Bộ Quốc phòng Mỹ đề xuất thêm Baidu, BYD, Alibaba vào danh sách hỗ trợ quân đội Trung Quốc

Đó nội dung trích từ bức thư gửi Quốc hội khoảng 3 tuần trước khi Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đạt được thỏa thuận đình chiến thương mại rộng hơn.

Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ Stephen Feinberg thông báo kết luận này tới các nhà làm luật trong bức thư đề ngày 7.10, gửi đến lãnh đạo Ủy ban Quân vụ Hạ viện và Thượng viện, trang Bloomberg đưa tin hôm 27.11 (giờ Việt Nam).

Hiện chưa rõ liệu 3 gã khổng lồ Trung Quốc đã bị chính thức đưa vào danh sách 1260H (danh sách xác định các doanh nghiệp có liên hệ với quân đội Trung Quốc đang hoạt động tại Mỹ) hay chưa. Danh sách này không kéo theo hậu quả pháp lý trực tiếp nhưng là cảnh báo quan trọng với giới đầu tư Mỹ.

Stephen Feinberg cho biết Alibaba (tập đoàn thương mại điện tử), Baidu (gã khổng lồ tìm kiếm), BYD (hãng sản xuất ô tô điện lớn nhất thế giới), cùng 5 công ty khác, Eoptolink Technology, Hua Hong Semiconductor, RoboSense Technology, WuXi AppTec và Zhongji Innolight, đều có khả năng bị đưa vào danh sách 1260H. Danh sách được công bố hằng năm và phiên bản gần nhất, cập nhật tháng 1 trước khi ông Trump nhậm chức Tổng thống Mỹ, chưa bao gồm cả những cái tên này.

“Qua rà soát thông tin mới nhất, Bộ Quốc phòng Mỹ đã xác định 8 thực thể được coi là ‘các công ty quân sự Trung Quốc’ theo quy định pháp luật và cần được bổ sung vào danh sách 1260H”, Stephen Feinberg viết.

Bức thư được soạn trước hội nghị thượng đỉnh ngày 30.10 giữa ông Trump và ông Tập Cận Bình tại Hàn Quốc, nơi hai bên đồng ý giảm thuế và cam kết tạm dừng một số kiểm soát xuất khẩu. Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Mỹ không trả lời khi được Bloomberg đề nghị bình luận.

Bộ Quốc phòng Mỹ kết luận rằng Alibaba, Baidu và BYD nên được đưa vào danh sách các công ty hỗ trợ quân đội Trung Quốc, theo bức thư gửi Quốc hội khoảng 3 tuần trước khi Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình đạt được thỏa thuận đình chiến thương mại rộng hơn - Ảnh: Reuters

Trong một tuyên bố, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết nước này “luôn phản đối việc Mỹ mở rộng khái niệm an ninh quốc gia, lập ra các danh sách mang tính phân biệt dưới nhiều lý do khác nhau và vô cớ đàn áp doanh nghiệp Trung Quốc”.

“Chúng tôi kêu gọi Mỹ ngay lập tức sửa chữa hành động sai lầm và sẽ áp dụng các biện pháp cần thiết để kiên quyết bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp Trung Quốc”, Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói thêm.

Đại diện của 8 công ty Trung Quốc được nêu trong thư chưa phản hồi câu hỏi từ Bloomberg.

AI và robot

Việc một số công ty lớn Trung Quốc bị đưa vào danh sách vào tháng 1.2025 đã gây ra đợt bán tháo cổ phiếu, ảnh hưởng đến Tencent Holdings (gã khổng lồ game và mạng xã hội) cùng Contemporary Amperex Technology (hãng sản xuất pin cho Tesla của Elon Musk cũng như nhiều hãng ô tô khác).

Nếu bị đưa vào danh sách 1260H, Alibaba có thể đối mặt thách thức lớn vì đang tăng tốc cạnh tranh toàn cầu trong lĩnh vực AI (trí tuệ nhân tạo) với các đối thủ.

Đầu tháng 11, một bản ghi nhớ của Nhà Trắng, do tờ FT đăng tải, tiết lộ Alibaba đã cung cấp hỗ trợ công nghệ cho quân đội Trung Quốc nhắm vào các mục tiêu tại Mỹ. Alibaba bác bỏ cáo buộc này, gọi đây là thông tin “hoàn toàn sai sự thật” và là “chiến dịch truyền thông độc hại” nhằm “phá hoại thỏa thuận thương mại gần đây của Tổng thống Trump với Trung Quốc”.

Eoptolink Technology và Zhongji Innolight đều là hãng sản xuất hàng đầu về bộ thu phát quang, thiết bị thiết yếu để kết nối chip AI trong các cụm máy và được Nvidia xác định là đối tác trong hệ sinh thái của hãng.

RoboSense Technology cung cấp cảm biến được sử dụng rộng rãi trong xe tự hành, robot, và cũng được Nvidia nêu tên là đối tác của nền tảng lái xe tự động của mình.

Hua Hong Semiconductor là một trong những hãng sản xuất chip lớn nhất Trung Quốc, chuyên về đúc chip tương tự TSMC nhưng ở phân khúc công nghệ thấp và trung cấp. Họ sản xuất chip cho các ứng dụng như IoT (internet vạn vật), thiết bị tiêu dùng, xe điện, điều khiển công nghiệp, thẻ thông minh, chip bảo mật. TSMC (Đài Loan) là hãng sản xuất chip theo hợp đồng lớn nhất thế giới.

WuXi AppTec là tập đoàn dịch vụ sinh học - dược phẩm hàng đầu Trung Quốc. Công ty cung cấp dịch vụ nghiên cứu và phát triển thuốc, thử nghiệm tiền lâm sàng, sản xuất dược phẩm và hỗ trợ các hãng dược toàn cầu phát triển thuốc mới.

Danh sách 1260H, được công bố lần đầu năm 2021, hiện gồm hơn 130 thực thể bị cáo buộc hợp tác với quân đội Trung Quốc. Danh sách này trải rộng từ hãng hàng không, xây dựng, vận tải biển, nhà sản xuất phần cứng máy tính đến doanh nghiệp viễn thông.

Theo phân tích của hãng luật Hogan Lovells, việc bị đưa vào danh sách 1260H có “một số tác động trực tiếp và gián tiếp”, gồm hạn chế hợp đồng quốc phòng với Mỹ, khả năng bị liệt vào các danh sách hạn chế khác, tổn hại danh tiếng và chi chi phí tuân thủ (quy định/pháp lý) tăng cao.

Sơn Vân