AN SINH CHO NGƯỜI LAO ĐỘNG

Chế độ hưu trí là một bộ phận rất quan trọng của chính sách BHXH, mang tính nhân văn sâu sắc, bảo đảm nguồn thu nhập cho người lao động khi hết tuổi lao động theo quy định của pháp luật. Một trong những điều kiện để người lao động được hưởng lương hưu là có đủ 20 năm đóng BHXH trở lên. Với những người chưa đủ số năm đóng BHXH có thể chọn nhận BHXH một lần, tức là nhận lại từ chính tiền tích lũy của mình. Nguyên nhân của lựa chọn này xuất phát từ nhiều lý do. Trong đó, không ít người lao động phải nghỉ việc khi doanh nghiệp gặp khó khăn. Khoản tiền từ nhận BHXH một lần giúp họ chi trả cho nhu cầu trước mắt. Tuy nhiên, thống kê của BHXH Việt Nam cho thấy, độ tuổi có số người nhận BHXH một lần nhiều nhất chỉ trong khoảng trên dưới 30 tuổi. Dù tuổi đời còn trẻ, có nhiều cơ hội để lao động, kiếm sống và tích lũy nhưng một bộ phận không nhỏ người lao động chưa hình thành thói quen đóng BHXH để lo cho cuộc sống khi về già.

Ảnh minh họa/TTXVN

Xét về lâu dài, khi nhận BHXH một lần, người lao động sẽ đánh mất nhiều quyền lợi của bản thân. Điều đầu tiên có thể thấy rõ là họ sẽ không còn cơ hội để hưởng lương hưu, đồng nghĩa với việc lúc về già mất đi một nguồn thu nhập ổn định hằng tháng. Bên cạnh đó, còn những quyền lợi khác đi kèm với lương hưu như bảo hiểm y tế miễn phí hay chế độ tử tuất. Từ góc độ chung, cần thấy rằng, chế độ hưu trí góp phần thiết thực để bảo đảm an sinh xã hội. Những người hết tuổi lao động nhưng không có lương hưu, đời sống kinh tế lại khó khăn sẽ là gánh nặng cho cộng đồng xã hội. Thách thức này càng nghiêm trọng hơn khi tốc độ già hóa dân số của nước ta đang ở mức cao, đặt ra nhiều vấn đề cần giải quyết trong việc chăm sóc sức khỏe, bảo đảm chất lượng cuộc sống cho người già.

Tuyên truyền sâu rộng để người lao động nhìn nhận một cách đúng đắn về tính ưu việt của chế độ hưu trí là việc làm cần được thực hiện thường xuyên, liên tục. Tiền đóng BHXH chính là tiền để dành của người lao động, được cơ quan BHXH quản lý. Nguồn lực này còn được đầu tư để tiếp tục phát triển hơn nữa. Trong trường hợp đối mặt với khó khăn, không may mất việc làm, người lao động có thể bảo lưu số tiền BHXH đã đóng, khi có thu nhập ổn định lại tiếp tục tham gia để đủ điều kiện hưởng lương hưu. Ngược lại, nếu đã nhận BHXH một lần, sẽ không được cộng nối thời gian đóng BHXH trước đó, dẫn đến có trường hợp dù đủ tuổi nhận lương hưu nhưng không đủ điều kiện về thời gian đóng hoặc mức lương hưu không cao.

Cũng cần nhìn nhận một thực tế, có những người vì tính chất công việc thời vụ, bấp bênh nên khoảng thời gian 20 năm đóng BHXH là tương đối dài. Vì vậy, nhiều trường hợp dù cố gắng nhưng vẫn không tích lũy đủ thời gian đóng BHXH, phải lựa chọn nhận một lần. Giảm thời gian đóng BHXH tối thiểu để đủ điều kiện nhận lương hưu là giải pháp đang được các cơ quan chức năng nghiên cứu, sửa đổi cho phù hợp hơn với điều kiện thực tế. Cùng với đó, mức lương hưu cũng cần được điều chỉnh kịp thời theo chỉ số giá tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế, hướng đến việc người hưởng lương hưu có thể trang trải được cho những nhu cầu thiết yếu. Tăng sức hấp dẫn của BHXH chính là giải pháp căn cơ để mỗi người đều có niềm tin và gắn bó với chế độ hưu trí, qua đó, góp phần giúp người lao động vững vàng hơn, yên tâm hơn trong cuộc sống.

ĐỖ MẠNH HƯNG