Trả lại không gian cho các công viên

Nhắc đến công viên Phú Lâm, người dân TP Hồ Chí Minh nghĩ ngay đến Câu lạc bộ Phú Lâm, quận 6, mà thực chất là trung tâm hội nghị, tiệc cưới đi kèm bãi giữ xe lớn. Rồi công viên Gia Ðịnh, ai cũng nghĩ đến rạp xiếc nằm chình ình ở nơi này từ mấy năm qua. Hay công viên 23-9, quận 1, người dân ai cũng biết bây giờ đã trở thành khu B, với nhiều hạng mục kiên cố và không liên quan gì đến công viên như nhà hàng, quán cà-phê, quán nhậu. Ở công viên 23-9, nổi bật nhất là sân khấu Sen Hồng, nhưng lại có cả quán cà-phê GM bên trong, tận dụng hết khoảng trống của khu đất để tối đa hóa lợi nhuận. Kế đến, phía trên trung tâm thương mại dưới lòng đất cũng được khai thác triệt để, với nhiều nhà hàng ngoài trời phục vụ khách đến tận khuya, như: Yolo Pub & Cafe, Route 99 Saigon, BFF Zone và Kingdom Beer Garden. Ở khu B còn thường xuyên tổ chức các hội chợ ngoài trời... Với những hoạt động như vậy cho nên công viên 23-9 thường xuyên biến thành chợ, không phải là nơi dành cho người dân đi dạo, tận hưởng không khí thoáng mát vốn có.

Ông Nguyễn Tư, một người dân sống gần công viên Kỳ Hòa, quận 10, cho biết: Bây giờ nhắc đến công viên Kỳ Hòa, ít người biết, nhưng nhắc đến khu ăn nhậu Kỳ Hòa, thì ai cũng biết. Ðúng thật, thử đi tìm cái bảng đề tên công viên Kỳ Hòa quá khó. Vốn không lạ gì khu vực quận 10, nhưng đi quanh khu đất trước đây là công viên Kỳ Hòa, cũng phải mất gần 20 phút mới xác định được bảng tên công viên ở đâu, bởi công viên này giờ toàn bảng hiệu nhà hàng, quán nhậu bao vây bốn phía. Chưa hết, địa chỉ của công viên Kỳ Hòa là số 16 Lê Hồng Phong, nhưng đến đúng địa chỉ này lại bắt gặp một cổng chào ghi rõ "Trung tâm hội nghị tiệc cưới Queen Plaza Kỳ Hòa". Bên hông chỉ dẫn thông tin tên văn phòng, quán nhậu, cửa hàng, quán cà-phê. Ði sâu vào trong, công viên Kỳ Hòa giờ chỉ còn một cụm với mấy chiếc ghế đá và con đường nội bộ hướng từ đường Lê Hồng Phong sang đường Sư Vạn Hạnh. "Ở đây, từ sáng sớm đến khuya là nơi hoạt động của quán xá, chứ không phải là nơi dành cho người già tản bộ, trẻ em nô đùa. Bởi không ai vào công viên để nghe âm thanh chát chúa hay ngửi mùi khói thuốc, bia rượu quyện vào không khí cả", ông Tư bức xúc, và cho biết thêm, ông rất buồn vì những chỉ đạo "giải tán" của thành phố hình như không ngăn được những nhóm người cố tình trục lợi từ công viên, vốn là khu vực công cộng, phục vụ đời sống người dân.

Ðầu năm 2013, UBND thành phố cũng đã có những chỉ đạo chấm dứt việc cho thuê kinh doanh dịch vụ nhà hàng, quán xá trong công viên, nhưng từ đó đến nay, tình trạng này vẫn không giảm. Song song với chỉ đạo dẹp quán xá, giành lại công viên cho người dân thành phố vui chơi, tập thể dục, Chủ tịch UBND còn bác đề xuất phương án xây dựng bãi đậu xe cao tầng lắp ghép tại năm khu đất phần lớn là công viên. Ðó là, ở khu C công viên 23-9; khu vực công trường Lam Sơn, sau Nhà hát thành phố; khu vực công viên Lê Văn Tám, đường Hai Bà Trưng; công viên Tao Ðàn, đường Trương Ðịnh, đều ở quận 1; phía trước sân vận động Thống Nhất, đường Lý Thường Kiệt, quận 10… Ðây là đề xuất của Sở GTVT thành phố. Ðã có không ít các ý kiến phản bác của chuyên gia khi Sở GTVT "nương theo" ý định của nhà đầu tư làm tham mưu và trình UBND thành phố các đề xuất này, nhưng sở này vẫn giữ quan điểm cho rằng "do thiếu nơi đỗ xe ô-tô khu trung tâm trầm trọng nên…".

Việc UBND thành phố bác đề xuất nêu trên của Sở GTVT đã được các chuyên gia đánh giá là đúng đắn, vì nếu xây dựng thêm các bãi đậu xe ở trung tâm, tình hình ùn tắc trong nội thành có nguy cơ nghiêm trọng hơn. Thêm nữa, diện tích công viên của thành phố vốn đã ít ỏi, nếu cho xây thêm các bãi đậu xe sẽ khiến người dân thêm bức xúc. Ngoài ra, các chuyên gia còn cho rằng, không nên bỏ tiền, bỏ đất ra để phục vụ lợi ích của một nhóm người. Bằng chứng là hiện tại, ở khu trung tâm thành phố nhiều tòa nhà không xây tầng hầm hoặc xây với số lượng hạn chế, để tối đa hóa lợi nhuận. Rồi khi khách đến không có chỗ đậu xe, lái xe buộc phải đậu ngoài đường. Do đó, thành phố cũng cần có những ràng buộc đối với các tòa nhà, cao ốc mới xây dựng phải bảo đảm đủ chỗ đậu xe cho chính tòa nhà đó và dôi dư ra cho xe bên ngoài. Ðó là cách hay nhất để giải quyết bài toán thiếu chỗ đậu xe ở khu trung tâm trong tình hình hiện tại.

Ông Trần Quang Lâm, Phó Giám đốc Sở GTVT cho biết: Sau vụ việc công viên Phú Lâm có tình trạng bị "xẻ thịt", Sở đã phối hợp với thanh tra thành phố kiểm tra và xử lý những vi phạm. "Sau vụ việc này, UBND thành phố Hồ Chí Minh đã giao Sở GTVT phối hợp Sở Tài nguyên và Môi trường cùng các đơn vị liên quan tổng kiểm tra, đo vẽ, xác lập ranh đất ở tất cả công viên trên địa bàn thành phố. Tính đến thời điểm này, các đơn vị vẫn đang thực hiện việc kiểm tra, rà soát và dự kiến cuối năm 2018 sẽ hoàn tất".