Ảo vọng 'miền đất hứa': Kỳ 2: Dang rộng vòng tay, đón người hồi cư

Lực lượng Công an, Biên phòng tuyên truyền nhân dân không di cư tự do, xuất cảnh trái phép.

Hỗ trợ, giúp đỡ sinh kế

Tại huyện Sốp Cộp, địa phương có đông đồng bào di cư tự do nhất tỉnh, từ năm 2022 đến hết tháng 4/2025, toàn huyện có 39 hộ, 249 khẩu di cư tự do, chủ yếu di cư ra nước ngoài. Các hộ chủ yếu ở các xã: Mường Lạn, Mường Lèo, Nậm Lạnh, đây là các xã có đồng bào dân tộc Mông sinh sống chiếm tỷ lệ cao. Từ đầu năm 2024 đến nay, đã có 6 hộ, 25 khẩu di cư ra nước ngoài quay trở về địa phương.

Hầu hết các hộ dân khi trở về, đều không còn nhà cửa, ruộng đất vì tất cả đã bán hết. Cấp ủy, chính quyền địa phương đã quan tâm thăm hỏi, động viên, tháo gỡ vướng mắc tư tưởng, tâm lý, tạo điều kiện cho họ có cuộc sống ổn định. Đến nay, điều kiện sống của những người hồi hương cơ bản ổn định, được cấp giấy tờ tùy thân theo quy định, con em được đến trường, được anh em, bà con trong bản chia đất, giúp đỡ phương tiện sản xuất...

Bà Tòng Thị Kiên, Phó Chủ tịch UBND huyện Sốp Cộp, cho biết: Đối với những hộ hồi cư trở về địa phương sinh sống, huyện giao lực lượng công an nghiên cứu xem xét, tạo điều kiện giải quyết các thủ tục nhập khẩu, đăng ký thường trú tạm trú cho các hộ. Giao UBND xã tuyên truyền, ban quản lý bản, người thân các hộ gia đình có người di cư có phương án hỗ trợ giúp đỡ về nơi ở, chia đất sản xuất, dựng nhà cho các hộ; hỗ trợ các vận dụng thiết yếu chăn màn quần áo, đồ dùng sinh hoạt để các hộ ổn định cuộc sống. Về lâu dài, huyện tập trung nguồn lực, quan tâm đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu cho bà con.

Lực lượng chức năng tặng vật dụng sinh hoạt cho gia đình anh Mùa A Ly, bản Pá Khoang, xã Mường Lèo, huyện Sốp Cộp.

Cùng lực lượng Công an và Biên phòng trở lại thăm các hộ dân hồi cư ở xã Mường Lèo, Mường Lạn, huyện Sốp Cộp. Dọc các sườn đồi, không khí tấp nập, sôi nổi của người dân đi vỡ đất, làm cỏ, xuống giống; từng đàn trâu, bò, dê, ngựa ung dung gặm cỏ trên các đồng cỏ, trẻ em tung tăng hồn nhiên vui chơi bên hiên nhà, sự yên bình đang hiện hữu nơi đây.

Trong căn nhà sàn gỗ mới dựng của gia đình anh Giàng A Sị, bản Huổi Men, xã Mường Lạn, chúng tôi cùng Đoàn công tác của huyện Sốp Cộp trò chuyện, thăm hỏi động viên vợ chồng anh Sị. Rồi ai nấy mỗi người một việc giúp gia đình anh lợp mái che khu vực để củi, trao đổi, hướng dẫn gia đình anh Sị cách phát triển kinh tế, ổn định cuộc sống.

Anh Sị xúc động nói: Trở về quê hương, vợ chồng tôi được cấp ủy, chính quyền quan tâm, anh em chia cho đất ở, họ hàng hỗ trợ, gia đình tôi mua được căn nhà sàn cũ và 2 con bò. Hôm dựng nhà, bà con trong bản ai cũng giúp đỡ, tôi vui lắm. 2 con được đi học trở lại.

Còn với ông Giàng Sộng Sa, ở bản Trả Lảy, xã Đứa Mòn huyện Sông Mã, sau nhiều năm cực khổ lay lắt sống bên xứ người được gần 4 năm thì bị Công an Lào phát hiện cư trú bất hợp pháp nên đã trao trả về Việt Nam. Mặc dù đã bán hết của cải đất đai, nhưng khi trở về còn có con trai cả để ở cùng.

Lực lượng Công an, Biên phòng góp công giúp đỡ gia đình anh Giàng A Sị, bản Huổi Men, xã Mường Lạn, huyện Sốp Cộp.

Ông Sa nói: Đầu năm họp bản, cán bộ bảo nếu gia đình nào khó khăn sẽ được Nhà nước hỗ trợ làm nhà đại đoàn kết. Nhờ có Đảng, có Nhà nước, vợ chồng tôi mới có chỗ ở, có ruộng nương làm ăn, các cháu được đi học. Tôi biết ơn nhiều lắm.

An cư, lạc nghiệp

Quán triệt tư tưởng của Đảng, quan tâm tới đồng bào dân tộc thiểu số, trong đó có đồng bào dân tộc Mông, thời gian qua, Đảng, Nhà nước, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Sơn La thường xuyên quan tâm, chú trọng phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số, chỉ đạo triển khai hiệu quả các chương trình, chính sách dân tộc.

Tỉnh Sơn La đã và đang lồng ghép hàng chục chương trình, dự án để đầu tư cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Riêng Chương trình mục tiêu quốc gia 1719 giai đoạn 2021- 2025 đã phân bổ hơn 4.151 tỷ đồng về các địa phương, thực hiện tới 10 dự án, từ giao thông nông thôn, thủy lợi, nước sinh hoạt, đến nhà văn hóa, trường lớp học.

Không chỉ đầu tư hạ tầng, các địa phương còn tập trung cử cán bộ về tận bản hướng dẫn kỹ thuật chăn nuôi, trồng trọt, tổ chức lại sản xuất, hỗ trợ sinh kế bền vững. Giấc mơ về một cuộc sống đủ đầy, vốn xa vời với nhiều gia đình, nay đang dần thành hiện thực, ngay chính trên mảnh đất quê hương mình. Trên triền đồi, sườn núi bạt ngàn cây ăn quả trồng tập trung theo hướng sản xuất hàng hóa.

Đồng bào dân tộc Mông xã Mường Lèo, huyện Sốp Cộp phát triển trồng sắn cao sản.

Ông Thào Xuân Nếnh, Phó Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo, cho biết: Tiếp tục chăm lo đời sống đồng bào dân tộc thiểu số, Sở tiếp tục tham mưu với Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh chỉ đạo triển khai, thực hiện Nghị quyết số 10/NQ-CP ngày 28/1/2022 của Chính phủ về ban hành Chiến lược công tác dân tộc giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045; tiếp tục chỉ đạo các địa phương, đơn vị tập trung đẩy nhanh tiến độ triển khai, thực hiện hiệu quả các dự án, thực hiện hiệu quả nguồn vốn chương trình mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030. Phấn đấu năm 2025, thu nhập bình quân của người dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh tăng 2 lần so với năm 2020; hằng năm giảm 4-5% hộ nghèo, hộ cận nghèo các xã đặc biệt khó khăn...

Chủ động từ sớm, từ xa

Phát huy vai trò của lực lượng công an trong đấu tranh, phòng ngừa, ngăn chặn tình trạng di cư tự do trên địa bàn tỉnh, Đại tá Vì Quyền Chứ, Phó Giám đốc Công an tỉnh, thông tin: Công an tỉnh tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các lực lượng trong đảm bảo an ninh trật tự. Tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục phổ biến giáo dục pháp luật, nâng cao nhận thức cho quần chúng nhân dân về ý thức chấp hành pháp luật, bảo vệ chủ quyền biên giới, nhất là quy chế biên giới giữa 2 nước Việt Nam - Lào, nâng cao cảnh giác, không nghe, không tin theo luận điệu tuyên truyền của kẻ xấu yên tâm lao động sản xuất, ổn định cuộc sống.

Vợ chồng ông Giàng Sộng Sa, bản Trả Lảy, xã Đứa Mòn, huyện Sông Mã chăm sóc đàn bò, ổn định cuộc sống gia đình.

Tổ chức kiểm tra, nắm chắc tình hình đời sống, sản xuất của đồng bào ở những bản vùng cao, biên giới, vùng khó khăn; tăng cường công tác quản lý dân cư; nắm chắc tình hình di, biến động dân cư trên địa bàn; kịp thời phát hiện sớm những hộ gia đình, cá nhân có ý định di cư tự do hoặc có thể di cư tự do để tuyên truyền, vận động, giáo dục, thuyết phục làm cho mọi người dân hiểu rõ chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước; kiểm tra nắm vững tình hình tôn giáo, tín ngưỡng và thực hiện chính sách tôn giáo trên địa bàn...

Cùng với sự vào cuộc của các ngành, lực lượng chức năng, cấp ủy, chính quyền các cấp tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền trong đồng bào các dân tộc thiểu số về chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Nâng cao nhận thức cho đồng bào để nhận rõ âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch, lợi dụng dân tộc, tôn giáo, lôi kéo kích động đồng bào di cư tự do gắn với truyền đạo trái phép, chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc, gây mất ổn định chính trị... chấm dứt di cư tự do trái phép.

Nhân dân xã Mường Lèo gieo trồng cây trên nương

Cùng với đó, tăng cường xây dựng “thế trận lòng dân”; thực hiện tốt công tác quản lý đất đai, quản lý và bảo vệ rừng. Kiên quyết xử lý, giải quyết triệt để tình trạng phá rừng, xâm canh, mua, bán, sang nhượng đất đai trái pháp luật nhằm ngăn chặn cơ hội di cư tự do.

Thủy Ngân, Minh Phong