiết thu nhập nhưng có tính đến điều kiện, hoàn cảnh của người nộp thuế, Bộ Tài chính đề xuất bổ sung các khoản giảm trừ đặc thù khác bên cạnh các khoản đóng góp cho từ thiện, nhân đạo đã được quy định tại Luật hiện hành trước khi tính thuế cho cá nhân người nộp thuế, cụ thể: Người nộp thuế được giảm trừ vào thu nhập trước khi tính thuế các khoản chi cho y tế, giáo dục – đào tạo của người nộp thuế và của người phụ thuộc của người nộp thuế.
Nội dung này, cơ quan soạn thảo đề nghị giao Chính phủ quy định chi tiết để đảm bảo linh hoạt, phù hợp với tình hình kinh tế xã hội.
"Phạm vi các khoản chi được giảm trừ, mức độ được giảm trừ đối phải được cân nhắc, tính toán phù hợp để vừa đạt được mục tiêu đề ra nhưng cũng không làm giảm vai trò của chính sách thuế thuế thu cá nhân dưới phương diện là một công cụ điều tiết thu nhập, thực hiện phân phối lại thu nhập trong nền kinh tế", Bộ Tài chính nhấn mạnh.
Bộ Tài chính sẽ trình Chính phủ trình Quốc hội về dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) tại kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV (tháng 10/2025).
