Bắc Ninh: Linh hoạt cơ cấu cây trồng vụ đông trên đất bãi
Với diện tích đất bãi rộng lớn ven sông Đuống và sông Thái Bình, sản xuất cây màu từ lâu đã là nguồn thu nhập quan trọng của nhiều hộ nông dân tại các xã ven sông trong tỉnh Bắc Ninh. Dù chịu ảnh hưởng của mưa lũ ngay khi vào vụ đông, song chính quyền và nông dân các địa phương đã linh hoạt cơ cấu cây trồng nhằm đạt hiệu quả cao nhất.
Trên vùng bãi trải dài phủ màu xanh non, không khí sản xuất tại thôn Mỹ Lộc, xã Cao Đức hết sức khẩn trương, nhiều tốp nông dân đang tỉ mỉ tỉa dặm cà rốt. Theo ông Nguyễn Văn Thưởng, gia đình có 1,4 mẫu trồng hành và cà rốt. Hồi đầu tháng 10, 2 trận bão liên tiếp khiến nước sông Đuống dâng cao, ngập tràn 5 sào tỏi. Lúc ấy, nếu tiếp tục trồng tỏi sẽ không kịp thu hoạch dịp Tết vì thời gian canh tác mất hơn 4 tháng. “Tôi chuyển sang trồng hành, thời gian thu hoạch ngắn hơn để bảo đảm thu dịp Tết cho được giá. Nếu thị trường ổn định, mỗi sào hành có thể bán được khoảng 12 triệu đồng, trừ chi phí, gia đình thu lãi 7 triệu đồng”, ông Thưởng chia sẻ.
Nông dân xã Cao Đức dặm tỉa cà rốt vụ đông trên đất bãi ven sông Đuống.
Theo Phó Chủ tịch UBND xã Cao Đức Đinh Quang Thanh sau sáp nhập, diện tích đất bãi của xã mở rộng tới 390 ha. Ngay từ đầu vụ, UBND xã đã tổ chức hội nghị triển khai kế hoạch sản xuất với phương châm “đất nào trồng cây ấy” nhằm tối ưu hóa hiệu quả sản xuất. Xã đã xây dựng vùng trồng cà rốt tập trung trên đất bãi, tạo thuận lợi cho việc chăm sóc, tưới tiêu và áp dụng đồng bộ các tiến bộ khoa học kỹ thuật. Tuy nhiên, khi nông dân bắt đầu công đoạn làm đất, xuống giống, địa phương chịu ảnh hưởng liên tiếp của 3 đợt bão (số 9, 10, 11) gây mưa lớn, ngập úng diện tích khoảng 165 ha, ước thiệt hại khoảng 11,5 tỷ đồng. Sau khi rà soát, thống kê thiệt hại để đề xuất chính sách hỗ trợ kịp thời, xã đã chỉ đạo các thôn và hợp tác xã khuyến cáo nông dân chủ động thay đổi cơ cấu cây trồng, điều chỉnh bổ sung một số cây màu ngắn ngày như hành, rau, dưa… Đến nay, xã Cao Đức cơ bản hoàn thành sản xuất vụ đông, trong đó, nhiều hợp tác xã có tiến độ gieo trồng nhanh như Thọ Ninh, Văn Than, Đại Trung…
Có thể thấy, bên cạnh yếu tố thời tiết diễn biến ngày càng khó lường, sản xuất vụ đông tại các vùng đất bãi ven sông đang đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Nhiều hộ sản xuất mang tính tự phát không bền vững, phần lớn tự tiêu thụ dẫn đến giá không ổn định. Trong khi đó, giá giống, vật tư phân bón, chi phí đầu vào ngày càng tăng cao. Điều này đòi hỏi các địa phương và chính mỗi hộ nông dân cần có biện pháp linh hoạt, chủ động sản xuất thích ứng với thời tiết và nhu cầu thị trường.
Hiện nay, diện tích đất bãi toàn tỉnh đã khai thác có thể sản xuất nông nghiệp khoảng 2.400 ha, nằm ven sông Cầu, sông Đuống và sông Thái Bình. Nhờ sự bồi đắp phù sa màu mỡ, các vùng bãi phù hợp trồng cây có giá trị kinh tế cao như chuối, cam, cà rốt, dưa ăn quả các loại... đem lại giá trị sản xuất đạt hàng trăm triệu đồng/ha.
Cũng là địa phương có diện tích đất bãi ven sông Thái Bình khá lớn, vụ đông 2025, toàn xã Trung Kênh phấn đấu gieo trồng 557 ha cây trồng các loại, trong đó, cà rốt canh tác trên đất bãi vẫn là cây màu chủ đạo với diện tích 329 ha, năng suất phấn đấu đạt 450 tạ/ha, thời vụ trồng từ đầu tháng 9 đến cuối tháng 11. Theo Giám đốc Trung tâm Cung ứng dịch vụ sự nghiệp công xã Trung Kênh Dương Đình Toản, để bảo đảm nguồn giống chất lượng, ổn định, đơn vị đã liên kết với nhà cung ứng các giống cà rốt lai F1 VL444, Ti103, vật tư, phân bón; tổ chức tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật xuống giống cho các cơ sở sản xuất; đôn đốc nông dân đẩy nhanh tiến độ gieo trồng, hoàn thành diện tích trong khung thời vụ tốt nhất. Bên cạnh đó, cử cán bộ kỹ thuật thường xuyên bám sát cơ sở, theo dõi tình hình sinh trưởng của cây trồng, điều tra và dự tính sinh vật gây hại để cảnh báo kịp thời cho nông dân.
Về lâu dài, để hình thành các vùng sản xuất cây màu bền vững, khai thác tốt tiềm năng đất bãi mang lại, các địa phương cần tích cực tuyên truyền chủ trương, chính sách của tỉnh về hỗ trợ phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng quy hoạch vùng tập trung, sản xuất lớn, diện tích ít nhất từ 3 ha trở lên. Hướng dẫn các biện pháp trồng rải vụ, luân canh, xen canh các cây màu thích hợp để tránh thu hoạch ồ ạt. Khuyến khích nông dân áp dụng quy trình canh tác hiện đại, an toàn, ứng dụng cơ giới hóa. Tích cực kết nối với doanh nghiệp tiêu thụ, quảng bá sản phẩm, xây dựng thương hiệu cho các vùng cây màu. Từ đó, tiếp tục khẳng định vai trò của vụ đông là vụ sản xuất chính, là hướng phát triển kinh tế mang lại giá trị cao và thu nhập bền vững cho người nông dân.
