Apple sản xuất MacBook ở Việt Nam giữa năm 2023 sau AirPods, Apple Watch, iPad

Động thái này diễn ra khi Apple tiếp tục đa dạng hóa cơ sở sản xuất khỏi Trung Quốc trong bối cảnh căng thẳng công nghệ Mỹ - Trung leo thang.

Apple đã lên kế hoạch để Foxconn (Đài Loan), nhà cung cấp hàng đầu của mình, bắt đầu sản xuất MacBook tại Việt Nam sớm nhất là vào khoảng tháng 5.2023, theo các nguồn tin của trang Nikkei Asia về vấn đề này.

Apple đã làm việc để thêm các địa điểm sản xuất bên ngoài Trung Quốc cho tất cả dòng sản phẩm chính. Song để làm như vậy với MacBook, hãng công nghệ Mỹ mất nhiều thời gian hơn do chuỗi cung ứng phức tạp cần thiết để sản xuất máy tính xách tay.

"Sau khi thay đổi sản xuất với MacBook, tất cả sản phẩm chủ lực của Apple về cơ bản sẽ có thêm một địa điểm sản xuất ngoài Trung Quốc... iPhone ở Ấn Độ; MacBook, Apple Watch và iPad tại Việt Nam. Những gì Apple muốn bây giờ là tùy chọn 'ra khỏi Trung Quốc' với ít nhất một phần sản xuất cho tất cả sản phẩm của mình", một người có kiến thức trực tiếp về vấn đề này nói với Nikkei Asia.

Apple đã lên kế hoạch chuyển một số hoạt động sản xuất MacBook sang Việt Nam trong gần 2 năm và thiết lập một dây chuyền sản xuất thử nghiệm tại nước ta, Nikkei Asia đưa tin trước đó.

Apple sản xuất từ 20 triệu đến 24 triệu chiếc MacBook mỗi năm, với việc sản xuất trải rộng giữa các cơ sở ở thành phố Thành Đô, tỉnh Tứ Xuyên và Thượng Hải của Trung Quốc.

Việc chuyển hướng sang Việt Nam diễn ra trong bối cảnh không chỉ căng thẳng địa chính trị gia tăng mà còn cả sự gián đoạn sản xuất do đại dịch ở Trung Quốc và sự không chắc chắn do chính sách nới lỏng đột ngột của nước này những tuần gần đây.

Với Trung Quốc, việc mất một phần hoạt động sản xuất MacBook biểu thị cho sự suy yếu rộng rãi hơn về vị thế công xưởng của thế giới. Các nhà sản xuất điện tử hàng đầu từ Apple, HP, Dell đến Google đều đã thực hiện ít nhất một số kế hoạch chuyển sản xuất và tìm nguồn cung ứng ngoài Trung Quốc kể từ khi cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump bắt đầu cuộc chiến thuế quan chống lại nước này.

Ví dụ, việc sản xuất hầu hết máy chủ làm trung tâm dữ liệu cho Google, Meta Platforms, Amazon và Microsoft đã chuyển sang Đài Loan, Mexico hoặc Thái Lan.

Lãnh đạo Inventec, nhà cung cấp chính cho HP và Dell, nói: “Nhìn chung, lợi ích của Trung Quốc về sản xuất chi phí thấp đang mờ dần và nhiều khách hàng Mỹ hiện muốn có một số lựa chọn thay thế địa điểm sản xuất bên ngoài Trung Quốc. Đây đã là một xu hướng tăng tốc với hầu hết thương hiệu toàn cầu và nó sẽ không có khả năng thay đổi trong tương lai".

Trong nhiều thập kỷ, Apple coi Trung Quốc là cơ sở lắp ráp quan trọng nhất của mình, nhưng công thức đó đã đạt đến điểm khủng hoảng trong năm nay.

Vào mùa xuân, các địa điểm sản xuất MacBook và iPhone quan trọng ở Thượng Hải phải đối mặt với sự gián đoạn lớn do lệnh phong tỏa kéo dài hai tháng. Hồi tháng 11, Apple đã cảnh báo về sự chậm trễ trong việc giao iPhone 14 Pro và 14 Pro Max cho kỳ nghỉ lễ, với lý do thiếu lao động tại nhà máy sản xuất iPhone lớn nhất ở thành phố Trịnh Châu, tỉnh Hà Nam, Trung Quốc.

Chiu Shih-fang, nhà phân tích chuỗi cung ứng của Viện Nghiên cứu Kinh tế Đài Loan, cho biết những thay đổi với chuỗi cung ứng công nghệ là không thể đảo ngược.

"Trước đây, hầu hết mọi người trong ngành luôn hy vọng rằng tình hình có thể giảm bớt và mọi thứ có thể quay trở lại những ngày xưa tốt đẹp. Song lần này, họ nhận ra rằng không có cách nào quay lại và dù thế nào cũng cần chuẩn bị các phương án thay thế ngoài Trung Quốc”, Chiu Shih-fang chia sẻ.

Chiu Shih-fang cho biết các chính sách nghiêm ngặt về nCoV của Trung Quốc đã đẩy nhanh quá trình chuyển đổi. Hiện tại nó diễn ra nhanh hơn so với những gì các nhà điều hành ngành và nhà phân tích thị trường nghĩ cách đây vài năm, đồng thời căng thẳng Mỹ - Trung ngày càng gia tăng cũng đóng một vai trò nào đó.

"Không ai muốn doanh nghiệp của mình bị mắc kẹt và ảnh hưởng nặng nề chỉ vì quá tập trung sản xuất vào một chỗ. Từ lớn đến nhỏ, các nhà cung cấp giờ đây đều cần có giải pháp để đối mặt với thực tế toàn cầu mới này", Chiu Shih-fang nói thêm.

Sự đa dạng hóa của Apple tại Việt Nam bắt đầu với AirPods, được đưa vào sản xuất hàng loạt tại nước ta vào năm 2020. Công ty Mỹ cũng đã chuyển một số hoạt động sản xuất iPad và Apple Watch sang Việt Nam trong năm nay, Nikkei Asia đưa tin đầu tiên.

Vào tháng 10, Apple thông báo đã bắt đầu sản xuất iPhone 14 ở Ấn Độ, chỉ vài tuần sau khi phát hành dòng smartphone mới.

Các nguồn tin nói với Nikkei Asia rằng Apple đặt mục tiêu tăng đáng kể sản lượng iPhone từ Ấn Độ trong năm nay và năm tới, với mục đích biến quốc gia này thành một cơ sở sản xuất quan trọng khác. Apple cũng đặt mục tiêu chuyển một số hoạt động sản xuất tai nghe AirPods và Beats sang Ấn Độ, Nikkei Asia đưa tin trước đó.

Sau AirPods, Apple Watch và iPad, Apple bắt đầu sản xuất MacBook tại Việt Nam vào giữa năm 2023 - Ảnh: Internet

Các đối tác lắp ráp sản phẩm cho Apple xem Ấn Độ và Việt Nam như trung tâm sản xuất tiếp theo, khi tìm cách bổ sung khả năng phục hồi chuỗi cung ứng chủ yếu tập trung ở Trung Quốc vốn đang bị ảnh hưởng.

Theo hai nhà phân tích Ivan Lam và Shenghao Bai của công ty Counterpoint Research, các nhà sản xuất thiết bị điện tử chủ chốt cho Apple đang tiến nhanh hơn để đa dạng hóa năng lực của họ trên toàn cầu, tận dụng các chính sách khuyến khích từ địa phương.

Ivan Lam và Shenghao Bai cho biết Foxconn (đối tác hàng đầu của Apple) có thể chuyển tới 30% công suất của mình sang Việt Nam, Ấn Độ và Brazil sau nỗ lực kéo dài nhiều năm bắt đầu từ trước đại địch cho đến khi xảy ra các đợt phong tỏa nghiêm ngặt ở Trung Quốc.

Hai nhà phân tích nói rằng một sự thay thế trực tiếp cho Trung Quốc ngay lập tức là không thể, nhưng các công ty Đài Loan như Foxconn và Pegatron Corp đang đặt nền móng để xử lý nhiều khâu lắp ráp cuối cùng và đóng gói sản phẩm bên ngoài Trung Quốc.

“Dẫn đầu là Foxconn và Pegatron, hai công ty đã đầu tư vào các nhà máy, dây chuyền sản xuất, quy trình sản xuất tương đối tiên tiến và đào tạo nhân sự ở Ấn Độ”, Ivan Lam và Shenghao Bai viết.

Dân số khá đông giúp Việt Nam trở thành thị trường hấp dẫn cho các sản phẩm cuối cùng cũng như cơ sở sản xuất. Hơn nữa, lực lượng lao động ở Việt Nam chiếm ít chi phí hơn Trung Quốc. Theo báo cáo, Việt Nam đã thu hút 21 nhà cung cấp của Apple hoạt động trong nước.

Hồi tháng 8, trang AppleInsider đưa tin Foxconn đã ký một biên bản ghi nhớ đầu tư 300 triệu USD vào tỉnh Bắc Giang (Việt Nam) nhằm mở rộng cơ sở sản xuất của họ.

Theo biên bản ghi nhớ, mục tiêu của việc mở rộng cơ sở chính là nhằm đa dạng hóa và thúc đẩy sản xuất. Nhà máy mới của công ty Đài Loan sẽ được đặt trên một khu đất rộng 50,5 ha ở tỉnh Bắc Giang, hứa hẹn tạo ra 30.000 việc làm tại địa phương.

Động thái này diễn ra không lâu sau khi nguồn tin cho biết Foxconn đã bắt đầu sản xuất thử nghiệm Apple Watch ở miền bắc Việt Nam.

Ngoài ra, trang Nikkei cũng đưa tin Apple chọn Việt Nam trở thành quốc gia sản xuất MacBook, Apple Watch và iPad như một phần trong nỗ lực tránh phụ thuộc Trung Quốc. Trước đó, Apple cũng chọn Việt Nam sản xuất tai nghe AirPods.

Foxconn đã có mặt tại Bắc Giang được 15 năm. Công ty Đài Loan hiện đã chuyển một phần sản xuất iPad và AirPods đến Khu công nghiệp Quang Châu, thuộc tỉnh Bắc Giang. Hiện vẫn chưa rõ nhà máy sản xuất mới của Foxconn sẽ chịu trách nhiệm sản xuất loại sản phẩm nào cũng như công suất hoạt động ra sao.

Năm ngoái, Foxconn được cho là đã đầu tư 1,5 tỉ USD vào Việt Nam. Dù vậy, đến nay Foxconn vẫn chưa chọn Việt Nam làm nơi sản xuất iPhone.

Sơn Vân