Ứng dụng công nghệ theo dõi dịch bệnh

Cho đến nay, cộng đồng y tế kỹ thuật số thế giới đã cho ra đời một loạt các công cụ mới nhằm theo dõi sự lây lan của bệnh và tạo điều kiện tốt hơn cho việc điều trị.

Tin từ hãng CNBC hồi trung tuần tháng 2 cho hay, các đại gia công nghệ trong đó có Facebook, Amazon và Google đã có nhiều cuộc bàn thảo với đại diện của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) để trao đổi về vai trò của họ trong việc chống lại sự lây lan của bệnh tật, cũng như thông tin sai lệch khiến người dân hoang mang.

Cùng với đó, họ cũng kết hợp với các công ty công nghệ và y tế khác, gấp rút tìm kiếm những giải pháp nhằm ngăn chặn sự lây lan của căn bệnh này với một nỗ lực lớn cho nghiên cứu vaccine và thuốc chữa bệnh.

InterSystems đưa ra thiết bị với chức năng cho phép người dùng cập nhật phiên bản mới nhất của TrakCare - sàng lọc và hỗ trợ bệnh nhân mắc Covid-19. Ảnh: HealthcareIT.

Hãng tin MobiHealthNews viết: "Trong quá khứ, công nghệ từng giúp ngành y tế theo dõi và điều trị những bệnh nhân nhiễm các loại virus. Gần đây nhất là vào năm 2018, theo dõi bệnh nhân bị cúm trong mùa cúm đặc biệt nghiêm trọng ở Mỹ. Thời gian đó, dữ liệu người dùng được thu thập thông qua các nhiệt kế được kết nối thông minh Kinsa, chỉ ra các đột biến bệnh tật trên toàn nước Mỹ. Mới đây, một nghiên cứu của Viện nghiên cứu dịch thuật Scripps được công bố trên The Lancet Digital Health cho thấy dữ liệu về nhịp tim và thời gian ngủ được thu thập từ các thiết bị Fitbit có thể giúp đưa ra các mô hình kịp thời và chính xác về xu hướng nhiễm cúm trong người dân. Riêng về Covid-19, chúng ta đang chứng kiến sự gia tăng khác của các công cụ dịch tễ học kỹ thuật số, người trợ giúp chatbot, công cụ hướng dẫn EHR và bộ dụng cụ xét nghiệm nhanh".

Chưa hết, MobiHelathNews còn thống kê một danh sách các công nghệ kỹ thuật số mà các tổ chức y tế, chính phủ và các nhà cung cấp dịch vụ y tế đang sử dụng để giải quyết "cuộc khủng hoảng mang tên Covid-19".

Máy kiểm tra ô nhiễm

Được chính phủ Trung Quốc đưa vào dùng từ đầu tháng 2 với mục đích giúp công dân kiểm tra xem họ có tiếp xúc với virus hay không.

Người dùng ứng dụng được yêu cầu đăng ký số điện thoại, tên và số ID để xem họ có liên lạc với người bị nhiễm hay không. Tân Hoa Xã là cơ quan thông tấn đầu tiên đưa thông tin này, cho biết thêm, người dùng có thể tải ứng dụng bằng cách quét mã QR thông qua các nền tảng như WeChat, Alipay và QQ.

Sau đó, ứng dụng sẽ cung cấp cho họ thông tin về việc họ có tiếp xúc hay có mối quan hệ gần gũi (mà không có thiết bị phòng hộ) với người bị mắc bệnh hay nghi ngờ mắc bệnh Covid-19 hay không.

Thiết bị theo dõi sự lây lan

Do một nhóm nghiên cứu của Trung tâm Khoa học và Kỹ thuật Johns Hopkin sản xuất. Thiết bị này là một bảng điều khiển trực tiếp mới tích hợp thông tin từ WHO và Trung tâm dự phòng và kiểm soát bệnh tật của Mỹ (CDC) để theo dõi virus trong thời gian thực. Bảng điều khiển bao gồm thông tin về các trường hợp theo khu vực và quốc gia, cũng như các trường hợp tử vong.

iThermo là một thiết bị di động sử dụng trí tuệ nhân tạo để phát hiện người có triệu chứng sốt hay không.

Thông tin được hiển thị trong bản đồ và trong các biểu đồ tương ứng. Và giữa sự lây lan của Covid-19, hệ thống thông tin y tế tích hợp (IHiS), cơ quan HIT quốc gia tại Singapore, đã hợp tác với công ty khởi nghiệp AI chăm sóc sức khỏe địa phương KroniKare để thí điểm iThermo - một giải pháp sàng lọc nhiệt độ do trí tuệ nhân tạo (AI) cung cấp, sàng lọc và xác định những người có hoặc có triệu chứng sốt. iThermo đang được thí điểm tại trụ sở của IHiS ở Serangoon North và Bệnh viện Cộng đồng St. Andrew (SACH) từ ngày 10 tháng 2.

Hệ thống Chatbot và HealthMap

Cả 2 đang đã kết hợp với nhau để chia sẻ dữ liệu. HealthMap tập trung vào việc theo dõi virus Corona chủng mới từ khi bắt đầu và có kinh nghiệm theo dõi sự lây lan của các bệnh.

Hệ thống Chatbot của Buoy Health tại Boston và công cụ dịch tễ học kỹ thuật số HealthMap kết hợp với nhau để chia sẻ dữ liệu thông tin. Ảnh: MobiHealthNews.

"Từ tất cả thông tin trực tuyến này, chúng tôi có thể nắm bắt các sự kiện trước đó qua những thông tin được đăng tải trên mạng xã hội, các phương tiện truyền thông, phòng trò chuyện", John Johnstein, người đứng đầu HealthMap nói với MobiHealthNews: "Đó là những gì chúng tôi đã làm với virus Corona và tìm thấy một số dấu hiệu trên tin tức địa phương, phòng trò chuyện... Chúng tôi đã làm việc với một nhóm quốc tế để thực hiện một số dịch vụ cộng đồng về nhận dạng các từ khóa và siêu dữ liệu".

Còn Buoy Health thì có tính năng mới là cung cấp cho bệnh nhân thông tin về tình trạng này. Khi mọi người đang sử dụng theo dõi triệu chứng từ Buoy Health, các ứng dụng có thể liệt kê thêm một số biểu hiện có bệnh nhân chú ý, dựa trên lịch sử du lịch và các yếu tố khác.

Đầu tháng 2 vừa qua, Phreesia, một công ty y tế kỹ thuật số tập trung vào không gian kiểm tra bệnh nhân, đã đưa ra một cách thức sàng lọc mới cho khách hàng của mình mà không phải trả thêm phí. Công cụ mới này dựa trên các hướng dẫn và cập nhật thường xuyên của CDC.

Riêng Trung tâm dịch vụ Medicare và trợ cấp y tế đã công bố Hệ thống mã hóa quy trình chăm sóc sức khỏe mới cho phép các nhà cung cấp lập hóa đơn xét nghiệm trong phòng thí nghiệm cho Covid-19. Mã này cho phép các phòng thí nghiệm lập hóa đơn cho thử nghiệm cụ thể thay vì sử dụng mã không xác định. Tuy nhiên, phải đến tháng 4, hệ thống này mới có thể hoàn chỉnh và đưa vào sử dụng trong thực tế.

TrakCare - sàng lọc và hỗ trợ

Nhưng có lẽ, sản phẩm công nghệ nhiều nhất liên quan đến Covid-19 là các thiết bị giúp kiểm tra và hướng dẫn người dân đối phó với dịch bệnh. InterSystems "tung" ra thiết bị với chức năng cho phép người dùng cập nhật phiên bản mới nhất của bệnh nhân mắc Covid-19. Hiện các khách hàng ở Trung Quốc, Anh, Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất và một số quốc gia khác đã bắt đầu sử dụng thiết bị này.

Chức năng của TrakCare dựa trên hướng dẫn của WHO và liên kết đến ứng dụng trên App về cảnh báo virus Corona do Trung tâm Khoa học và Kỹ thuật Johns Hopkins phát triển. Athenahealth thì thêm một bản cập nhất mới cho phần mềm dựa trên đám mây điện nhằm mục đích giúp khách hàng sàng lọc và kiểm tra bệnh nhân để tìm Covid-19. Công ty này thực hiện các đơn đặt hàng xét nghiệm chẩn đoán mới và các câu hỏi sàng lọc trên mạng lưới khách hàng của xe cứu thương và bệnh viện.

"Chúng tôi đã đẩy các bản cập nhật này trực tiếp vào quy trình làm việc của 130.000 nhà cung cấp qua đêm - không cần tải xuống hoặc cài đặt, và hy vọng rằng khả năng đáp ứng nhanh chóng cũng như cung cấp các tài nguyên phù hợp sẽ giúp khách hàng của chúng tôi trong nỗ lực hạn chế sự lây lan của virus Corona", Giám đốc điều hành Athenahealth Bob Segert nói.

Bộ phát hiện VereCoV

Vào cuối tháng 1, Phòng thí nghiệm Veredus có trụ sở tại Singapore, nhà cung cấp các giải pháp chẩn đoán phân tử sáng tạo cũng đã công bố phát triển một ứng dụng Lab-on-Chip di động có khả năng phát hiện hội chứng hô hấp Trung Đông coronavirus (MERS-CoV), Hội chứng hô hấp cấp tính nặng coronavirus (SARS-CoV) và Covid-19 trong một thử nghiệm duy nhất.

Bộ phát hiện VereCoV, một ứng dụng Lab-on-Chip di động có khả năng phát hiện MERS-CoV, SARS-CoV và Covid-19 trong một thử nghiệm duy nhất. Ảnh: RojakDaily.

Bộ phát hiện này dựa trên công nghệ VereChip, nền tảng Lab-on-Chip tích hợp hai ứng dụng sinh học phân tử mạnh mẽ, phản ứng chuỗi polymerase (PCR) và microarray, sẽ có thể xác định và phân biệt MERS-CoV, SARS-CoV và COVID-2019 với độ đặc hiệu và độ nhạy cao.

Còn một nhóm các nhà nghiên cứu do trợ lý Giáo sư Shao Huilin tại Viện Công nghệ & Đổi mới Sức khỏe (iHealthtech) đặt tại Đại học Quốc gia Singapore (NUS) đang nghiên cứu phát triển một bộ phát hiện virus Corona chủng mới nhanh chóng, dựa trên công nghệ enVision nền tảng mà họ đã phát minh vào năm 2018.

Bộ dụng cụ phát hiện coronavirus dựa trên phản ứng chuỗi polymerase (PCR) mất khoảng một ngày để tạo ra kết quả, trong khi bộ phát hiện phòng thí nghiệm trên chip mới nhất hiện đang được Veredus Laboratory Laboratory phát triển có thể cho kết quả sau khoảng hai giờ.

EnVision (nanocomplexes hỗ trợ enzyme để nhận dạng trực quan các axit nucleic) có thể được thiết kế để phát hiện một loạt các bệnh - từ các bệnh truyền nhiễm mới nổi (ví dụ Zika và Ebola) và các bệnh nhiễm trùng phổ biến (ví dụ viêm gan, sốt xuất huyết và sốt rét) ung thư và các bệnh di truyền. enVision mất từ 30 phút đến một giờ để phát hiện sự hiện diện của căn bệnh này.

\Máy bay không người lái và kiềm chế tin giả

Máy bay không người lái đã được đưa vào để giám sát người dân trong khoảng thời gian diễn ra dịch bệnh. Bloomberg News đăng tin rằng chính phủ Trung Quốc đang sử dụng máy bay không người lái để đảm bảo rằng công dân tuân theo các hướng dẫn an toàn sức khỏe cộng đồng.

Máy bay không người lái, đi kèm với khả năng của loa, sẽ hướng dẫn người dân những biện pháp phòng bị phù hợp cho từng hoàn cảnh như có nên đi vào bên trong hay không hoặc đeo khẩu trang vào lúc nào...

Các video được đăng tải trên trang Global Times còn cho thấy máy bay không người lái còn thu hút sự chú ý của người dân để tìm cách sửa chữa hành vi không đúng của họ. Hãng CNN thì cho hay, cùng với máy bay không người lái, nhiều bệnh viện ở Mỹ và Trung Quốc đã sử dụng robot để chăm sóc bệnh nhân nhiễm Covid-19 nhằm ngăn chặn virus truyền sang nhân viên y tế.

Cuối cùng là việc kiềm chế tin giả về Covid-19 trong thời đại công nghệ số. Facebook đã cam kết xóa bỏ các tuyên bố sai lầm và các thuyết âm mưu về bệnh Covid-19 được đăng trên các nền tảng truyền thông xã hội của mình. Đại diện của Facebook cho biết, họ đang làm việc với bên thứ ba để xem xét thông tin.

Nếu một phần thông tin được đánh giá là sai, công ty cam kết sẽ hạn chế sự lan truyền của nó trên Facebook và Instagram. Facebook cũng lưu ý rằng họ sẽ cung cấp dữ liệu di động tổng hợp và ẩn danh và mô hình mật độ dân số để giúp các nhà nghiên cứu tại Đại học Harvard và Đại học Tsing Hua ở Đài Loan tạo ra các chế độ dự báo về mức độ lây lan của virus Corona.

Ngọc Khuê (theo MobiHealthNews)