100 ngày quyết đoán và hiệu quả

Ông Prabowo Subianto tuyên thệ nhậm chức Tổng thống Indonesia tại Jakarta ngày 20/10/2024. Ảnh: THX/TTXVN

Ông nhậm chức trong bối cảnh người tiền nhiệm Joko Widodo rất được lòng dân. Quốc gia đông dân nhất tại Đông Nam Á đang ổn định với mức tăng trưởng vững chắc 5,05% trong năm trước đó.

Mục tiêu tăng trưởng 8%

Trong 100 ngày đầu tiên cầm quyền, tân Tổng thống Prabowo Subianto đã triển khai một loạt chính sách kinh tế nhằm thúc đẩy tăng trưởng và phát triển bền vững, đồng thời hướng tới đưa đất nước đạt tốc độ tăng trưởng kinh tế ở mức 8%. Các chính sách này tập trung vào phát triển hạ tầng; chính sách tài khóa và đầu tư nước ngoài; tự cung tự cấp lương thực và năng lượng; hỗ trợ ngành công nghiệp chế biến; thúc đẩy thương mại và du lịch.

Tuy nhiên, các nhà môi trường lo ngại rằng việc theo đuổi mục tiêu tăng trưởng đầy tham vọng này có nguy cơ làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng khí hậu do tăng lượng khí thải carbon.

Trước đây, chính quyền của cựu Tổng thống Joko Widodo đã đầu tư mạnh vào cơ sở hạ tầng, bao gồm đường sá, cảng biển và thủ đô mới Nusantara. Các dự án này được cho là tăng cường kết nối nhưng cũng làm tăng nợ công, gây áp lực lên nguồn tài chính. Ông Prabowo đã tiếp tục các dự án như một phần quan trọng trong chương trình nghị sự kinh tế, song các nhà quan sát cho rằng điều đó sẽ đòi hỏi phải quản lý tài chính chặt chẽ để tránh gây thêm gánh nặng cho ngân sách quốc gia.

Để thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình, Tổng thống Prabowo đã phê chuẩn một số chiến lược chuyển đổi kinh tế với 5 hướng phát triển chính: Đổi mới hiệu quả kinh tế với nhiều chính sách cơ cấu xã hội và phát triển các thành phần kinh tế, đặc biệt là công nghiệp hóa; Thực hiện nền kinh tế xanh; Chuyển đổi kỹ thuật số; Tạo ra giá trị từ chuỗi cung ứng trong nước; Phát triển thành thị và nông thôn là trung tâm của tăng trưởng kinh tế. Một trong những tham vọng lớn của ông Prabowo là đưa đất nước sớm tự cung tự cấp lương thực và năng lượng trong 4 - 5 năm tới. Chính phủ đã dành một khoản ngân sách kỷ lục là 139,4 nghìn tỷ Rp (8,8 tỷ USD) để hỗ trợ các chương trình lương thực vào năm 2025, (tăng gần 22% so với năm ngoái).

Về an ninh năng lượng, tân Tổng thống Prabowo chủ trương đầu tư vào các dự án năng lượng tái tạo như điện mặt trời, điện gió và thủy điện để giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch và đảm bảo nguồn cung năng lượng bền vững. Tuy nhiên, ngoài tiềm năng dồi dào, Indonesia đang phải đối mặt với tình thế tiến thoái lưỡng nan trong bối cảnh năng lượng phức tạp, các vấn đề về khả năng chi trả và mối quan tâm về tính bền vững.

Diễn đàn Môi trường Indonesia (Walhi) cảnh báo việc thúc đẩy mạnh mẽ khai thác niken và các ngành công nghiệp hạ nguồn, cùng với các kế hoạch phát triển điền trang lương thực để đạt được mục tiêu tự cung tự cấp lương thực đang đe dọa tàn phá hàng triệu ha rừng ở Sulawesi, Maluku và Papua.

Lấy người dân làm trung tâm

Một trong những cam kết tranh cử đáng chú ý nhất của ông Prabowo là chương trình bữa ăn miễn phí trị giá 28 tỷ USD cho 83 triệu học sinh và phụ nữ mang thai. Kế hoạch này đã được triển khai từ tháng 1/2025 nhằm chấm dứt tình trạng trẻ bị chậm tăng trưởng, ảnh hưởng đến khoảng 20% số trẻ dưới 5 tuổi tại Indonesia. Đây là một chương trình chưa từng có, mang lại cho các đối tượng dễ bị tổn thương trong xã hội sự quan tâm, những lợi ích, tuy nhiên cũng tạo nên nhiều vấn đề phức tạp, trong đó có gánh nặng chi phí, hậu cần, vấn đề tổ chức, quản lý, dinh dưỡng…

Kế hoạch này của ông Prabowo gặp phải một số chỉ trích về vấn đề hậu cần và chi phí, nhưng nhà kinh tế tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), Yose Rizal Damuri, lại đánh giá cao ông Prabowo đã ưu tiên phát triển nguồn nhân lực nhiều hơn chính quyền tiền nhiệm.

Từ tháng 10/2024 đến nay, Chính phủ Indonesia đã xây dựng được khoảng 40.000 ngôi nhà cho người dân có thu nhập thấp, trong mục tiêu xây dựng 3 triệu ngôi nhà mỗi năm cho đối tượng này. Nhằm đảm bảo an sinh xã hội cho người lao động và kích thích sức mua, Tổng thống Prabowo đã công bố quyết định tăng lương tối thiểu thêm 6,5% vào năm 2025 và tổ chức khám sức khỏe miễn phí cho 52,2 triệu người.

Với mục tiêu nhằm hiện thực hóa tầm nhìn về một Indonesia Vàng vào năm 2045, ông Prabowo đã phê chuẩn chiến lược phát triển kinh tế dài hạn quốc gia giai đoạn 2025 - 2045. Ông đồng thời cam kết đẩy nhanh phát triển quốc gia và làm việc với tốc độ và sự cống hiến cao. Điều này đã giúp ông nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ người dân.

Nâng cao vị thế của Indonesia

Chia sẻ với phóng viên TTXVN tại Jakarta, nhà nghiên cứu cao cấp của CSIS, ông Veeramalla Anjaiah, đánh giá việc Indonesia trở thành quốc gia Đông Nam Á đầu tiên chính thức gia nhập nhóm BRICS thể hiện sự thay đổi trong cách tiếp cận của Tổng thống Prabowo, tập trung nâng cao vị thế của Indonesia trên trường quốc tế. Tuy nhiên, trong khi một số ý kiến coi đây là động thái chiến lược nhằm tăng cường “sức mạnh mặc cả” của Indonesia thì lại có những phản biện cho rằng có thể làm tăng sự phụ thuộc của nước này vào Trung Quốc.

Ngay khi vừa nhậm chức, Tổng thống Prabowo đã thực hiện một loạt các chuyến công du nước ngoài và không bỏ qua các cơ hội tăng cường quan hệ với các cường quốc như Mỹ và Trung Quốc. Các chuyến đi không chỉ nhấn mạnh cam kết của ông Prabowo đối với hoạt động ngoại giao tích cực mà còn nhằm khẳng định Indonesia là một thế lực toàn cầu với chính sách đối ngoại "độc lập và chủ động".

Tân Tổng thống Prabowo đã cam kết tăng cường vai trò của Indonesia trong ASEAN, đặc biệt là trong việc giải quyết các vấn đề khu vực như Biển Đông. Tuy nhiên, việc Indonesia và Trung Quốc ký một thỏa thuận hợp tác thủy sản trong chuyến công du của ông Prabowo tới Bắc Kinh cũng gây ra tranh cãi.

Nhìn lại chặng khởi động sau 100 ngày kể từ chính thức nhậm chức, tại phiên họp toàn thể nội các đầu tiên năm 2025 vào ngày 22/1, Tổng thống Prabowo Subianto đã bày tỏ hài lòng với những nỗ lực của các bộ trưởng. Ông thừa nhận còn những lĩnh vực cần cải thiện, nhưng cho rằng chính quyền vẫn đang trong giai đoạn đầu và có thể tự hào đã đạt được những kết quả giúp tiến gần hơn đến các mục tiêu đặt ra.

Những kết quả này đã giúp ông Prabowo nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ người dân và củng cố hình ảnh tổng thống như một nhà lãnh đạo quyết đoán và hiệu quả. Theo một cuộc khảo sát của Kompas, 80,9% người dân bày tỏ hài lòng với sự lãnh đạo của ông Prabowo, nhất là các tầng lớp thu nhập thấp và trung bình. Đặc biệt, 89,4% số người được hỏi bày tỏ tin tưởng vào sự lãnh đạo và 94% đánh giá tích cực về Tổng thống Prabowo.

Có thể thấy ông Prabowo đã có một khởi đầu nhiệm kỳ khá tích cực và nhận được sự ủng hộ từ nhiều phía. Tuy nhiên, chuyên gia Veeramalla Anjaiah cho rằng, vẫn còn nhiều thách thức phía trước mà ông phải đối mặt và giải quyết: Tình hình lạm phát và giá cả leo thang; duy trì ổn định giá cả các mặt hàng thiết yếu như gạo và tạo việc làm, đặc biệt là cho giới trẻ, khi tỷ lệ thất nghiệp còn ở mức cao. Các thách thức về môi trường và sự phát triển không đồng đều giữa các khu vực; đảm bảo an ninh trong nước và đối phó với các vấn đề an ninh như khủng bố và tội phạm, nạn tham nhũng.

Chính sách đối ngoại của ông Prabowo cũng gây ra nhiều phản ứng trái chiều, bởi vậy xử lý bài toán cân bằng quan hệ với các nước lớn và duy trì mối quan hệ tốt với các đối tác quốc tế, đặc biệt là trong khu vực Đông Nam Á sẽ buộc Tổng thống Prabowo phải có những tính toán cẩn trọng trong thời gian tới.

Đỗ Quyên (Phóng viên TTXVN tại Indonesia)