Xây dựng cơ chế quản lý, điều tiết giá hợp lý, là 'đòn bẩy' sản xuất kinh doanh nước sạch

Dự kiến, dự án Luật Cấp, thoát nước sẽ được trình Quốc hội cho ý kiến lần đầu tại Kỳ họp thứ Chín (tháng 5.2025) và xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ Mười (tháng 10.2025). Tại hội thảo, các đại biểu, chuyên gia đã tập trung thảo luận 11 nhóm vấn đề lớn của dự thảo Luật, tập trung vào: phạm vi điều chỉnh; tính khả thi; quy hoạch cấp, thoát nước trong quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh; quản lý tài sản cấp, thoát nước; giá nước sạch, giá dịch vụ thoát nước và xử lý nước thải; trách nhiệm quản lý nhà nước về cấp, thoát nước; xã hội hóa trong hoạt động cấp, thoát nước và xử lý nước thải…

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Tạ Đình Thi phát biểu tại hội thảo

Các đại biểu kiến nghị cần lồng ghép nội dung tái sử dụng nước thải, nhất là tái sử dụng quy mô lớn (nông nghiệp, công nghiệp, các khu vực hạn hán, xâm nhập mặn..) vào quy hoạch chuyên ngành cấp thoát nước; lồng ghép nội dung quản lý bùn thải vào Quy hoạch thoát nước và Dự án thoát nước, xử lý nước thải.

Bổ sung nguyên tắc quản lý nước cấp – nước thải – bùn cặn theo "chuỗi giá trị” để đảm bảo tính liên tục, có tính đến chu trì thủy văn, giám sát được lượng và chất, định giá được giá trị phù hợp của nước – tài nguyên,thực thi được kinh tế tuần hoàn, giám sát được chất lượng và kiểm soát được rủi ro.

Quang cảnh hội thảo

Về kế hoạch thoát nước an toàn, phải đưa vào từ khâu quy hoạch bởi đây không chỉ để phục vụ quản lý vận hành Doanh nghiệp thoát nước mà còn là công cụ quan trọng để kiểm soát rủi ro trong tái sử dụng nước thải, theo chuỗi giá trị.

Các ý kiến cũng đề nghị cần sớm ban hành quy chuẩn Việt Nam về chất lượng nước thải tái sử dụng cho các mục đích khác nhau, đồng bộ với xả nước thải ra môi trường, tái sử dụng bùn thải. Bộ Xây dựng cần sớm xây dựng và ban hành quy định, các hướng dẫn kỹ thuật thu gom, lưu trữ, sử dụng nước mưa trong các công trình xây dựng. Khuyến khích chủ đầu tư khu chức năng, khu đô thị mới, khu chung cư, các hộ gia đình xây dựng hệ thống thu gom, lưu trữ và sử dụng nước mưa, tái sử dụng nước thải cho mục đích tưới cây, rửa đường, cứu hỏa, phát triển nông nghiệp theo mô hình kinh tế tuần hoàn và cho các mục đích khác.

GS.TS Nguyễn Việt Anh, Viện trưởng Viện Khoa học và Kỹ thuật Môi trường, Trường Đại học Xây dựng Hà Nội phát biểu tại hội thảo

Các đại biểu cũng đề nghị nghiên cứu, xác định rõ phạm vi điều chỉnh, quy định quyền và nghĩa vụ của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong các hoạt động liên quan đến cấp thoát nước trên lãnh thổ Việt Nam thông qua việc giải thích từ ngữ và làm rõ các khái niệm. Đồng thời, quy định cụ thể hơn một số nội dung như: tính đồng bộ, thống nhất với pháp luật hiện hành; chiến lược - quy hoạch - kế hoạch phát triển cấp thoát nước; quản lý đầu tư, phát triển hệ thống cấp thoát nước; quản lý vận hành hệ thống cấp, thoát nước; giá nước sạch, dịch vụ thoát nước; trách nhiệm quản lý nhà nước về cấp thoát nước….

TS. Trần Anh Tuấn, Phó Chủ tịch Hội Cấp Thoát nước Việt Nam phát biểu tại hội thảo

Về sự cần thiết phải xây dựng cơ chế quản lý, điều tiết giá nước sạch trong dự thảo Luật cấp, thoát nước, các đại biểu kiến nghị cần khắc phục những tồn tại, hạn chế hiện hành. Trên cơ sở đó, xây dựng cơ chế quản lý, điều tiết giá hợp lý, phát huy vai trò là “đòn bẩy” tác động tích cực đến sản xuất kinh doanh nước sạch.

Cần bảo đảm để các quy định về giá nước sạch phải phù hợp với những điều kiện đặc thù về sản xuất kinh doanh, quản lý của ngành cấp nước khác với các quy định của Luật Giá quy định về giá đối với các hàng hóa, dịch vụ nói chung trong nền kinh tế, đảm bảo giá hài hòa lợi ích của các bên và phải góp phần bảo đảm an ninh nguồn nước trong mọi tình huống; phải ứng phó với loại tài nguyên hữu hạn, sự khan hiếm của tài nguyên nước thông qua biểu giá tạo áp lực sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả.

Về nhân lực, các đại biểu cho rằng, Nhà nước cần có kế hoạch xây dựng đội ngũ cán bộ, công nhân viên ngành nước một cách bài bản, dài hạn, đáp ứng nhu cầu thực tiễn; quy định doanh nghiệp phải có chiến lược và kế hoạch xây dựng đội ngũ một cách bài bản, dài hạn, gắn với chiến lược phát triển và kế hoạch kinh doanh, phù hợp với bối cảnh và xu thế mới; quy hoạch lại hệ thống các trường đại học, cao đẳng, trung cấp có đào tạo ngành Nước để đáp ứng nhân lực cho các địa phương, vùng miền.

Vũ Châu