5 sự kiện nổi bật nhất trong cuộc đua AI năm 2025

Các hãng công nghệ lớn đã chi khoảng 400 tỉ USD cho đầu tư, quy mô lớn đến mức một số nhà kinh tế cho rằng khoản tiền này đã giúp nền kinh tế tránh được cuộc suy thoái kinh tế toàn cầu. Nvidia trở thành công ty đầu tiên đạt vốn hóa thị trường 4.000 tỉ USD và 5.000 tỉ USD. Trong khi đó, nội dung do AI (trí tuệ nhân tạo) tạo ra xuất hiện ở khắp mọi nơi, từ phim Hollywood đến quảng cáo tranh cử.

Tuy nhiên, đó không phải là "bữa tiệc" bất tận. Dường như cứ vài tuần, thị trường chứng khoán lại lo lắng rằng cuộc vui sắp kết thúc.

Bên dưới là 5 sự kiện nổi bật nhất trong cuộc đua AI năm 2025, theo trang Insider.

Bong bóng AI là nỗi lo ở Phố Wall

Trong thời đại hoài niệm, các nhà giao dịch không biết liệu đây có phải là kỷ nguyên dot-com lặp lại hay không. Các giám đốc điều hành hãng công nghệ và AI cũng đưa ra quan điểm khác nhau về bong bóng AI.

Tháng 8, Sam Altman (Giám đốc điều hành OpenAI) nói ông nhìn thấy điểm tương đồng giữa cơn sốt đầu tư vào AI hiện nay và bong bóng dot-com.

Kể từ đó, Bill Gates, Jensen Huang, Mark Cuban và Mark Zuckerberg lần lượt đưa ra quan điểm về bong bóng AI.

Bill Gates (đồng sáng lập Microsoft) nói AI đang ở trong một bong bóng nhưng không đến mức như “bong bóng hoa tulip” ở Hà Lan.

“Bong bóng hoa tulip” là thuật ngữ dùng để chỉ cuộc khủng hoảng tài chính đầu tiên trong lịch sử loài người, xảy ra vào thế kỷ 17 tại Hà Lan.

Doanh nhân Mark Cuban khẳng định không thấy tình hình hiện nay giống như trước kia.

Mark Zuckerberg (Giám đốc điều hành Meta Platforms) nói rằng khả năng xuất hiện một “bong bóng AI là hoàn toàn có thể”. Ông dẫn chứng những tiền lệ lịch sử khi các công ty mở rộng quá mức, rồi sụp đổ và để lại những tài sản giá trị.

Trong khi Jensen Huang (Giám đốc điều hành Nvidia) không cho rằng đang có bong bóng AI. Ông cho biết AI thực chất là một phần của quá trình chuyển đổi từ mô hình điện toán cũ sang cách thức mới.

“Có rất nhiều bàn luận về bong bóng AI. Song từ góc nhìn của mình, chúng tôi thấy một bức tranh rất khác”, tỷ phú 62 tuổi người Mỹ gốc Đài Loan nói trong cuộc gọi công bố kết quả kinh doanh quý 3/2025 của Nvidia.

Sam Altman (trái) và Mark Zuckerberg (phải) cảnh báo về bong bóng AI, trong khi Jensen Huang (giữa) không tin điều này đang diễn ra - Ảnh: Internet

Những người lạc quan thường so sánh AI với đường sắt và các đổi mới mang tính đột phá từng làm thay đổi nền kinh tế. Song ngay cả những người tiên phong trong lĩnh vực AI cũng lo lắng rằng một số đối thủ đang mạo hiểm quá mức.

Dario Amodei (Giám đốc điều hành Anthropic) tỏ ra hoài nghi về mức chi tiêu khổng lồ mà Google, OpenAI và Meta Platforms đang bỏ ra để cạnh tranh vị trí dẫn đầu trong cuộc đua AI.

“Có một khó khăn thật sự, bắt nguồn từ việc chúng ta không thể biết giá trị kinh tế của AI sẽ tăng nhanh đến mức nào. Anthropic đang cố gắng quản lý một cách trách nhiệm nhất có thể. Có những công ty hành động liều lĩnh, chấp nhận rủi ro lớn, chi tiêu mạnh tay hoặc tăng tốc quá mức mà không cân nhắc hậu quả lâu dài”, Dario Amodei nhận xét.

Cơn sốt chi tiêu cho AI

Quy mô chi tiêu thực sự choáng ngợp. Hãng dịch vụ tài chính JPMorgan Chase kết luận rằng chi tiêu liên quan đến AI đã đóng góp 1,1% tăng trưởng GDP của Mỹ trong nửa đầu năm 2025. Đà chi tiêu này khó có khả năng chậm lại.

Trong hai năm qua, Phố Wall đã đánh giá thấp tốc độ tăng trưởng chi tiêu vốn, theo nghiên cứu của ngân hàng đầu tư đa quốc gia Goldman Sachs. Hiện tại, Goldman Sachs cho biết ước tính đồng thuận là các hyperscaler (công ty điện toán đám mây quy mô lớn) sẽ đầu tư 527 tỉ USD cho cơ sở hạ tầng vào năm 2026. Mark Zuckerberg và lãnh đạo OpenAI đều cho rằng rủi ro lớn nhất với công ty của họ là chi tiêu không đủ để rồi tụt lại trong cuộc đua AI.

“OpenAI muốn đi trước đón đầu nhưng sự thật là tôi không nghĩ chúng tôi sẽ làm được, dù có tham vọng đến đâu. Nhu cầu sẽ vượt xa những gì chúng tôi có thể hình dung”, Greg Brockman (Chủ tịch OpenAI) nói trong video gần đây đăng trên mạng xã hội X.

OpenAI, Google và Meta Platforms chi tiêu kỷ lục trong cuộc đua AI năm 2025 - Ảnh: Internet

Cuộc chiến giành nhân tài AI

Năm 2025, việc giành vị thế ở Thung lũng Silicon trở nên khốc liệt hơn bao giờ hết. Mùa hè vừa qua, cuộc chiến giành nhân tài AI leo thang lên một cấp độ mới.

Có lẽ không công ty nào quyết liệt như Meta Platforms, khi Mark Zuckerberg tìm cách lôi kéo nhân tài AI hàng đầu bằng những gói đãi ngộ hàng chục đến hàng trăm triệu USD.

Sam Altman nói Meta Platforms đã đưa ra tiền thưởng ký hợp đồng 100 triệu USD cho những nhân viên xuất sắc nhất của OpenAI. Một lãnh đạo cấp cao khác của OpenAI còn kể rằng Mark Zuckerberg thậm chí tự nấu súp tại nhà cho một trong những người mà ông muốn chiêu mộ.

OpenAI tuyên bố đã phần nào chống đỡ được nỗ lực của công ty mẹ Facebook, dù sau đó Shengjia Zhao (đồng sáng tạo ChatGPT) đã gia nhập Meta Superintelligence Lab - bộ phận tập trung phát triển siêu trí tuệ cá nhân cho mọi người.

Các thương vụ AI vòng tròn

Ngay cả các hyperscaler cũng cần thêm hỗ trợ để duy trì thói quen chi tiêu. Vì thế, Alphabet (công ty mẹ Google), Amazon, Meta Platforms, Microsoft và Oracle đã phát hành khoảng 100 tỉ USD trái phiếu. Điều này thúc đẩy doanh số bán trái phiếu toàn cầu đạt kỷ lục trong năm.

Nhiều thương vụ AI kiểu vòng tròn cũng khiến một số nhà phân tích và nhà giao dịch lo ngại. Chẳng hạn, Anthropic cam kết chi 30 tỉ USD cho Microsoft Azure để mở rộng năng lực tính toán cho mô hình Claude. Đổi lại, Microsoft sẽ đầu tư tới 5 tỉ USD vào Anthropic. Nvidia cũng đồng ý đầu tư tới 10 tỉ USD vào Anthropic.

Cuối tháng 9, Nvidia đã thông báo kế hoạch đầu tư tới 100 tỉ USD vào OpenAI trong vòng 10 năm tới. Theo thỏa thuận, OpenAI sẽ xây dựng các trung tâm dữ liệu được trang bị GPU Nvidia với công suất ít nhất 10 gigawatt, tương đương từ 4 đến 5 triệu GPU. Hạ tầng này sẽ được sử dụng để phát triển và vận hành các mô hình AI.

Song trong báo cáo tài chính quý 3/2025 vừa được công bố hồi tháng 11, Nvidia đã nhắc các nhà đầu tư rằng có một sự khác biệt lớn giữa một thông báo và một hợp đồng.

“Chúng tôi không chắc chắn rằng sẽ ký kết các thỏa thuận chính thức liên quan đến cơ hội đầu tư với OpenAI hoặc các khoản đầu tư tiềm năng khác. Chúng tôi cũng không đảm bảo bất kỳ khoản đầu tư nào sẽ được hoàn thành đúng theo các điều khoản dự kiến”, Nvidia cho biết.

Khi xây dựng các trung tâm dữ liệu, OpenAI sẽ tiếp tục đầu tư vào GPU của Nvidia. Tuy nhiên, OpenAI cũng hợp tác với đối thủ của Nvidia là AMD, khi đồng ý triển khai 6 gigawatt GPU Instinct trong nhiều năm và trên nhiều thế hệ phần cứng, bắt đầu từ nửa cuối 2026. AMD cho biết OpenAI sẽ xây dựng một trung tâm dữ liệu 1 gigawatt sử dụng dòng chip MI450 mới của hãng bắt đầu từ năm 2026.

Không phải bên chi tiêu nào cũng giống nhau. Dự kiến lỗ 9 tỉ USD năm nay, OpenAI vẫn cam kết chi 1.400 tỉ USD cho các trung tâm dữ liệu AI trong thập kỷ tới. Khác với Google, Meta Platforms hay Microsoft, OpenAI không có nguồn doanh thu ổn định để dựa vào.

Đó là lý do vì sao bà Sarah Friar (Giám đốc tài chính OpenAI) hồi tháng 11 từng gây xôn xao khi dường như ám chỉ “cha đẻ ChatGPT” muốn được chính phủ Mỹ cứu trợ để bảo đảm cho các khoản đầu tư trung tâm dữ liệu. Sau đó, Sarah Friar rút lại phát biểu.

Hôm 17.11, Sam Altman thông báo OpenAI đã trao đổi với chính phủ Mỹ về khả năng được bảo lãnh vay liên bang để thúc đẩy việc xây dựng các nhà máy sản xuất chip tại Mỹ, nhưng chưa hề yêu cầu họ bảo lãnh cho việc xây dựng các trung tâm dữ liệu.

Ông nói rằng các cuộc thảo luận này nằm trong nỗ lực rộng hơn của chính phủ Mỹ nhằm tăng cường chuỗi cung ứng chip nội địa và OpenAI cùng một số công ty khác đã hưởng ứng lời kêu gọi đó, nhưng chưa nộp đơn chính thức xin bất kỳ khoản tài trợ hay bảo lãnh nào.

Doanh nhân 40 tuổi khẳng định OpenAI tin rằng người nộp thuế không nên đứng ra bảo lãnh cho các dự án trung tâm dữ liệu tư nhân, cũng như không nên cứu trợ các doanh nghiệp đưa ra những quyết định kinh doanh sai lầm.

Google giành lại thế thượng phong

OpenAI đã dẫn đầu phần lớn cuộc đua mô hình AI kể từ khi ChatGPT trình làng vào tháng 11.2022 và gây sốt toàn cầu. Thế nhưng hồi đầu tháng 12, OpenAI đã ban hành tình trạng báo động đỏ, khoảng hai tuần sau khi Google phát hành mô hình Gemini 3 hôm 18.11. Gemini 3 đã nhận được nhiều lời khen ngợi, với việc Google ca ngợi đây là mô hình tiên tiến nhất của hãng đến nay.

Theo các nguồn tin, Sam Altman nói với nhân viên rằng OpenAI sẽ ưu tiên cải tiến ChatGPT trong khi tạm hoãn các kế hoạch sản phẩm khác. Điều này diễn ra chỉ hơn một tháng sau khi OpenAI hoàn tất tái cấu trúc doanh nghiệp nhằm có thêm tự do huy động vốn cho các bước tiến AI.

Google từng tụt hậu trong lĩnh vực AI dành cho người tiêu dùng dù tài trợ cho phần lớn nghiên cứu tạo nên sự bùng nổ của công nghệ này, chỉ giành lại được vị thế hàng đầu gần đây sau khi phát hành Nano Banana và Gemini 3.

Điều gì sẽ đến tiếp theo với đội ngũ AI của Google sau khi Gemini 3 ra mắt? Sundar Pichai, Giám đốc điều hành Google, nói: “Tôi nghĩ nhiều người cần ngủ một giấc”.

Tuy nhiên, trong podcast Big Technology được phát hành tuần trước, Sam Altman cho biết Gemini 3 đã không gây ra "tác động mà chúng tôi lo ngại".

“Gemini 3, cũng giống DeepSeek, đã chỉ ra một số điểm yếu trong chiến lược sản phẩm của chúng tôi. Chúng tôi đang giải quyết những vấn đề đó rất nhanh”, ông nói thêm.

Kể từ khi ban hành tình trạng báo động đỏ đầu tháng 12, OpenAI đã nhanh chóng tung ra các bản nâng cấp và tính năng mới. Hôm 11.12, công ty khởi nghiệp AI số 1 thế giới đã triển khai mô hình GPT-5.2 tiên tiến hơn nhằm cải thiện hiệu suất của ChatGPT trong các công việc chuyên nghiệp, lập trình và nhiệm vụ khoa học. Tiếp đó, OpenAI phát hành phiên bản mới của mô hình tạo hình ảnh có tên ChatGPT Images để cạnh tranh với Nano Banana Pro của Google.

Sơn Vân