Bắc Ninh: Chính quyền số phục vụ công dân số

Từ nhà văn hóa thôn ở vùng quê Phúc Hòa đến khu phố đông đúc ở Từ Sơn, những lớp học công nghệ, những điểm giải quyết thủ tục hành chính lưu động đã và đang giúp người dân tiếp cận, sử dụng thành thạo dịch vụ công trực tuyến.

Nhà văn hóa thôn thành “lớp học số”

20 giờ, nhà văn hóa thôn Hòa Minh, xã Phúc Hòa sáng đèn, rộn rã tiếng cười nói của người dân. Sau bữa cơm tối, hàng chục người tụ họp để học cách sử dụng dịch vụ công trực tuyến trên điện thoại thông minh với sự hỗ trợ của các cán bộ, nhân viên Trung tâm Phục vụ hành chính công xã Phúc Hòa và các tình nguyện viên. Đây là một trong những buổi sinh hoạt của “Tổ dân cư công nghệ số” - mô hình đang được xã Phúc Hòa triển khai nhằm giúp người dân tiếp cận nhanh hơn với chính quyền số.

Người dân thôn Hòa Minh, xã Phúc Hòa thực hành trên điện thoại thông minh sau khi được hướng dẫn về kỹ năng số.

Một trong những cán bộ, nhân viên của Trung tâm có mặt sớm nhất là chị Vi Thị Mơ. Mặc dù hai con còn nhỏ (5 và 7 tuổi), từ nhà đến thôn Hòa Minh cách 12 km nhưng chị không ngại xa, ngại khó, tình nguyện tham gia “lớp học số”. Đây là buổi thứ 13 chị hỗ trợ người dân. Chị Mơ chia sẻ: “Bà con chưa hiểu về công nghệ, chưa quen làm thủ tục hành chính trên điện thoại nên chúng tôi tích cực hướng dẫn. Mong sao ngày càng có nhiều người dân được tiếp cận với công nghệ số để có thể thực hiện các thao tác nộp hồ sơ trực tuyến một cách thuận lợi”.

Ở mỗi địa phương, cách làm có thể khác nhau nhưng tất cả đều hướng tới mục tiêu xa hơn, cao hơn là đưa kỹ năng số lan tỏa rộng khắp đến từng khu dân cư, giúp người dân tiếp cận, sử dụng hiệu quả các dịch vụ công trực tuyến và phần mềm hỗ trợ.

Ông Nguyễn Văn Tình, Trưởng thôn Hòa Minh tính toán: “Từ Hòa Minh lên trung tâm hành chính tỉnh khoảng 26 km, đến trung tâm xã cũng hơn 4 km, lên Công an xã thì 12 km. Với người cao tuổi, việc đi lại khá vất vả. Mặc dù nhiều người đã sử dụng điện thoại thông minh nhưng việc đăng ký các dịch vụ công trực tuyến vẫn hoàn toàn mới mẻ. Nay được hướng dẫn trực tiếp, bà con từng bước hiểu được quy trình, khi có nhu cầu có thể nhờ con cháu hỗ trợ thêm”.

Cùng vợ chăm chú làm theo từng thao tác trên màn hình, ông Đàm Hương Mùi cho biết: “Khi mới thao tác trên điện thoại sẽ rất khó, nhất là với người già. Tôi mong sẽ có thêm nhiều buổi hướng dẫn như thế này để chúng tôi tự thực hiện được”.

Bà Đỗ Thị Huyền, Phó Giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công xã Phúc Hòa trực tiếp có mặt tại thôn Hòa Minh cho biết: Với phương thức “cầm tay chỉ việc”, mô hình Tổ dân cư công nghệ số được triển khai đến 31 thôn. Cán bộ, nhân viên của Trung tâm và các tình nguyện viên đến từng khu dân cư hướng dẫn người dân trực tiếp thao tác trên điện thoại, làm nhiều lần để người dân thuần thục. Thời gian tổ chức vào buổi tối, khi người dân đã xong việc đồng áng hay tan ca. Nhóm Zalo “Tổ dân cư công nghệ số” được lập để gửi video hướng dẫn, số điện thoại cán bộ nhằm tiếp nhận, giải quyết các vướng mắc.

Thực tế các hoạt động tuyên truyền, hỗ trợ người dân tại xã Phúc Hòa đã cho kết quả rõ nét. Đến giữa tháng 8/2025, Tổ dân cư công nghệ số nơi đây đã giúp gần 1.000 người tiếp cận và thực hiện thành thạo nộp hồ sơ trực tuyến. Tỷ lệ hồ sơ trực tuyến đã vượt 50%. Qua nắm bắt, khi đã hiểu về các thủ tục dịch vụ công trực tuyến, người dân nhận thấy những tiện ích rõ rệt như: Tiết kiệm thời gian, công khai minh bạch hơn và không phải đi xa.

Thực hiện dịch vụ công tại khu phố

Tại phường Từ Sơn, từ đầu tháng 8 đến hết tháng 9, vào các ngày thứ Bảy hằng tuần, hoạt động giải quyết thủ tục hành chính lưu động được triển khai. Điểm đầu tiên ở khu phố Doi Sóc, sau đó là 7 khu phố khác và một điểm lưu động tại Khu công nghiệp VSIP. Mô hình hướng đến việc tiếp cận các khu phố có đông công nhân, lao động nhập cư và người cao tuổi.

Cán bộ phường Từ Sơn hỗ trợ giải quyết thủ tục hành chính lưu động.

Để triển khai bài bản, hiệu quả, UBND phường Từ Sơn đã thành lập tổ công tác với gần 30 cán bộ được huy động từ các phòng, ban chuyên môn và đoàn thể. Ông Lê Nam Phong, Phó Giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công phường Từ Sơn cho biết: “Chúng tôi triển khai hoạt động theo nguyên tắc “5 tại chỗ”: Tiếp nhận - hướng dẫn - giải quyết - phê duyệt - trả kết quả ngay tại địa điểm tổ chức. Người dân chỉ cần đến điểm lưu động là có thể đăng ký khai sinh, chứng thực giấy tờ, xác nhận cư trú, đăng ký tạm trú - tạm vắng, cài đặt định danh điện tử VNeID, chữ ký số cá nhân. Tại đây, chúng tôi cũng hướng dẫn bà con thực hiện dịch vụ công trực tuyến trên Cổng dịch vụ công quốc gia và của tỉnh”.

Trong 3 buổi đầu tiên, phường Từ Sơn tiếp nhận tổng cộng 173 hồ sơ, trong đó giải quyết ngay tại chỗ 163 hồ sơ, hẹn trả kết quả 10 hồ sơ; đồng thời tổ chức tư vấn, hướng dẫn cho hơn 660 lượt người. Khảo sát cho thấy đa số đánh giá “Rất hài lòng” về thái độ, thời gian xử lý, quy trình minh bạch. Không chỉ dừng ở các điểm lưu động, phường còn lập tài khoản Zalo Official Account, coi đây là kênh chính thống để thông tin, hướng dẫn và tiếp nhận phản ánh. Người dân có thể dễ dàng tiếp cận dịch vụ qua chiếc điện thoại quen thuộc.

Từ xã Phúc Hòa đến phường Từ Sơn, có thể thấy một điểm chung: Chính quyền cơ sở đang chủ động thay đổi cách làm để phục vụ Nhân dân. Ở nông thôn, cán bộ vượt khó để giúp nông dân, người già làm quen công nghệ, còn tại đô thị, chính quyền đưa dịch vụ công đến thẳng khu phố để công nhân, người lao động dễ dàng tiếp cận, không bị ảnh hưởng đến công việc tại doanh nghiệp.

Đồng chí Nguyễn Ngọc Nam, Phó Chánh Văn phòng UBND tỉnh, Giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh đánh giá: Ở mỗi địa phương, cách làm có thể khác nhau nhưng tất cả đều hướng tới mục tiêu xa hơn, cao hơn là đưa kỹ năng số lan tỏa rộng khắp đến từng khu dân cư, giúp người dân tiếp cận, sử dụng hiệu quả các dịch vụ công trực tuyến và phần mềm hỗ trợ. Đó sẽ là nền tảng cho quá trình chuyển đổi số bền vững, hiệu quả.

Từ những “lớp học số” nơi làng quê đến những buổi giải quyết thủ tục hành chính ngay tại khu phố cho thấy chính quyền không ngồi chờ mà chủ động tìm đến Nhân dân, góp phần xây dựng nền hành chính phục vụ, hiệu quả, hiện đại.

Bài, ảnh: Huệ Nguyễn