Bị khởi tố và bãi nhiệm ĐBQH, Bí thư Bắc Giang Dương Văn Thái sẽ bị xử lý về mặt Đảng ra sao?

Chiều hôm qua (2-5), tại kỳ họp bất thường lần thứ 7, Quốc hội đã thực hiện quy trình bãi nhiệm đại biểu Quốc hội khóa XV đối với ông Dương Văn Thái, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Giang.

Trước đó, ông Thái cũng đã bị khởi tố bị can sau khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết 1046/NQ-UBTVQH15 đồng ý đề nghị của Viện trưởng VKSND Tối cao về việc khởi tố bị can, bắt tạm giam đại biểu quốc hội.

Ông Dương Văn Thái khi bị bắt đang là Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Giang. Do đó, bên cạnh quy trình tố tụng, sau khi bị bãi nhiệm đại biểu Quốc hội, quy trình xử lý tiếp theo về mặt Đảng đối với ông Thái ra sao?

Ông Dương Văn Thái vừa bị bãi nhiệm đại biểu Quốc hội khóa XV vào chiều nay (2-5).

Hiện nay, việc kỷ luật cán bộ, công chức, viên chức thực hiện theo nguyên tắc là kỷ luật của Đảng đồng bộ với kỷ luật hành chính.

Về mặt hành chính, ông Dương Văn Thái là cán bộ. Theo quy định tại Khoản 1, Điều 7, Nghị định 112/2020 (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 71/2023) thì đối với cán bộ có 4 hình thức kỷ luật, đó là: Khiển trách, cảnh cáo, cách chức, bãi nhiệm.

Ông Dương Văn Thái bị kỷ luật với hình thức “bãi nhiệm” đại biểu Quốc hội, tức là hình thức kỷ luật cao nhất đối với cán bộ.

Về kỷ luật đảng, theo quy định tại khoản 2 Điều 7 Quy định 69-QĐ/TW ngày 6-7-2022 của Bộ Chính trị, có 4 hình thức kỷ luật áp dụng đối với đảng viên chính thức là: Khiển trách, cảnh cáo, cách chức (nếu có chức vụ), khai trừ.

Theo phụ lục 1 về các chức danh cán bộ diện Trung ương quản lý kèm theo Quy định số 80-QĐ/TW ngày 18-8-2022 của Bộ Chính trị, cả hai vị trí Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Bắc Giang mà ông Dương Văn Thái đảm nhiệm đều thuộc thẩm quyền quản lý cán bộ của Bộ Chính trị.

Trong khi đó, Điều 11 Quy định 22-QĐ/TW ngày 28-7-2021 của Ban Chấp hành Trung ương “về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng”:

Thứ nhất, Ban Bí thư, Bộ Chính trị quyết định các hình thức kỷ luật đảng viên, kể cả đảng viên là cán bộ thuộc diện Ban Bí thư, Bộ Chính trị quản lý; khiển trách, cảnh cáo Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương (kể cả Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Bộ Chính trị) vi phạm phẩm chất chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống, sinh hoạt đảng, thực hiện nhiệm vụ đảng viên. Trường hợp cách chức, khai trừ thì Ban Bí thư, Bộ Chính trị báo cáo Ban Chấp hành Trung ương xem xét, quyết định.

Thứ hai, Ban Chấp hành Trung ương là cấp quyết định kỷ luật cuối cùng; quyết định các hình thức kỷ luật đảng viên, kể cả Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương, Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư.

Trong trường hợp của ông Dương Văn Thái đã bị “bãi nhiệm” Đại biểu Quốc hội, mà kỷ luật hành chính “đồng bộ”, “tương xứng” với kỷ luật đảng nên ông Thái sẽ bị cách chức Ủy viên Trung ương, cách chức Bí thư Tỉnh ủy và có thể bị khai trừ ra khỏi đảng.

Tuy nhiên trước đó, ông Thái đã bị khởi tố, bắt tạm giam, như vậy ông thuộc diện bị “truy cứu trách nhiệm hình sự”.

Mà theo quy định tại Khoản 9 Điều 2 Quy định 69-QĐ/TW thì: “Đảng viên vi phạm pháp luật phải xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật; đảng viên vi phạm pháp luật đến mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự, bị truy nã, bị tòa án tuyên phạt từ hình phạt cải tạo không giam giữ trở lên thì khai trừ ra khỏi Đảng; nếu hình phạt nhẹ hơn cải tạo không giam giữ thì tùy nội dung, tính chất, mức độ hậu quả, nguyên nhân vi phạm và các tình tiết tăng nặng hoặc giảm nhẹ để thi hành kỷ luật đảng tương xứng. Nếu làm thất thoát tài chính, tài sản của Đảng, Nhà nước, của tổ chức, cá nhân thì phải xem xét trách nhiệm và bồi thường”.

Với quy định này, đảng viên vi phạm đến mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự thì sẽ khai trừ ra khỏi Đảng.

Như vậy, ông Dương Văn Thái sẽ bị khai trừ ra khỏi Đảng. Thẩm quyền này thuộc Ban Chấp hành Trung ương.

Và tới đây, trong cuộc họp Ban Chấp hành Trung ương gần nhất, Bộ Chính trị sẽ báo cáo Ban Chấp hành Trung ương để Ban Chấp hành Trung ương thực hiện quy trình kỷ luật đối với ông Dương Văn Thái, đó có thể:

Một là, có thể biểu quyết cách chức Ủy viên Trung ương Đảng, cách chức Bí thư Tỉnh ủy và khai trừ ra khỏi Đảng.

Hai là, biểu quyết khai trừ ra khỏi Đảng đối với ông Dương Văn Thái. Khi đã bị khai trừ ra khỏi Đảng, chắc chắn tất cả các chức vụ về Đảng mà ông Dương Văn Thái hiện đảm nhiệm như Ủy viên Trung ương, Bí thư Tỉnh ủy cũng sẽ không còn.

TS VŨ TRUNG KIÊN, Phó Trưởng khoa Xây dựng Đảng, Học viện Chính trị Khu vực II