Vẫn cần 'buôn có bạn, bán có phường'

“Hai cửa hàng nằm cạnh nhau. Một cửa hàng bán quần áo người lớn, một cửa hàng bán quần áo trẻ em - về cơ bản không cùng nhóm khách hàng trực tiếp, không mang tính cạnh tranh gay gắt. Thế nhưng, khi khách của cửa hàng này lỡ dựng chạm một nửa bánh xe sang phía cửa hàng kia, dù mặt bằng rất rộng rãi, không thiếu chỗ để xe, chủ cửa hàng bên kia vẫn lập tức phản ứng: “Xe của anh, vào mua hàng bên đó, liên quan gì mà để sang đây”. Một chiếc xe chỉ chờm sang vài chục phân thôi cũng trở thành lý do để khó chịu, để phân biệt “khách anh - khách tôi”.

Câu chuyện nho nhỏ được chia sẻ trên mạng xã hội khiến nhiều người không khỏi suy nghĩ về cách thức làm ăn, buôn bán của chủ cửa hàng. Từ xa xưa, ông cha ta đã đúc kết: “Buôn có bạn, bán có phường”. Câu nói giản dị mà sâu sắc này khẳng định, làm ăn không thể tách rời cộng đồng, muốn thành công thì phải biết hợp tác, chia sẻ. Xưa kia, những người cùng nghề thường tập hợp thành “phường” - vừa bảo vệ quyền lợi chung, vừa trao đổi kinh nghiệm, giữ chữ tín và cùng nhau thu hút khách. Một người buôn bán đơn lẻ khó tồn tại, nhưng nhiều người cùng buôn thì hình thành nên “chợ”, lợi ích nhờ đó lan tỏa đến tất cả.

Ngày nay cũng vậy. Một con phố ẩm thực đông khách không nhờ mỗi quán khư khư giữ khách cho riêng mình, mà vì cả dãy quán cùng nhau tạo thương hiệu chung. Người ta tìm đến bởi biết ở đó có nhiều lựa chọn, và chính sự đa dạng ấy giúp từng cửa hàng được hưởng lợi. Nếu mỗi quán đều sợ mất khách thì chẳng bao giờ hình thành một điểm đến nhộn nhịp.

Ở các chợ truyền thống, tiểu thương nhiều khi sẵn sàng chỉ khách sang quầy khác nếu mình không có món hàng cần tìm. Chính sự “chia sẻ khách” ấy lại khiến khách hàng thêm tin tưởng, quay lại nhiều lần. Trong kinh doanh hiện đại, tinh thần hợp tác này cũng thể hiện rõ: Nhiều thương hiệu lớn liên kết nhau trong các trung tâm thương mại, nơi lượng khách chung mang lại lợi ích cho tất cả.

Trở lại câu chuyện hai cửa hàng quần áo. Vì sợ mất chỗ, sợ phiền phức - trong khi mặt bằng cửa hàng rất rộng rãi, không thiếu chỗ đỗ xe- mà chủ cửa hàng từ chối cho khách nơi khác để xe. Nhưng nếu nghĩ rộng hơn, một thái độ dễ chịu, thân thiện có thể khiến vị khách ấy ấn tượng và quay lại mua hàng sau này.

Dĩ nhiên, kinh doanh không thể thiếu cạnh tranh. Nhưng cạnh tranh lành mạnh là ai có chất lượng tốt hơn, dịch vụ chu đáo hơn thì giữ được khách hàng. Cạnh tranh không đồng nghĩa với chia cắt, mà càng trong môi trường cạnh tranh, càng cần sự hợp tác. Một cửa hàng có thể mất đi một chỗ đỗ xe, nhưng đổi lại là một mối quan hệ tốt, một hình ảnh đẹp, một cơ hội lâu dài. Nếu cứ giữ tâm lý “khách anh thì không phải khách tôi”, chỉ lo cho lợi ích trước mắt, chúng ta sẽ tự thu hẹp cơ hội của chính mình. Ngược lại, biết chia sẻ, bao dung và hợp tác sẽ đem lại lợi ích lâu dài, không chỉ cho một cá nhân mà cho cả cộng đồng kinh doanh.

Minh Hằng