Tổng thống Trump đã ra lệnh rút Mỹ khỏi NATO?

15/1/2019 Gốc

Tin tức về việc Tổng thống Mỹ Donald Trump dự định rút Mỹ khỏi khối liên minh NATO thực chất là...

CNBC ngày 14/1 dẫn các tin tức từ truyền thông Mỹ đăng tải lời quan chức Nhà Trắng đề cập đến khả năng Tổng thống Donald Trump có thể rút Mỹ khỏi khối liên minh quân sự mà tự họ lập nên từ năm 1949.

Hình ảnh do chính phủ Đức đăng tải các lãnh đạo nhóm G7, gồm thủ tướng Đức Angela Merkel, thủ tướng Nhật Shinzo Abe, tổng thống Pháp Emmanuel Macron và tổng thống Mỹ Donald Trump, tại Canad ngày 9/6/2018. Ảnh: EPA

Giới chức Mỹ đã bày tỏ lo ngại ông chủ Nhà Trắng có thể sẽ xúc tiến việc rời khỏi NATO sau những tuyên bố đầy tính hăm dọa trước đó.

Cụ thể, tờ New York Times cho biết, ông Trump đã đề cập nhiều lần vào năm ngoái rằng ông muốn rút Mỹ khỏi tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương.

Các quan chức Mỹ cấp cao được tờ báo Mỹ giấu tên cho biết, họ nghi ngờ có sự tan rã trong khối liên minh quân sự do Mỹ, Canada và châu Âu đã thành lập ra.

Mối lo ngại này đã lần đầu tiên xuất hiện vào năm ngoái khi nhà lãnh đạo Mỹ ám chỉ rằng ông có thể đưa Mỹ rời khỏi khối liên minh 29 thành viên mà không cần có sự chấp thuận của Quốc hội.

Khi đó, ông Trump đã nhắc đến việc này để thúc đẩy các thành viên ở châu Âu tăng chi tiêu cho khối liên minh theo quy định là 2% GDP.

Ông Trump đã thẳng thắn chỉ trích Đức vì đóng góp của Berlin cho quốc phòng chỉ là 1% GDP của nước này.

Một vài ngày trước hội nghị thượng đỉnh NATO ở Bỉ hồi mùa hè năm ngoái, ông Trump được cho là đã bày tỏ sự quan ngại về gánh nặng chi tiêu quốc phòng mà Mỹ phải gánh vác cho khối.

Tổng thống Mỹ có vẻ không hài lòng với việc các đồng minh xuyên Thái Bình Dương của Washington chưa thể hiện mong muốn sẽ đóng góp thêm vào ngân sách quốc phòng ở thời điểm đó.

Cụ thể, trước khi Tổng thống Mỹ tham dự hội nghị thượng đỉnh NATO tại Brussels, Bỉ, hồi tháng 7/2018, ông đã nói với các quan chức an ninh quốc gia kỳ cựu rằng ông "chẳng thấy có gì tốt đẹp" từ liên minh quốc sự Bắc Đại Tây Dương.

Khi ấy, đội ngũ an ninh quốc gia của Nhà Trắng, bao gồm ông James Mattis lúc đó là bộ trưởng quốc phòng, và Cố vấn an ninh quốc gia John Bolton nỗ lực hết mức để duy trì chiến lược của Mỹ theo đường hướng truyền thống.

Giờ đây, sau khi ông Mattis rời khỏi Lầu Năm Góc, giới chức cấp cao Mỹ bày tỏ quan ngại về ý định trước đây của Tổng thống Trump.

Đáng chú ý, những tin tức gây sốc này cùng lúc đăng tải giữa lúc Tổng thống Trump đang vướng vào hàng loạt các tin tức không mấy tốt đẹp.

Chính phủ đóng cửa lâu nhất trong lịch sử, Tổng thống Mỹ nghi ngờ "làm việc cho Nga", "thông đồng với Nga" để thắng cử, Tổng thống Mỹ có thể làm phương hại đến an ninh lợi ích quốc gia Mỹ...

Michèle A. Flournoy, từng là Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ dưới thời Tổng thống Barack Obama nhận định rằng, tin tức về việc ông Donald Trump rút Mỹ rời khỏi NATO “sẽ là một trong những hành động gây tổn hại nặng nề nhất mà một tổng thống có thể gây phương hại cho lợi ích Mỹ”.

Cựu Tư lệnh tối cao liên minh NATO James G. Stavridis trả lời New York Times rằng, “ngay cả việc bàn bạc tới ý tưởng rút khỏi NATO cũng được coi là “món quà thế kỷ” với ông Putin”.

Đến nay, sau các tin tức này, Nhà Trắng đã lập tức bác bỏ khả năng ông Trump sẽ rút Mỹ khỏi khối liên minh NATO.

Ngày 14/1, sau khi Nhà Trắng được yêu cầu bình luận về thông tin mà The New York Times bình luận, một quan chức cấp cao dẫn bài phát biểu của ông Trump hồi tháng 7/2018 khi nói sự cam kết của Mỹ và NATO là “rất mạnh mẽ” và mối quan hệ đồng minh là “rất quan trọng”. Vị quan chức này từ chối bình luận chi tiết hơn.

Trong khả năng Tổng thống Trump kiên quyết rút Mỹ khỏi NATO, điều này gần như sẽ khiến Quốc hội Mỹ phản ứng, theo NYT. Chính sách của Mỹ đối với Nga là một trong những lĩnh vực mà các thành viên đảng Cộng hòa liên tục mâu thuẫn với ông Trump.

Bên cạnh đó, các thành viên NATO chỉ có thể rút khỏi tổ chức sau khi báo trước 1 năm, theo Điều 13 Hiệp ước Washington. Khoảng thời gian này có thể khiến Quốc hội Mỹ ngăn chặn nỗ lực rời khỏi khối của Tổng thống.

Trong lá thư từ chức hồi tháng 12/2018, ông James Mattis đã dẫn cụ thể cam kết của mình đối với các liên minh của Mỹ trong khi ngầm chỉ trích các nguyên tắc của ông Trump. Ông Mattis ban đầu cho biết ông sẽ ở lại qua cuộc họp NATO tiếp theo vào cuối tháng 2, nhưng ông Trump đã đẩy ông ra đi trước năm mới.