Bí ẩn về báu vật gần 1.000 năm tại chùa Ngô Xá nằm dưới chân núi Chương Sơn ở Nam Định

Ngoài những kiến trúc cổ và gắn liền với những giai thoại lịch sử, chùa Ngô Xá nằm dưới chân núi Chương Sơn, xã Yên Lợi, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định còn lưu giữ một số báu vật ngàn năm vô cùng quý hiếm mang giá trị lịch sử, văn hóa thời nhà Lý.

Một trong những bảo vật quý hiếm thời nhà Lý, có thể kể đến pho tượng Phật A Di Đà bằng đá xanh. Tượng cao tổng thể khoảng 2m. Trong đó, phần tượng cao 0,92m, hai đầu gối khuỳnh rộng 0,72m, phần bệ cao 1,08m, bệ sen có đường kính 0,76m. Đầu tượng và thân tượng ghép với nhau bằng mộng có thể tháo rời.

Tượng Phật A Di Đà báu vật từ thời nhà Lý từng được thờ tại phế tích bảo tháp Chương Sơn (chùa Ngô Xá).

Thân tượng liền khối với cổ bệ. Cổ bệ hình tròn dẹt, 2 mặt trên dưới phẳng, xung quanh chạm nổi 2 con sư tử trong tư thế nhìn nghiêng, miệng cùng ngậm chung một viên ngọc, đuôi chụm nâng hình lá đề.

Trên mặt các cánh sen chạm nổi hình một đôi rồng chầu, thân hình mềm mại, đầu hướng lên trên, với các chi tiết hoa văn dày đặc được chạm đục tinh tế. Báu vật có nét chạm trổ tinh tế thấm đượm tinh thần dân tộc. Đây là một trong những tượng phật bằng đá có niên đại sớm nhất, thời Lý, hiện còn lưu giữ được ở Bắc Bộ.

Bệ tượng cao khoảng 1m, gồm 2 phần là đài sen dùng để đặt tượng. Đài sen hình tròn dẹt, mặt ngoài tạo 2 lớp cánh sen nổi ôm sát nhau.

Theo các nhà khảo cổ học, cả nước hiện chỉ còn pho tượng của chùa Ngô Xá còn nguyên vẹn so với các pho tượng khác cùng thời. Các pho tượng Phật khác thời Lý đều không còn nguyên vẹn, như pho tượng phật A di đà tại chùa Phật Tích cũng chỉ còn phần thân và đế là nguyên gốc thời Lý, phần đầu tượng là sản phẩm của thế kỷ XVII.

Năm tượng Phật A Di Đà trong các ngôi chùa gồm: chùa Một Mái (trên núi Sài Sơn, còn gọi núi Chùa Thầy); chùa Huỳnh Cung (Hà Nội); chùa La Khê (Hà Nội); chùa Ngô Xá (Nam Định), chùa Phật Tích (Bắc Ninh) và 2 pho Kim Cương - một ở chùa Phật Tích (hiện bảo tồn ở Bảo tàng Lịch sử Quốc gia) và một ở chùa Long Đọi (Hà Nam).

Theo các nhà khảo cổ học, cả nước hiện chỉ còn pho tượng của chùa Ngô Xá còn nguyên vẹn so với các pho tượng khác cùng thời.

Ngoài bức tượng Phật A Di Đà thì hiện vật thành bậc lan can thành bậc của di tích bảo tháp Chương Sơn (chùa Ngô Xá) được công nhận là bảo vật Quốc gia. Di vật này gồm hai tấm đá lớn ghép lại, chạm hình sóng cuộn, lan can được chạm cả hai bên mặt, mỗi mặt có 7 hình người, trong điệu múa dâng hoa, mỗi người ở tư thế khác nhau.

Ngoài ra, các nhà khảo cổ còn tìm thấy ở đây những viên gạch lớn ghi chữ Hán, được chế tạo vào đời vua thứ tư nhà Lý, niên hiệu Long Phù Nguyên hóa năm thứ năm (tức 1105),…

Bia đá khắc chữ nôm, 1 trong những báu vật ở chùa Ngô Xá.

Với những giá trị đặc biệt quý hiếm, ngày 30/12/2013, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành quyết định số 2599/QĐ-TTg công nhận Bảo vật Quốc gia với tượng Phật chùa Ngô Xá cùng với thành bậc lan can và hàng nghìn hiện vật khác bằng đá tìm thấy năm 1966 - 1967 tại núi Chương Sơn.

Xem thêm video đang được quan tâm:

Video: Những tác phẩm của làng nghề sơn mài truyền thống Hổ Sơn ở Nam Định

Nhật Tân